Yönetim Kurulu Başkanı Erdoğan'dan yardım istemişti; Keskinoğlu'nda neler oluyor?
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'dan Akhisar mitinginde Yönetim Kurulu Başkanının yardım istediği beyaz et ve yumurta üretiminin önemli markalarından Keskinoğlu'nun zor günler geçirdiği belirtildi. Eskiden 3 bn kişinin çalıştığı fabrikada yaklaşık bin kişinin işten çıkarıldığı aktarıldı. Fabrikada üretimin ciddi oranda azaldığı belirtiliyor. Peki, Keskinoğlu'nda neler oluyor?
Geçen günlerde Keskinoğlu Tavukçuluk, nakit sıkışıklığı nedeniyle iflas erteleme yerine getirilen konkordato başvurusu yapmıştı. Sözcü'den Derin Gökçe'nin Keskinoğlu'nun Akhisar’ın ekonomisine etkisini araştırdığı, yöneticiler ve çalışanalrla konuştuğu izlenim haberi aynen şöyle:
Keskinoğlu Yönetim Kurulu Başkanı Fevzi Keskinoğlu ve Mehmet Keskinoğlu firmayı kurtarmak için tüm mal varlıklarını satışa çıkardıklarını ancak satışa çıkarılanlar arasında sadece petrol istasyonu ve Keskinoğlu’na ait Ravika köyünün alıcı bulduğunu söylüyor. Akhisar’da yaşayan ve Keskinoğlu’nda çalışan işçiler ise Keskinoğlu’nun bu konuma gelmesinin tek sebebinin aile içinde yaşanan sürtüşmeler olduğunu belirtiyor. Bu iddiayı yönetim kuruluna sorduğumuzda ise Keskinoğlu’nun bu konuma gelmesinin tek sebebinin ekonomik iklim olduğu söylendi. Firma şu ana kadar 1000 kişiye yakın insanın küçülme nedeniyle işten çıkarıldığını söylüyor.
Zeytin 1, Keskinoğlu 2
Sozcu.com.tr olarak Manisa’nın Akhisar ilçesine gittik. Akhisar Ticaret Odası Başkanı, Esnaf Odası Başkanı ve işçilerle görüştük. Ticaret Odası Başkanı Dr. Mehmet Ulusoy, Akhisar’ın en önemli gelir kaynağının zeytin olduğunu, daha sonra ise Keskinoğlu şirketinin geldiğini söylüyor. Zeytin konusunda gayet başarılı olduğunu ancak Keskinoğlu’nda yaşanan bu gelişmelerin kendilerini çok üzdüğünü söylüyor. Esnaf Odası Başkanı Hasan Ali ise Keskinoğlu’nda yaşanan bu gelişme nedeniyle Akhisar’da bin kişiden fazla insanın işsiz kaldığını söylüyor.
“3 yıldır sıkıntılar yaşanıyor"
İşçiler ise hem Keskinoğlu’na hem de kendilerine üzülüyor. Keskinoğlu’nda yıllardır çalışan işçiler firmanın daha önce çok iyi olduğunu ancak son 3 yıldır belirli aralıklarla sıkıntılar yaşadığını söylüyor. Bu sıkıntının da en büyük nedeninin aile içi yaşanan anlaşmazlıklardan kaynaklandığını iddia ediyorlar. Keskinoğlu Mehmet ve Fevzi Keskinoğlu kardeşler ise bu iddiaya ilişkin, “Aile içinde bir kurumsallaşma kararı aldık. Bu kararla birlikte oğullarımızın işleri ayrıldı” dedi.
Akhisar’da kiminle konuşsak yakın bir akrabası mutlaka Keskinoğlu’nda çalışıyor. Nasıl çalışmasın ki? Koskoca fabrika, 2 bin kişi çalışıyor. Konuştuğumuz çoğu işçi son dönemde Keskinoğlu’nda yaşananları anlattı. Kimi işçi geçen ay üretimin durma noktasına geldiğini söylerken kimisi de üretimin başka firmalara yapıldığını iddia etti. Bazı tavuk tedarikçileri ise geçen ay ödeme alamadıklarını söylüyor. Mehmet Keskinoğlu ile sohbetimizde, “Ödemelerimizde 40 günlük bir gecikme vardı. Fakat konkordato başvurusunun ardından bir gecikme yaşanmıyor. Her şeyi nakit alıp ödüyoruz” diyor. Keskinoğlu üretimlerinde ciddi bir miktar azalma olduğunu kabul ediyor.
Zeytincilik önemli
Akhisar’ın ekonomisine Keskinoğlu’nun çok büyük katkısı olduğunu söyleyen Akhisar Ticaret Odası Başkanı Dr. Mehmet Ulusoy, şöyle konuştu:
“Akhisar’da 2477 tane kayıtlı üyemiz var. Bunlardan 1915’i aktif. Askıda olan üye sayısı ise 562 adet. Akhisar’da daha önce tütüne dayalı bir tarım ekonomisi vardı ancak bu değişti. Şu an vatandaşlar zeytin sektörüne yoğunlaşmış durumda. 14 milyon zeytin ağacımız var. Sofralık zeytinin yüzde 70’i Akhisar’da üretiliyor. Bunun dışında üzüm, domates, kavun, karpuz var."
“Keskinoğlu, Akhisar için önemli bir marka"
Diğer bir sektöründe Tavukçuluk olduğunu söyleyen Ulusoy, şunları kaydetti:
“Tavukçulukla ilgili bayağı tesis kuruldu. Burada dünyaya mal olmuş marka Keskinoğlu’dur. Onun dışında yok. Keskinoğlu Akhisar için çok önemli bir marka. Neden derseniz orada 3 binin üzerinde insan çalışıyor. Onun dışında Keskinoğlu’nun birlikte çalıştığı tedarikçiler var. Çok büyük sayıda ilişkili olduğu çiftçiler var. Burada 270’in üzerinde firması var. Böyle global bir firmanın batması Akhisar’a çok büyük zarar verir. En büyük sıkıntının bankalar kökenli olduğunu biliyorum. Keskinoğlu büyük bir firma, ben toparlanacağına inanıyorum. Çalışan kesimin yüzde 20’sini Keskinoğlu’nda iş yapıyor. Keksinoğlu’nda devlet desteğininde olması lazım ancak o şekilde toparlarlar.”
Neden: Çok hızlı büyüme
Keskinoğlu’nun bu duruma gelmesinin en büyük nedeninin çok hızlı büyümeleri olduğunu belirten Akhisar Esnaf Odası Başkanı Hasan Ali Men,” Keskinoğlu’nun bu sebebe gelmesinin nedeni çok hızlı büyümeleri. O büyümeyi de sağlıklı götüremediler. Keskinoğlu’nu da devletin kurtarması gerekiyor. Akhisar’ın ekonomisine katkısı çok büyük” dedi.
Torunlar arasında belli sürtüşmeler olduğunu söyleyen Başkan Men, “Torunlar arasında belli sürtüşmeler olmuş ama bence sebep o değildir. Bu ağız dedikodusu. Sıkıntı sağlıksız büyümeden kaynaklandı. Genellikle fason üretim yaptırıyorlardı. Son dönemde fason üretimde alınan hiçbir ürünün parası ödenmedi. 60-70 yıllık birikimi ufak anlaşmazlıkla yok etmek olmaz. Şirketin geleceği bizim geleceğimizden daha önemli. Aylık 7.5 milyon TL bir katkısı var. Benden tohum alıyorlardı. Benim gibi belki 300 kalemin üzerinde mal alıyorlardı. Bunları da eklendiğinde 10 bin milyon TL yapıyor” ifadelerini kullandı.
"Maaşlar iki ay geriden geliyor"
İsmini vermek istemeyen bir işçi şu an Keskinoğlu’nun şoklu sevkiyat bölümünde çalışıyor ve maaşının 2 ay geriden geldiğini söylüyor. İşçi, “Eskiden maaşlar ayın 7’si denildiğinde hemen yatardı. Şimdi 2 ay geriden geliyor. Birçok arkadaşımız işten çıkarıldı. Aldığım bilgiye göre binin üzerinde işçi çıkarılmış. Biz de sıramızı bekliyoruz. Bakalım ne zaman çıkaracaklar” dedi. Maaşların iki ay geriden geldiği iddiasına Keskinoğlu kardeşler maaşların eskiden ayın 1’i ile 7’si arasında düzenli olarak yattığını sadece geçen ay biraz gecikme olduğunu söylüyor.
"17 yıl önce o defteri kapattım"
17 yıl Keskinoğlu’nda hizmet veren Osman Çayır kendisinin döneminde bir sıkıntı olmadığını ancak son dönemde kulağına gelen olumsuzlukların olduğunu söylüyor. Çayır, “17 yıldır ben orada çalışıyorum ve asgari ücret alıyorum. Ben 17 yıl önce o defteri kapattım. Ben kümesler bölümündeydim. Ama bazı dönemler sıkıntı yaşandığını duyuyorum" ifadesini kullandı.
Akhisar’da ziyaretlerimize devam ederken biraz dinlenmek için bir kahveye uğradık. Kahvedeki amcalarla sohbet ederken oğullarınında 2 hafta önce işten çıkarıldığını öğrendik. Oğlu Keskinoğlu’nda yakın zamanda işten çıkarılan bir vatandaş
“Oğlum Keskinoğlu’nda yıllarca şoförlük yaptı. 2 hafta önce oğlum işsiz kaldı. Para vermediler. 2 aylık maaşı içerideydi. Tazminatları kasım ayının 30’unda verecekler denildi. Bakalım göreceğiz. Asıl olay 30’unda sonra…” dedi.
Çekler dönüyor
Keskinoğlu’na yıllardık tavuk yetiştiren ve tavuk tedariği sağlayan Rıfat Özcan ise son dönemde Keskinoğlu’nda aldıklarını çeklerin döndüğünü ve parasını tam alamadığını söylüyor. Özcan konuşmasında, şöyle dedi:
“Bu olumsuzluklar 2-3 senedir böyleydi. En son tonlarca hayvan çıkardık, 1 lira para vermediler. 150 lira para almamız lazım hiç para yok dediler. 70 bin lira dönen çeki var. Vurdurduk çeki biz de. Eskiden ödemeler aksıyordu. Şimdi tamamen yapılmamaya başladı. Benim gibi Akhisar’da çok insan var. Biz de Banvit ile sözleşme yaptık. Ayın 7 sinde hayvan gelecek. Tedarikçiler artık başka firmalara dönüyor. Keskinoğlu’nda aile arasında sorun var dediler. Bizim duyduğumuz bu."
"İşten çıkarıldık"
Rıfat Özcan ile konuştuktan sonra 17 Temmuz tarihinde Keskinoğlu’nda işten çıkarılan Sevgi Onbaşı ve Sıdıka İbili ile de görüştük. Sevgi ve Sıdıka Hanım, Keskinoğlu’nda yaşanan tüm bu gelişmeleri şöyle anlatıyor:
“17 Temmuz tarihinde tavuklara yem alamıyoruz diye işten çıkarıldık. Sözlü olarak bir şey denilmedi. Bize bazı kağıtlar verildi. İmzalamamız istendi. Ancak imzalamadık. Bizim maaşımız ve tazminatlarımız içeride kaldı. Zaten 3 yıldan beri maaşlarımız sıkıntılı yatıyordu. Çalıştığımız ayın maaşının 2 ay sonra alıyorduk. Onu da grev yapıyorduk, o şekilde alabiliyorduk.
Bir gün kapıda grev yapacaktık. Müdürler gelip bizi kovaladılar. Grev yaptırmadılar. Biz sesimizi çok duyurmak istedik ama duyuramadık. 3 bin kişi bir Mehmet bey edemedik. İçeride işçilere çok baskı yapılıyor. En son sendikaya gitmek istedik. Sendikaya gidecek olanlara tazminat verilmeyecek. Bizi hep içerideyken kandırdılar. Şu an küçülmeye gidiyoruz diye herkesi çıkardılar.”
“İçerideki yemekler çok az ve kötü"
Fabrika çift vardiyadan tek vardiyaya düşürüldü işçiler 15 saat çalıştırılıyor. Çıkanlar zeytin firmalarına girip çalışıyor. Biz mahkemeye verdik. 30 Kasım bizim için çok önemli 4 gözle bekliyoruz. O zaman tazminatlarımızı vereceklerini söylediler. Eskiden bir ay yumurta ve bir ay tavuk veriyorlardı. Ancak bunların hepsi zamanla kalktı. Ramazan paketi olsun, piknikler olsun. Hepsi kalktı.