Yunan besteci Mikis Theodorakis hayatını kaybetti

Dünyaca ünlü besteci, aktivist Mikis Theodorakis, 96 yaşında Atina'da hayatını kaybetti. Theodorakis'in ardından Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis "Sesi sustu ve onunla birlikte tüm Helenizm sustu" derken uzun zaman birlikte eserler ürettiği sanatçı Zülfü Livaneli "Hayatta ve sanatta en büyük dostlarımdan birini kaybettim" dedi. 

Yunanistan Kültür Bakanlığı, Zorba filminin müziklerini besteleyen besteci Mikis Theodorakis'in 96 yaşında hayatını kaybettiğini duyurdu. Yunanistan Kültür Bakanı Lina Mendoni "Bugün Yunanistan'ın ruhundan bir parçayı kaybettik. Mikis Theodorakis, öğretmen, entelektüel, radikal, Mikis'imiz gitti" ifadeleriyle bir baş sağlığı mesajı yazdı.

Theodorakis, ünlü oyuncu Anthony Quinn’in başrolünde yer aldığı "Zorba" filminin müziğini bestelemişti. Atina'da hayatını kaybeden besteci, dünyada müzisyen kimliğinin yanı sıra bir aktivist olarak da tanınıyordu. 2000 yılında Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterilen Theodorakis, bir süredir kalp sağlığı sorunları yaşıyordu.

Theodorakis’in ölüm haberinin ardından Yunanistan’da bütün televizyon ve radyo kanallarının yayın akışını değiştirerek Theodorakis’in müziklerini çalmaya başladığı ve sanatçıyı anma programları yaptığı belirtildi.

Yunanistan Başbakanı Miçotakis'ten mesaj

Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, sanatçının ölümünün ardından Twitter'dan yayımladığı mesajda, "Mikis Theodorakis şimdi sonsuzluğa geçti. Sesi sustu ve onunla birlikte tüm Helenizm sustu. Palamas hakkında yazıldığı gibi, "hepimiz onun ölümlü olduğunu unutmuştuk." dedi.

Zülfü Livaneli'den mesaj: Hayatta ve sanatta en büyük dostlarımdan birini kaybettim

Sanatçı Zülfü Livaneli, beraber eserler ürettiği Theodorakis'in ölümünün ardından Twitter hesabından bir mesaj yayımladı. Livaneli'nin mesajı şu şekilde:

"1983'te Atina'daki bir konserime gelip o iri gövdesiyle bir fırtına gibi soyunma odama dalmasından bu yana neler geçti neler. 1986'da Güneş Topla Benim İçin albümünün Altın Plak töreni dolayısıyla ilk kez İstanbul'a gelişi, o günün akşamı Sarıyer'de Urcan lokantasında balık yer rakı içerken Türkiye Yunanistan Dostluk Derneği'ni kurmaya karar verişimiz, yüzlerce konser, Efes'te Hacidakis, Theodorakis ve otuz bin izleyiciyle yaşadığımız unutulmaz gece, yolculuklar, tatiller, hastalıklar... 

Hepsi birer birer aklımdan geçiyor. Bunları Boğaziçi Üniversitesi'nin eski rektörü Kadri Özçaldıran'ın 2009 yılında onun için düzenlenen fahri doktora töreninde yaptığı konuşmada da söylediği gibi daha lise ve üniversite yıllarında ülkesini işgal eden İtalyanlarla, sonra Nazilerle, daha sonra... 

 İngilizlerle, İç Savaş'ta kendi kardeşleriyle, daha sonra 40'lı yaşlarında Albaylar Cuntası ile savaşan, daha sonra da dünyanın neresinde bir baskı, bir insan hakları ihlali olduğunu düşünürse tavır almaktan geri durmayan, kısacası, yaşam boyu, her çeşit baskıya ve savaşın kendisine karşı savaşan... 

Konserleriyle, demeçleriyle, duruşuyla milyonlarca insanın gözünde bir 'demokrasi ve özgürlük kahramanı'olan, II. Dünya Savaşı, Yunan İç Savaşı ve Albaylar Cuntası sırasında şarkıları direnişin marşları haline gelen... Sürgünden kurtulması için D. Şostakoviç, A. Miller, L. Bernstein gibi isimlerin uluslararası dayanışma komitesi kurduğu...

Ulusunun düşman olarak algıladığını dost bilen, Türk-Yunan dostluğunun gelişmesi için 20 yıldır çaba gösteren...

Kısacası, insan ruhunun, acılardan, savaşlardan, sürgünlerden, aşktan ve ihanetten süzülmüş en has halini temsil eden, hayatta ve sanatta en büyük dostlarımdan birini Mikis Theodorakis'i kaybettim. Acısı çok derin"

Mikis Theodorakis kimdir?

Theodorakis Yunanistan'da 1967-1974 yılları arasındaki askeri cunta yönetimine direnişi ile bir halk kahramanı haline gelmişti. Bestecinin müziği cunta yönetimine bir direnişi simgeliyordu ve besteci bugüne kadar "halkın sesi" olarak tanımlanıyordu.

Siyasi kimliği

1925 yılında doğan Theodorakis İkinci Dünya Savaşı yıllarında direniş saflarında yer almış ve bunu takiben 1946-1949 yılları arasındaki iç savaş sırasında ise Sol ile birlikte mücadele vermişti. Bu nedenle işkence görmüştü. Askeri cuntaya karşı da direnen Theodorakis, bu nedenle tutuklanmış ve işkence görmüştü. Uluslararası baskı sonucu ülkeyi terk etmesine izin verilen besteci, 1974 yılına kadar Paris’te yaşamıştı.

Theodorakis 1940'ların sonu ve 1950’lerin başlarında Paris ve Atina’da müzik eğitimi almıştı. Klasik müzik bestelerinden sonra, 1960’larda Yunan köklerine dönerek Yunan müziğinin popülerleşmesine katkıda bulunmuştu. 1964 yılında "Zorba" filminin müziklerini bestelemesi ile uluslararası üne kavuşmuştu.

Theodorakis, Türkiye'de de Zülfü Livaneli'yle yaptığı çalışmalarla geniş bir dinleyici kitlesi kazanmıştı.

(Kaynak: DW)