Yunan referandumu İngiltere basınında: Avrupa'nın en büyük krizi

Financial Times gazetesi, kurtarma paketinin koşulları için yapılan referandumdan çıkan "Hayır" oyunun, mali sisteminin çökmesini engellemeye çalışan Yunanistan'ı daha derin bir krize sürükleyebileceğini belirtiyor.

Gazete Avrupalı liderlerin sonuca sert tepki verdiğini belirterek, Almanya Başbakan Yardımcısı Sigmar Gabriel'in "Tsipras Avrupa ve Yunanistan'ın uzlaşma gidebileceği yoldaki son köprüleri de yıktı. Euro bölgesinin kurallarının reddedilmesiyle, milyarlarca euro büyüklüğündeki bir program için müzakere yapılmasını beklemek çok zor" dediğini aktarıyor.

Gazetede yer alan "Euro Bölgesi kreditörleri için karar zamanı geldi" başlıklı bir analizde "Brüksel'in zor durumdaki Yunanistan'a yardımı geri çekip çekmeme konusunda zorlu bir seçimle karşı karşıya olduğu" belirtiliyor. Yazıda özetle şöyle deniyor:

'Şimdi gözler 20 Temmuz'da'

"Yunan hükümet yetkililerinin bir kaç gün içinde yeni bir anlaşma yapılabileceğini söylemesine karşın, 'Hayır' oyuyla mevcut krizin daha da ötesine geçileceğini düşünenlerin sayısı bir hayli fazla. Kreditörlerin koşullarının güçlü bir şekilde reddi, Yunanistan'ın yavaş yavaş Euro bölgesinden çıkması anlamına geliyor. Eurasia Group risk danışmanlığı Avrupa baş analisti Mujtaba Rahman, 'Yunanistan intihar mektubunu imzaladı' diyor. Sadece Fransızlar bu 'Hayır'dan sonra bazı şeyleri kurtarmaya çalışacak. Ancak Euro Grubu'nu ikna etmeleri mümkün değil."

"Krizde şimdi en kritik tarih 20 Temmuz. Yunanistan'ın Avrupa Merkez Bankası'nın elinde olan tahvili için bu tarihte 3.5 milyar euroluk ödeme yapması gerekiyor. Atina bu parayı ödeyemezse, Avrupa Merkez Bankası'nın Yunan bankalarından teminat kabul etmeye devam etmesi neredeyse imkânsız hale gelecek ve 89 milyar euroluk acil likidite desteği çekilecek. Bu durumda Yunan bankacılık desteği ağır bir darbe alacak. Avrupa Merkez Bankası'nın Euro desteğini çekmesiyle Yunanistan kendi parasını basmak zorunda kalacak ve Yunanistan'ın Euro'dan çıkışı için dönüşü olmayan bir yola girilecek. Ancak, Yunanistan 20 Temmuz'da bu parayı ödeyemezse bile hemen Euro'dan çıkmayacak. Yunan Maliye Bakanı Yanis Varufakis'in sık sık söylediği gibi Avrupa Birliği anlaşmalarında bir ülkenin Euro'dan çıkarılmasına ilişkin bir düzenleme yok. Yunanistan'ın durumunun belirsizliği aylarca sürebilir. Hala teknik olarak Euro bölgesinin parçası olmaya devam ederken paralel bir para birimini dolaşıma sokabilir. Avrupalı hukukçular, bu ikileme son vermek için çok çaba harcıyor. Ancak Yunanistan'ın Euro'dan çıkışı kolay olmayacak.

'Kibir ve fil nezaketinin ölümcül karışımı'

Yine Financial Times'ta yer alan Tony Barber imzalı başka bir yorumda, "Referandumda 'Evet' diyenler sonucu felaket olarak görecek. 'Hayır' oyu verenler ise, derhal kendilerini sıkıntılı bir dönemin beklediğini anlayacak. Tsipras ve hükümeti, ellerindeki en iyi kartları yanlış oynamanın sorumluluğunu sonsuza kadar taşıyacak. Yunanistan'ın borçları için yardım alması şansı vardı, hala da var. Yunanistan'ın yeni kurtarma paketinin odağını kemer sıkma önlemlerinden büyümeye kaydırma şansı vardı, hala da var. Ancak Yunan ekonomi profesörü Lukas Çukalis'in dediği gibi "kibir ve bir filin diplomatik nezaketinin ölümcül karışımı"yla Syriza liderliği, 19 üyeli Euro Grubu'nda herkesi kendisine yabancılaştırdı."

'Avrupa'nın en büyük krizi'

Independent gazetesi ise manşetinde, Avrupa'nın, 'Yunanistan halkının kararlı bir şekilde referandumda yıllarca sürecek yeni kemer sıkma önlemlerine 'Hayır' demesinden ve fiilen Brüksel'e bir ülkeyi ekonomik uçuruma sürüklemesi için meydan okumasından sonra Avrupa'nın, tarihin en büyük siyasi kriziyle karşı karşıya olduğunu belirtiyor:

'Syriza liderliği, 'ekonomik terörizm' karşısında demokrasinin zaferini kutladığını söylüyor'. Ancak bu söylem Yunan liderleri, ülke ekonomisini kurtarmak için ikna etmek zorunda kalacakları Alman ve Fransız siyasetçilerin gözünde kendilerini çekici kılmıyor."

Gazetenin ekonomi editörü Ben Chu, "Hâlâ uzlaşma umudu var. Ancak bu korkutucu bir kumar. Kreditörlerin sert sözlerinin blöf olup olmadığını yakında göreceğiz. Ama kesin olan bir şey var Yunanistan belirsizliğe doğru dev bir adım attı" diyor.

Guardian gazetesinin manşetinde 'Hayır oyunun' Avrupa projesini raydan çıkaracak bir deprem yaratabileceğini yazıyor. Gazete, bu sonucun ardından Avrupalı liderlerin ağır bir güven kriziyle, Yunanistan'ın da iflas ve Euro'dan çıkma olasılığıyla karşı karşıya olduğunu belirtiyor.

Larry Eliott aynı gazetedeki analizinde 'Troyka şimdi az sopa, daha fazla havuç politikası uygulamalı. Kreditörler, krizin daha da büyümesini engellemek için bazı tavizlerde bulunmalı" diyor.

'AB projesine ağır darbe'

Times gazetesinin manşetinde de 'Yunanlıların kumar oynayarak 'Hayır' demesinden sonra Avrupa'nın krizle karşı karşıya olduğu' belirtiliyor. Gazete sonucun hem Euro'ya hem de Avrupa Birliği'ne ağır bir darbe indirdiğini yazıyor.

Gazete sonucun Avrupa Birliği'ne şüpheyle bakan kesimleri sevindirdiğini zira sonucun hem Avrupa Birliği projesini tehdit ettiğini, hem de Almanya ile Fransa arasındaki görüş ayrılıklarını su yüzüne çıkardığını vurguluyor.

Times Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi lideri Nigel Farage'ın referandum sonucunu "Avrupa Projesi ölüyor. Brüksel'in ekonomik ve siyasi zorbalığı karşısında Yunan halkının cesaretini görmek harika" sözleriyle yorumladığını aktarıyor.

Daily Telegraph gazetesi de manşetinde, "sürpriz" olarak nitelediği sonucun Yunanistan'ın Euro'dan çıkmaya daha da yaklaştığını, Euro bölgesinin mali krizin eşiğinde olduğunu yazıyor. Gazete, Avrupa Birliği'nin Euro'nun ortaya çıkmasından sonraki en ciddi krizle karşı karşıya olduğuna dikkat çekiyor.

Gazete, krizin Avrupa'yı temelden sarsabileceğini, Danimarka'dan İspanya'ya sağda ve soldaki Avrupa karşıtı partilerin yükselişte olduğunu vurguluyor.