Yunanistan'da öfkeli gençler neden SYRIZA'dan muhafazakar Yeni Demokrasi Partisi'ne yöneliyor?

Pek çok genç Yunan gibi 22 yaşındaki üniversite öğrencisi Tasos Stavridis de siyaset bilimi bölümünden mezun olduktan sonra ülkesini terk etmeyi düşünüyor.

Tasos Stavridis, "Finansal krizimiz beklediğimizden çok uzun sürdü ve yıprandık" diyor.

Stravridis'in nesli Yunanistan'ın 10 yıldır süren krizinden ciddi anlamda etkileniyor.

Genç işsizliğinin yüzde 40'a ulaştığı ülkede 2010'dan bu yana 350 ile 500 bin arası üniversite mezununun göç ettiği tahmin ediliyor.

Stavridis, "Arkadaşlarımın çoğu da göç etmeyi düşünüyor. Yunanistan'da maaşlar çok düşük, ekonomi çok kötü" diyor.

Ülke 7 Temmuz'daki genel seçime hazırlanırken Stavridis ve arkadaşları 2015'ten beri iktidarda bulunan radikal ve gençlik odaklı Radikal Sol Koalisyon'u (SYRIZA) desteklemeyecek.

Geçen ayki AB seçimlerinde 18-24 yaş arası gençlerin yüzde 30,5'i Yeni Demokrasi'yi (YD) destekledi.

Ülkenin geleneksel merkez sağ partisi olan YD, ülkenin içinde bulunduğu krizin sorumluları arasında gösteriliyor.

Merkez sağ ne vadediyor?

Seçimi kazanması beklenen YD lideri Kyriakos Miçotakis daha düşük vergi, daha fazla özelleştirme ve Yunanistan'a borç verenlerle yeniden müzakere ederek daha fazla borç almayı vadediyor.

Stavridis "Aslında ben de krizden onları sorumlu tutuyorum" diyor ve ekliyor:

"Ama Miçotakis'in pek çok değişiklik yaptığına inanıyorum. Partisinin ekonomik planına katılıyorum ve bu planın bizim bu durumdan kurtulmamızı sağlayacağını düşünüyorum.

"Ekonomik olarak iyileşmek için özel sektöre odaklanmalıyız. Kamu sektörümüz tembel ve verimsiz."

1970'lerde askeri diktatörlüğün çökmesine yardımcı olan öğrenci hareketlerinden ekonomik kriz başladığı dönem yaşanan anarşist isyanlara kadar Yunanistan uzun yıllardır radikal gençlik politikalarıyla özdeşlemiş durumda.

Gençlik radikalliğini kayıp mı ediyor?

Bazı genç Yunanlarla konuştuğumda iktidardaki SYRIZA'nın devrimci söylemine rağmen durumda hiçbir değişim olmaması kuşkuculuğa yol açmış.

Avrupa Parlamentosu seçiminde YD'ye oy veren 19 yaşındaki Selanikli Zoe Babaolou "Ailem en son sol bir şeyi desteklediğinde sonuç daha kötü oldu. Daha güvenilir bir şeye dönmek daha iyi geliyor".

SYRIZA müesses nizam karşıtı bir platformla iktidara gelse de, AB'nin kurtarma paketi hakkında düzenlediği ve halkın paketi reddettiği referanduma rağmen bu paketi kabul etmesi destekçileri arasındaki popülerliğini azalttı.

Babası krizin başlangıcında işini kaybeden Babaolou, ailesinin SYRIZA'ya destek verdiği için "çok hayal kırıklığına ve ihanete uğramış" hissettiğini söylüyor.

Yunanistan'ın mali ve siyasi krizi

• 2009: Finansal krizden bir yıl sonra Yunanistan'ın bütçe açığının gayrisafi yurtiçi hasılasının yüzde 12'sine ulaştığı açıklandı. Sonradan gerçek rakamın yüzde 15,4 olduğu açıklandı.
• 2010-11: Batmak üzere olan ülke AB, AB Merkez Bankası ve IMF'den 240 milyar euroluk kurtarma paketi aldı.
• 2013-14: Genç işsizliğinin yüzde 60'a yaklaştığı ülkede hükümet çöktü.
• Ocak 2015: Kurtarma paketine karşı çıkan Aleksis Çipras liderliğindeki SYRIZA, seçimlerde Yeni Demokrasi'yi geride bırakarak iktidara geldi.
• Haziran-Temmuz 2015: Hükümetin AB ve IMF'nin kurtarma planını reddetmesi ile birlikte bankalar kapandı. SYRIZA, kurtarma planını reddettikten sonra konuyu referanduma götürdü ve halkın desteğini aldı.
• Ağustos-Eylül 2015: Çipras 86 milyar euroluk üçüncü kurtarma planını kabul etti. Karardan sonra erken seçime giderek yeniden iktidara geldi.

Yeni Demokrasi ekonomik anlamda liberal olsa da sosyal anlamda son derece muhafazakar.

Partinin üyeleri "aile, Kilise ve ulusa" odaklanıyor ve parti lideri Mitsotakis göç karşıtı vaatlerle aşırı sağa göz kırpıyor.

SYRIZA ise ülkeye LGBT dostu yasalar getirmiş ve kilise ile devleti ayırma yönünde adımlar atmıştı.

Merkez sağ gençleri nasıl çekiyor?

Araştırmalar genç Yunanların eski nesillere göre daha liberal olduğunu gösteriyor. Buna rağmen neden YD'yi destekliyorlar?

Tasos Stavridis "Toplumsal politikalarından gurur duymuyorum ama ekonomiyi iyileştirmemiz durumunda gelecekte sosyal liberalizmi uygulamanın daha kolay olacağını düşünüyorum" diyor.

Zoe Babaolou ise "2015'te ideolojiyi oy verdik ve hiçbir değişim görmedik. Bu yüzden ekonomik adımlar daha çok ilgimi çekiyor" ifadelerini kullanıyor.

Bu türden bir kuşkuculuk özellikle genç Yunanlarla konuşunca hissediliyor. Atina'nın Kifisia bölgesinde bir kafede 19 yaşındaki Giannis Reklos, "Kötünün iyisi oldukları için" YD'ye oy vereceğini söylüyor ve ekliyor:

"SYRIZA yanlısı değilim ve diğer küçük partiler de yüzde 1 oy alacak, hiçbir şeyi değiştiremeyecek."

Öte yandan Miçotakis'in Yunanistan'ın en köklü siyasi hanedanından gelmesi nedeniyle hem kendisinin hem de arkadaşlarının şüpheleri olduğunu da ekliyor.

Ülkeden göç eden üniversite mezunlarının gerekçeleri arasında ilk iki sırada yolsuzluk ve liyakate dayalı bir düzen olmamasını göstermeleri nedeniyle bu çekişmeli bir konu. Reklos da "Bu Yunanistan için büyük bir sorun" diyor.

Zoe Babaolou ise arkadaşlarının umutlu değil ilgisiz olduğunu söylüyor:

"Pek çok insanın hangi partiye oy verecekleri veya eğilimlerinin ne olduğu konusunda bir bilgisi yok.

"Ailelerinin ekonomik anlamda parçalandığını görüyorlar ve hiçbir şeyin değişmeyeceğini hissediyorlar."