Yunanistan'ı zor günler bekliyor
Yunanistan’dan talep edilen tasarruf önlemlerinin sonu gelmiyor. Yunan parlamentosu 12 milyar Euro’luk yeni kredi diliminin serbest bırakılması için perşembe günü alacaklı ortakları tarafından yerine getirilmesi şart koşulan tasarruf kararlarını onaylamıştı. Bu kredinin on milyarlık bölümü büyük Yunan bankalarının öz sermaye açığının kapatılması için öngörülmüştü. Geri dönmeyen krediler ve ödeme gücü olmayan borçlular için başlatılan uygulama sert eleştiri almıştı. Devlete geniş hareket serbestisi tanıdığı için yeni uygulamanın nasıl sonuç vereceği belirsiz. 2016 yılında vergilerin 5,7 milyar Euro zamlanacak olması ve Yunan şarabına getirilen özel tüketim vergisi de halkın tepkisini çekiyor.
Başbakan Aleksis Tsipras’ı asıl kuvvet denemesi yıl sonlarına doğru bekliyor. Emeklilik reformunun karara bağlanması için tanınan süre yakında doluyor. Siyasi ve seçim taktiği ile ilgili hesaplar yüzünden sürekli ertelenen emeklilik reformu ile 2019 yılına kadar olan dönemi kapsayan orta vadeli mali planın yıl sonundan önce hazırlanması gerekiyor. Devletin borç taksitlerini ödeyebilmesi için daha fazla gelire ihtiyaç duyduğunu belirten ekonomistler vergi zamlarına yenilerinin ekleneceğine kesin gözüyle bakıyorlar. Kamuda çalışanların maaşlarının yeniden düzenlenmesi ve istihdam piyasasının liberalleştirilmesi de sırada bekleyen reformlar arasında. Tsipras hükümetinin bu kadar kısa zamanda talep edilen bütün reformları gerçekleştirmesi kolay olmayacak. Capital.gr adlı internet portalının yazı işleri müdürü Dimitra Kada, “Daha önceki hükümetlerin vaat edip yerine getirmedikleri reformları görevdeki hükümetin tamamlaması bekleniyor. Kreditörler artık vaatlere güvenmiyor ve somut adımlar atılmasını istiyor”, diyor. Kada, sıkça tekrarlanan seçimler ve bitmek bilmeyen pazarlıklar yüzünden Yunanistan’ın çok vakit kaybettiğini de sözlerine ekliyor.
En can alıcı konu emeklilik sigortası
Erken emekliliği kaldırıp sosyal sigorta primlerin arttıracak olan emeklilik sistemindeki yapısal reformlar en önemli anlaşmazlık konularının başında geliyor. Son yıllarda önemli değişiklikler oldu. Emeklilik yaşı 67’e çıkarılırken emekli aylıkları üçte bir oranında düşürüldü. Ancak uzun zamandır beklenen büyük hamle hala yapılmış değil. Emekli maaşının bugünkü düzeyde tutulabilmesi için 2016 yılında bütçeden sigortaya bir milyar Euro’luk ‘aktarma’ yapılmasının şart olduğu hesaplanmış. Hazine tamtakır olduğundan hükümetin bu parayı nereden bulacağı merak ediliyor.
Ekonomik analiz uzmanı Dimitra Kada, Tsipras hükümetinin sert tepkiyle karşılaşmamak için zaman kazanmaya çalıştığını belirtiyor ve ekliyor: “Yıl sonuna kadar reformların sadece bir bölümü yasalaşır ve acil finansman darboğazını aşmak için emeklilik sigortaları birleştirilebilirse, ne ala. Hükümete kalsa, emeklilik sistemindeki köklü değişiklikleri erteler.”
Emeklilik reformu, Yunanistan’ın uyum programının yeniden değerlendirilmesi için kreditörler tarafından şart koşulmuştu. Atina yönetimi uyum programının gözden geçirilmesine, borçların kısmen silinmesi ve Yunanistan’ın ödeme yapabilir duruma gelmesi açısından büyük önem veriyor. Atina’da yayımlanan Kathimerini gazetesinin genel müdürü Aleksis Papahelas, “Daha fazla can yakıcı reforma tahammül kalmadığını ve emeklilik reformunun önümüzdeki yılın şubat ayına ertelenmesi gerektiğini söyleyen de var, reformlara katlanıp ekonomiyi canlandırmak için tartışmalı özelleştirme programına hız verilmesinin daha doğru olacağını söyleyen de. Başbakan Tsipras bu ikilemi çözecek bir formül bulamadı”, diyor.
Tsipras’ın çoğunluğu tehlikede
Aleksis Tsipras’ın, partisi Syriza'daki karşıtları da artıyor. Bunu son reform paketinin oylandığı geçen haftaki genel kurulda da gözlemlemek mümkündü. Syriza milletvekili ve eski hükümet sözcüsü Gabriel Sakellaridis oylamadan önce yaptığı konuşmada hükümeti artık destekleyemeyeceğini söylemişti. Sakellaridis hiç olmazsa milletvekilliğini partisine iade ederek Başbakan Tsipras’ın mecliste azınlığa düşmesine izin vermemiş oldu. Koalisyon ortağı sağ popülist ANEL partisinden Nikos Nikolopoulos ise vekillikten istifa etmeden hükümetinin reform tasarısına ret oyu verdi. Böylece Tsipras’ın 300 üyeli parlamentodaki oyu 153’e düşmüş oldu.