Zorla kaybedilen Mısırlılara yardım için telefon uygulaması
Mısırlılar için polis tarafından gözaltına alınma ve kayıplara karışma tehlikesi oldukça yüksek. Mısır Hak ve Özgürlükler Komisyonu'nun (ECRF) raporuna göre, 2015 yılının ilk 8 ayında 1250 kişi kayboldu.
I Protect, akıllı telefon ekranlarında hesap makinesi olarak gizlenebilen bir uygulama.
Telefonun sahibinin gözaltına alınması durumunda kullanıcının rehberine ve yerel bir insan hakları grubuna haber vermeye yarıyor.
Android telefon kullanıcıları tutuklanmaları durumunda uygulamaya bir kod girerek, tutuklandıkları yerin bilgilerini üç mesaj şeklinde rehberlerinde kayıtlı numaralara ve ECRF'e elektronik postayla atabiliyorlar.
Bu sayede, gözaltındakilerin karakoldan hapishaneye gönderilerek kayıplara karışmasını önlemek istiyorlar.
ECRF Başkanı Mohammed Lofty, "Bir aktivistin veya protestocunun gözaltına alınışından sonraki birkaç saatte iletişime geçebilmemiz, hiç kimseyle görüştürülmeden veya daha da kötüsü kayıplara karışarak alıkoyulmalarını engelliyor ve işkenceye maruz kalma risklerini azaltıyor" dedi.
Durumdan en çok zarar görenler gençler ve gözaltına alınanların yaşları 14'e kadar iniyor. ECRF'nin raporunda alıkonan kişilerin büyük güvenlik tesislerinde kayıplara karıştığı, avukat sağlanmadığı ve aileleriyle görüştürülmedikleri söyleniyor.
Yüzlerce kişinin İçişleri Bakanlığı'nın binasında tutulduğu düşünülüyor.
2013 yılında da benzer bir program akıllı telefon kullanıcıları tarafından protesto sırasında tutuklandıklarında rehberlerindeki numaralara haber gönderebilmeleri için kullanılıyordu. Ancak telefonunda uygulama olan ve yakalanan kişilerin başı polisle belaya giriyordu.
I Protect'in anonim kalmayı tercih eden yaratıcısı yeni uygulamasının bunu engellediğini söylüyor.
"Ayarları kurduktan sonra uygulama kendisini bir hesap makinesine dönüştürüyor. Yani uygulamayı açtığınız zaman yalnızca bir hesap makinesi açmış oluyorsunuz. Yalnızca kullanıcılar onu kendi yarattıkları şifreyle değiştirebilir" diyor.
Mısır'da devletin internet ve telefonlar üzerindeki gözetimi oldukça kuvvetli.
Bu nedenle Signal ve Telegram gibi şifreli mesaj uygulamaları çok fazla kullanılıyor. Ancak I Protect geliştiricisi kendi uygulamasının veri sistemine ulaşılamayacağından ve verilerin yalnızca kullanıcı ve ECRF arasında paylaşılabilmesi sayesinde şifreli mesaj kullanılmasına gerek kalmadığını söylüyor.
Mısır İçişleri Bakanı Magdy Abdel Ghaffar, Mart ayında Mısır'da gözaltı olaylarının yaşanmadığını söyledi.
İddia edilen alıkoyulma vakalarının raporlarının direk Mısır Ulusal İnsan Hakları Kurulu'na (NCHR) veya uluslararası kuruluşlara gönderildiğini ve bu organizasyonların vatandaşları korkutmak için Müslüman Kardeşler grubuyla anlaştığını ekledi.
NCHR'nin başkanı birçok kez devletten alıkoyulma vakalarıyla ilgili açıklama istedi ancak devletle "uzlaşamadıkları" nedeniyle geçtiğimiz günlerde istifa etti.