30 yıl önce özel izinle antik kente defnedilmişti; mezarı başında anıldı

Aydın’ın Karacasu ilçesinde bulunan ve UNESCO dünya mirası listesindeki dünyaca ünlü antik kent Afrodisias'ı gün yüzüne çıkaran ve ölümü sonrası özel izinle antik kente defnedilen Kazı Başkanı Prof. Dr. Kenan Tevfik Erim, vefatının 30. yılında dünyaca ünlü anıtsal tören kapısı Tetrapylon'un yanındaki mezarı başında anıldı.

Afrodisias'ın dünya çapında üne kavuşmasında ve kazılar için finansman temin edilmesinde de en büyük katkıyı sağlayan, hayatının 30 yılını burada kazı yaparak geçiren, ölümünde de özel izinle Türkiye'de ilk kez antik bir kente defnedilen ünlü Arkeolog Prof. Dr. Kenan Tevfik Erim için mezarı başında anma töreni düzenlendi. Karacasu Kaymakamı Ahmet Soley, Karacasu Belediye Başkanı Zeki İnal, İlçe Jandarma Komutanı Teğmen Onur Özdemir, Afrodisias Müze Müdürü Tenzile Uysal, müze görevlileri ve Geyre Muhtarı Nevcet Çoban, 1990 yılında vefat eden Erim için dua etti.

Karacasu Belediye Başkanı Zeki İnal, “İlçemize ve ülkemize hizmet eden kim olursa olsun unutmayacağız” diyerek yaptığı açıklamada, “Karacasu ilçemizin Geyre Mahallesi'nde bulunan ve Afrodit'in şehri anlamına gelen yaklaşık 2 bin 500 yıllık antik bir kenttir. Antik Yunan ve Roma dönemlerinde heykeltıraşlık okulunun olması ve mermer ocağına çok yakın olması nedeniyle çok önemlidir. En ünlü yapıları anıtsal tören kapısı olan Tetrapylon ve aşk tanrıçasının tapınağı olarak anılan 30 bin kişilik kapasiteli, oldukça sağlam durumda ve çok etkileyici antik stadyumdur. Ünlü Fotoğraf Sanatçısı Ara Güler'in şans eseri Geyre köyünü ziyaret etmesi ve bir köylünün kendisine birkaç kalıntıyı göstermesi üzerine hayata dönüş bulmuş antik şehirdir. Ara Güler'in, kalıntıları fotoğraflayıp New York Üniversitesi'nde eğitim veren Prof. Dr. Kenan Erim'e ulaştırması sonucunda kazı çalışmaları başlamıştır. Arkeolog Prof. Dr. Kenan Tevfik Erim'in çalışmalarıyla bu hazine su yüzüne çıkmıştır. Günümüzde de yılda 250 binden fazla yerli ve yabancı turistin ziyaret ettiği önemli bir hazinedir. İlçemize ve ülkemize hizmet eden kim olursa olsun unutmayacağız. Prof. Dr. Kenan Erim, Afrodisias ve Karacasu'yu dünyaya tanıtan bir büyüğümüz. O'nu asla unutmayacağız” dedi.

Karacasu Kaymakamı Ahmet Soley de konuşmasında, “Afrodisias Aydın’daki 20’nin üzerindeki antik kentimizden en önemli olanlarından biridir. Eski Yunan ve Roma dönemlerine ait en görkemli antik kentlerden biri olan Afrodisias, tarihte kentin en önemli tanrıçası olan Afrodit Tapınağı ile ünlüdür. M.Ö. II. Yüzyıl’dan M.S. 6. Yüzyıl’a kadar görkemini korumuş olan kentin kesintisiz olarak bu kadar uzun yerleşim görmüş olması, antik dönemde pek çok önemli gelişmeye tanıklık etmesi açısından da önem taşımaktadır. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Dünya Miras Listesi'ne kaydedilen Aydın'ın Karacasu ilçesinde bulunan Afrodisias Antik Kenti, 1958 yılında baraj açılışı için Aydın'a gelen Ara Güler'in çektiği fotoğraf sayesinde ortaya çıktı. Afrodisias, bugün Aydın'ın en fazla yerli ve yabancı turistini ağırlayan antik kent olma özelliğini koruyor. Aydın Karacasu'da bulunan ve bugün Dünya Kültür Mirası Listesinde yer alan Afrodisias Antik Kenti'nin ortaya çıkarılması, Ara Güler'in yolunu kaybetmesi ile oldu. 1958 yılında baraj açılışı için Aydın'ın Karacasu ilçesi Geyre beldesine gelen Ara Güler, dönüşte yolunu kaybetti. İstanbul'a dönmek için yolu aradığı sırada bir köye giren Güler, köyde yer alan mimari yapıların Roma dönemi eserlerini de barındırdığını gördü. Tarihi lahitlerin bile üzüm şırası süzmek için kullanıldığını gören Güler, sokakta tarihi bir taş üzerinde sohbet eden iki köylünün de fotoğrafını çekti. İşte bu fotoğraf Afrodisias'ı dünya çapında meşhur etti. Taş koltukta oturan köylülerin aslında amfi tiyatrodan sökülen Roma Valisinin oturduğu koltukta oturduğu bu fotoğraftan sonra Afrodisias tüm dünyada tanındı. Afrodisias’ı gün yüzüne çıkartmak için hayatının 30 yılını harcayan değerli Arkeolog Prof. Dr. Kenan Tevfik Erim’i rahmet ve minnetle anıyoruz” dedi.

Prof. Dr. Kenan Tevfik Erim kimdir?

Kenan Tevfik Erim, ismi Aydın'ın Karacasu ilçesi Geyre Mahallesi Afrodisias kazıları ile özdeşleşmiş Türk arkeologdur. 13 Şubat 1929 yılında İstanbul'da doğan Erim, babasının görevi nedeniyle eğitiminin ilk kısmını Cenevre'de aldı. Daha sonra yine babasının görevi nedeniyle New York Üniversitesine devam etmiştir. 1953 yılında bu üniversitenin klasik arkeoloji bölümünden mezun oldu. Princeton Üniversitesinde Yüksek lisans ve doktora yaptı. Dünyaca ünlü Arkeolog Profesör Karl Erik Sjoquist'in asistanlığını yaptı. 1961'de şahsi girişimleri ile bizzat organize ettiği bir keşif ve kazı programı sayesinde Afrodisias'ta çağdaş araştırmaların başlamasını sağladı. New York Üniversitesi'nde Klasik Çağ Profesörlüğü ve Afrodisias kazılarının başkanlığı görevlerini ölümüne dek sürdürdü. Gezi, yazı ve konuşmaları ile Afrodisias'ın dünya çapında üne kavuşmasında ve kazılar için özellikle ABD kaynaklı finansman temin edilmesinde de en büyük katkıyı sağladı. Yine şahsi çabalarıyla New York, Paris, Londra, İzmir ve İstanbul (Geyre Vakfı) Aphrodisias Sevenler Derneklerini kurdurarak çalışmalara katkı sağladı. Günümüzde de Geyre Vakfı Aphrodisias Müzesine ek bir salon yaptırmış ve vakıf Sebasteion restorasyonunu parasal olarak desteklemektedir. 3 Kasım 1990 yılında vefat etti. Mezarı ömrünün 30 yılının geçtiği Afrodisias antik kentinde Tören Kapısının sol tarafındadır. Kendisi, Türkiye'de antik kente gömülen ilk kişidir. Kente yararlı kişilerin kentin içine gömülebilmesi antik geleneğine uyularak, yıllar boyu restorasyonunu üstlendiği antik kente gömülmeyi hak etmiş bir arkeologdur. Şimdi O kendi deyimiyle "sevgilisinin koynunda" yatmaktadır.