CHP'li Gürer: Yurttaşımız sentetik tatlandırıcılara mecbur bırakılacak; şekerde büyük bir oyun dönüyor

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “400 bin civarında çiftçimiz şeker pancarı ekiyordu. 78 bine geriledi. İleride şeker pancarından şeker üretimi düşecek, daha çok ithal ürüne muhtaç olacağız. Nişasta bazlı şurubun ve sentetik tatlandırıcının piyasası artacak. Yurttaşımız sentetik tatlandırıcılara mecbur bırakılacak. Şekerde büyük bir oyun dönüyor. Bakanlık bunun farkında değil” açıklamasını yaptı.

Gürer, şeker fiyatlarındaki artışa ilişkin Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesine gelen yanıtı açıkladı.

Buna göre, Bakan Nebati; Gürer’in sorusuna şu yanıtı verdi:

“Yurt dışı ve yurt içi şeker fiyatlarının seyri incelendiğinde; uluslararası piyasada ABD Doları bazında fiyat artışları yaşanırken, yurt içi piyasada ABD Doları basında fiyatların istikrarlı bir şekilde düşüş eğiliminde olduğu, şeker satış fiyatlarına yapılan zamların ise üretim maliyetlerindeki fiyat artışlarının altında kaldığı görülmektedir.”

Gürer, Bakan Nebati’nin bu ifadesine göre; şeker üreticilerinin, şeker pancarını maliyetin altında bir fiyatla sattıkları sonucunun ortaya çıktığını söyledi. Bu durumun önümüzdeki dönemde şekere yeni zamların geleceğinin göstergesi olduğunu belirten Gürer, şu açıklamayı yaptı:

"Şekere yeni zamların geleceğinin göstergesi"

“Türkiye Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi’ne ait olan şeker fabrikaları özelleştirildi. Özelleştirilme yapılırken kamuoyuna yapılan açıklamada, ‘özelleştirmeyle şeker fiyatlarının düşeceği, rekabetçi bir ortam olacağı, şeker fabrikasında çalışanların daha iyi ücret alacağı, çiftçilerinde bundan fayda sağlayacağı’ ifade edildi. Bu süreç sonunda şeker ülkemizin en pahalı ürünleri arasına girince Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’ye bir soru önergesi verdim. Şeker fiyatlarındaki artışın yanı sıra, özelleştirmeyle hedeflerin gerçekleştirilip, gerçekleştirilmediğini sordum. Bakan yazılı soru önergeme verdiği yanıtta: ‘Yurt dışı ve yurt içi şeker fiyatlarının seyri incelendiğinde; uluslararası piyasada ABD doları bazında fiyat artışları yaşanırken, yurt içi piyasada ABD doları bazında fiyatların istikrarlı bir şekilde düşüş eğiliminde olduğu, şeker satış fiyatlarına yapılan zamların ise üretim maliyetlerindeki fiyat artışlarının altında kaldığı görülmektedir’ diyor. Bakanın bu ifadesine göre şeker üreticilerinin şeker pancarını maliyetin altında bir fiyatla sattıkları sonucu çıkıyor. Bu da önümüzdeki dönemde şekere yeni zamların geleceğinin göstergesi.

"İthal şekere izin verildiği süreçte şekerde yüzde 67'lik bir zam meydana geldi"

2020 yılında 1 ton şeker pancarı çiftçiden 366 TL’den alındı. Yıl sonunda 400 bin ton fazla şeker 2021’e devredildi. 2021 yılında her ne kadar TÜİK 21 milyon ton pancar olacağını tahmin etse de 17 milyon 800 bin ton pancar üretimi gerçekleşti. Eylül ayında kampanya başladığında çiftçiden şeker pancarının tonu 420 TL’den alındı. Aralıkta da şeker fabrikaları, şeker pancarlarını işledi ve şekeri stoklarına koydu. 2 milyon 500 bin tonda 2021 yılında şeker üretilmiş oldu. Böylece 2 milyon 900 bin ton şeker varlığımız stoklarda yer aldı. 2022 yılına girdiğimizde ise şeker fiyatları birdenbire hızlı bir artış göstermeye başladı. Bir yıl öncesinin yıl başında 4 lira 50 kuruş kilosu olan şeker, 25 TL’ye kadar fiyat artışlarının gerçekleştiği bir sürece evirildi. Kamu dahil şekerin kilosuna yüzde 67 zam yaparak 17 TL’ye çıkardı. Bu durumda şeker fiyatlarının bu kadar artmasını gerektirecek ne var? 400 bin tonda 21 yıl sonra şeker için ithalat izni verildi. İthalat izni genelde şekerin yurt dışından ucuz fiyatla getirilip, piyasanın dengelenmesi amacıyla verilir. Ancak ithal şekere izin verildiği süreçte şekerde yüzde 67’lik bir zam meydana geldi. Bunun sonucunda şekerden mamul edilen dondurmadan, tatlıya tüm ürünlerin fiyatlarında da önemli artışlar gerçekleşti.

"Çiftçi, üretici korunmadı"

1 eylülden sonra şeker pancarının kampanya dönemi başlar. Yeni şeker pancarı alımı da o dönemde gerçekleşecek. Şu anda stoktaki şeker pancarının tonu 420 TL’den alıp üretimi gerçekleştirilen şekerdir. Çiftçi şu anda yalnızca küspeyi bin 100 TL’den satın alıyor. Böyle olunca fabrikaların zararını gerektirecek ortada bir neden yokken ürettikleri şeker pancarlarından iyi de para kazandıkları süreçte, ithalata da izin verildiği bir süreçte Bakan Nebati’nin hala şeker fiyatlarının maliyetiyle ilgili verileri değerlendirmesi, yurttaşı düşünmemesi ve çiftçinin uğradığı zararı gözetmemesi düşündürücüdür. Çiftçimiz tonu 420 TL’den şeker pancarını verdi ve o arada çiftçiye pancar için ek bir zamda yapılmadı. Çiftçi üretici korunmadı. Onun için bu yılda şeker pancarı eken çiftçi sayısı 78 binlere geriledi.

"Daha çok ithal ürüne muhtaç olacağız"

400 bin civarında çiftçimiz şeker pancarı ekiyordu. Şeker pancarı eken çiftçi sayımız önce 117 bine geçtiğimiz yıllarda 93 bine bu yılda 78 bine geriledi. Bu şu demek: ileride şeker pancarından şeker üretimi düşecek, daha çok ithal ürüne muhtaç olacağız. Nişasta bazlı şurubun piyasası ve sentetik tatlandırıcının piyasası artacak. Yurttaşımız sağlıklı sayılabilecek şeker yerine özellikle insan sağlığı için zararlı olduğu çokça dile getirilen sentetik tatlandırıcılara mecbur bırakılacak. Şekerde büyük bir oyun dönüyor bakanlık bunun farkında değil. Ne yazık ki Türkiye, bu gibi sorunları üstünü örterek, fiyat artışların gerekçesini kamuoyuyla paylaşmayarak, şeffaflaşmadan uzaklaşarak sürdürüyor. Burada olan çiftçiye ve tüketiciye oluyor.” (ANKA)