Türkiye Interpol Zirvesi’nde Birleşik Arap Emirlikleri’ne jest yapacak mı?

Uluslararası Polis Birliği Interpol'ün 89. Genel Kurulu, Türkiye’de toplanıyor. Bu toplantıda Interpol'ün başkanının seçileceğine dikkat çeken T24 dış politika editörü M. Kaan Kurtuluş,  Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Veliaht Prensi Muhammed bin Zayed el-Nahyan’ın Türkiye ziyaretinin de bu toplantıya denk geldiğini söyledi. 

Kurtuluş, Interpol’ün başkan adaylarından birinin işkence ile suçlanan BAE İçişleri Bakanlığı Başmüfettişi Tümgeneral Ahmed Nasır el-Reisi olduğunu, kendisi hakkında İstanbul’da insan hakları savunucuları tarafından suç duyurusunda bulunulduğunu dile getirdi.

T24 dış politika yorumcusu Barçın Yinanç ise Avrupa’dan ‘BAE gibi işkence konusunda sabıkalı bir ülkeden’ bir yetkilinin Interpol başkanlığına seçilmemesi konusunda çağrı yapıldığını, bu noktada da Türkiye’nin tutumunun önemli olduğunu ifade ederek “Türkiye Interpol Zirvesi’nde Birleşik Arap Emirlikleri’ne jest yapacak mı?” diye sordu.

Barçın Yinanç ve M. Kaan Kurtuluş 'Dış Politika İle İçli Dışlı' programında Türkiye'nin dış politikasında yaşanan önemli gelişmeleri ve içeriye yansımalarını yorumladı.

Tutuklama krizi İsrail’le karşılıklı jestleşmeye dönüştü

Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Üsküdar’da bulunan makam evinin fotoğraflarını çektikleri gerekçesiyle gözaltına alınarak tutuklanan İsrail vatandaşları bu sabah serbest bırakıldı. 

İsrail vatandaşlarının serbest bırakıldıklarının İsrail hükümet mensupları tarafından atılan bir tweet ile öğrenildiğini belirten Kurtuluş, bu olayın İsrail ve Türkiye ilişkilerine etkisini Yinanç’a sordu.

İsrail’den Erdoğan’a teşekkür

Tutuklama krizi ve devamında yaşananların Türkiye-İsrail ilişkilerini bir adım ileri itebileceğini vurgulayan Yinanç değerlendirmelerinde şunları söyledi:

“Bu olay, Türkiye ile İsrail arasında neredeyse yakınlaşmayı bir adım ileri itecek bir duruma geçti gibi gözüküyor. Bugün İsrail Başbakanı’nın bu göreve geldikten sonra ilk kez Cumhurbaşkanı Erdoğan’la bir telefon görüşmesi yapması bekleniyor.”

“Haberlere göre Erdoğan’ın evi ile ilgili konuşurken bulundukları yerde görev yapan garsonlar duyuyorlar ve bir jurnalleme oluyor. Gerçekten bir ajanlık yapıyor olsalar böyle açık yerde Cumhurbaşkanı’nın adını telaffuz ederek bir ajanlık yapmazlardı. Şöyle yorumlarda yapılmıyor değil; geçmişte de İsrail’in Türkiye’den gelen bazı kişilere İsrail’de çok ayrı anlamlandırılamaz nedenlerle gözaltına alınmış olduğu bazı vakalar olduğundan bahsediliyor."

"Belki o tutuklamalara dönük ‘misilleme söz konusu olabilir’ şeklinde bazı yorumlar var. ‘İsrail ne yaptıysa Türkiye’de onu yapmalıydı’ diye yorumlayanlarda var. Böyle bir krizde iki taraf arasındaki erimekte olan buzların hızlıca çözülmesine giden bir süreç yaşanmış oldu.”

Birleşik Arap Emirlikleri ile buzlar eriyor; MBZ Türkiye’ye geliyor

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Veliaht Prensi Muhammed bin Zayedel-Nahyan’ın 24 Kasım’da gerçekleştirmesi bekleneni Türkiye ziyareti hakkında Yinanç şunları söyledi:

“Altı aya yayılan bir normalleşme sürecinden bahsetmek mümkün. Bunu doğrudan bir tarihlendirmeye koyamam ama şunun altını çizelim; mayıs ayında Türkiye BAE’ye yeni bir büyükelçi atadı. Bu atamadan sonra iki taraf arasında temasların sıklaştığını biliyoruz."

“Bu ziyarette önemli olan iki tarafın özellikle Afrika’da ve Orta Doğu’daki çekişmelerinin nasıl devam edeceği. Bu çekişme azalacak mı? Özellikle Libya’da iki taraf birbirine karşı saflarda duruyordu. Suriye’de taraflar birbirine karşı saflarda duruyordu. Dolayısıyla herhalde Prens’in ziyareti sırasında bu jeopolitik rekabet de ele alınacaktır. Libya konusu çok önemli çünkü 24 Aralık’ta seçimler var. Bu seçimler öncesine Türkiye ile BAE arasında Libya üzerine bir mutabakat çıkarsa onun da Libya’daki seçimlere olumlu yansıması beklenebilir.”

“Onun dışında prensin ziyaretinin ekonomik boyutu öne çıkacaktır. Türkiye’de malum çok ciddi bir ekonomik kriz var. BAE’nin de Türkiye’ye dönük yatırım planları olduğu söyleniyor. Bu yatırım meselesi de Türkiye açısından cezbedici bir nokta oldu. Onun dışında suç örgütü lideri Sedat Peker’in BAE’den Türkiye’ye dönük yayınları da BAE’ne yakınlaşmayı gerektirdi. Coğrafi meseleler; özellikle Suriye, Libya, Lübnan, Yemen gibi konular masada olacaktır diye düşünüyorum.”

MBZ ziyareti, Interpol zirvesine denk gelecek

Veliaht Prensi Nahyan’ın Türkiye ziyaretinin,  20-25 Kasım tarihlerinde İstanbul’da yapılacak olan Interpol Zirves’ne denk gelmesinin dikkat çekici olduğunu söyleyen Kurtuluş, Interpol’ün başkan adayı seçeceğini belirtti. Adaylardan birinin BAE  İçişleri Bakanlığı Başmüfettişi Tümgeneral Ahmed Nasır el-Reisi olduğunu ifade eden Kurtuluş, el-Reisi’nin işkenceyle suçlandığını, İstanbul’da kendisi hakkında suç duyurusunda bulunulduğunu dile getirdi.

BAE’nin Interpol adayı, işkence ile suçlanıyor

Yinanç, el-Reisi’nin adaylığı hakkında Avrupa’dan ciddi eleştiriler olduğunu belirterek şöyle devam etti:

“Almanya’dan şu anda koalisyonu kuracak üç partiden milletvekilleri bu kişinin seçilmemesi için çağrıda bulunuyorlar. Fransız Parlamentosu’ndan 35 milletvekili Fransa Cumhurbaşkanı Emamnuel Macron’a “Interpol başkanlığını BAE gibi işkence konusunda sabıkalı bir ülkeden bir yetkilinin seçilmemesi” konusunda çağrıda bulundu. Çok muhtemeldir ki buraya geldiğinde bu konuda Türkiye’den destek isteyecektir. Sonuç olarak İstanbul’da yapılacak Interpol Zirvesi.

"Tahmin ediyorum ki bazı Avrupalı ülkeler de Türkiye’ye “bu kişi seçilmesin” diye baskı yapacaktır. Dolayısıyla Türkiye açısından ilginç bir sıkışmışlık durumu ortaya çıkacak. Bir taraftan Türkiye BAE ile ilişkileri normalleştirmek ve daha ileri bir seviyeye götürmek isterken, öte taraftan ev sahipliği yaptığı uluslararası bir toplantıda o örgütün başına BAE’nin adayını destekleyip desteklememe konusu var.”