Anneliğin farklı yüzleri, bir duygular senfonisi

BİR NEFES     X  X  X  X

(Ein Atem/ One Breath)/ Yönetmen: Christian Zübert/ Senaryo: C. Zübert, İpek Zübert/  Görüntü: The Chau Ngo/ Müzik: Christoph Kaiser, Juliam Maas/ Oyuncular: Jördis Triebel, Chara Mata Ginnatou, Apostolis Totsikas, Benjamin Sadler, Richard Van Weyden, Yiannis Niarros, Kostas Antalopoulos/ Alman-Yunan ortak-yapımı.

Tanımadığımız bir Alman yönetmeninden gelen, üstelik (flm 2015 yapımı olduğuna göre) hayli geç gelen bir film. Yönetmen Zübert’in bir Türk eşe (İpek Zübert) sahip olduğunu ve senaryonun ortak çalışmaları olduğunu bilmek ayrıca ilginç.

Ama tüm bu bilgilerin dışında, Bir Nefes gerçekten de şaşırtıcı bir film. Yani şaşırtıcı derecede iyi demek istiyorum. Benim gerçekten nefesimi kesti ve son dönemdeki en iyi sinemasal anılarım arasına giriverdi. Daha çok kadınlara seslenen bir film olduğunu onaylasam da...

Film Yunan genç kadın Elena’nın yakışıklı sevgilisi Costas ile tartışması ve halen ülkesinde egemen olan ekonomik bunalım ve güvensizlik ortamında çalışmak için Almanya’ya gitme isteğiyle açılıyor. Ama yabancı dil bilmeyen Costas buna kesinlikle yanaşmıyor. Ve genç kadın tek başına bu serüveni göze alarak Frankfurt’a gidiyor.

Orada önceden sözünü aldığı kimi işler gerçekleşmeyince, bir Alman çiftin çocuk bakıcısı olarak işe başlıyor. Yanında çalıştığı Tessa ve Jan çiftinin de kendisininkini aratmayan aile sorunları ve iletişim güçlükleri vardır. Üstelik Elena birden hamile olduğunu da öğrenmesin mi?

Böylece zor günler başlıyor. Giderek fiziksel gücünü yitiren Elena üstelik bir başka felaket yaşıyor. Ve ortadan kayboluyor. Tessa’ya onun ve çocuğunun peşinde Atina’ya gitmek düşüyor.

Filmin kuruluşu son derece ilginç. İlk yarıda her şeyi tümüyle Elena açısından izliyoruz. İkinci yarıda ise aynanın öteki yüzünü görüyoruz: yani her şeyin Tessa açısından yorumunu.

Bu elbette temel olguyu değiştirmiyor: bu hayata, hayatlarımıza kadın açısından bir bakıştır. Erkeklerin neredeyse figüran olduğu ve tüm eylemlerin kadın elinden çıktığı bir bakış. İki kadının da alabildiğine güçlü, kararlı ve yürekli olduğu bir film. Ama bu, tüm erkek rollerinin de iyi çizilip oynandığı gerçeğini değiştirmiyor.   

Ancak hepsi bu değil. Öte yandan, işin içine iki ülkeye de sağlam bir eleştirel bakış giriyor. Özellikle de Yunanistan’a... Öncelikle vatandaşlarına bir türlü gereken refah düzeyini getiremeyen, onları sürekli dışarda çalışmaya zorlayan bir toplum... Ayrıca Tessa’nın orada polise ve adalete ihtiyaç duyduğu serüveninde yaşadıkları, karşılaştığı ilgisizlik ve laçkalık da az şey değil.

Daha ötesi, bu sınıfsal bir bakış. Çok benzer sorunları yaşayan kadınlardan birinin emekçi, öbürününse tipik burjuva olması, onların kaderlerini öylesine farklı etkiliyor  ki... Ayrıca filmin geri planında bir polisiye örgüsü de yok değil. 

Ve bu güzel hikâye son derece iyi oynanıyor. Gerek Alman Jördis Triebel, gerekse Yunan Chara Mata Ginnatou, olağanüstü  birer portre çiziyorlar. Ve bu dokunaklı öyküyü kalplerimize yerleştiriyorlar.