ŞAFAKTAN ÖNCE X X X X (A Prayer Before Dawn) Yönetmen: Jean Stephane Sauvaire Senaryo: Jonathan Hirschbein, Nick Saltrese Görüntü: David Ungaro Müzik: Nicolas Becker Oyuncular: Joe Cole, Pornchanok Mabklang, Vithaya Pansringarm ABD-Fransa-İngiltere-Çin-Kamboçya ortak-yapımı |
Gerçekten de her açıdan şaşırtıcı, ürpertici, mide bulandırıcı ve şok edici bir film. Ama tüm bu itici gözüken nitelikler, filmin neredeyse başyapıt düzeyine ulaşmasını da engellemiyor.
Film İngiliz boksörü Billy Moore’un gerçek öyküsünden uyarlanmış. Tam bir maceraperest olan Billy’nin yolu, bulunduğu ‘turistik ülke’ Tayland’ın yeraltı dünyasına, yani korkunç bir hapishaneye düşüyor. Orada yüzlerce yerli mahkum arasındaki görünürde tek beyaz olma durumu gerçekten dehşet verici.
Hepsi üzerlerine bir gömlek gibi giydikleri, esmer bedenlerini tümüyle kaplayan dövmelerle dolaşan mahpuslar, Billy’in hafif adaleli bembeyaz bedenine karşı öylesine sert bakışlar atıyorlar ki...Bunlarda apaçık ırkçılıktan gizli bir şehvete tehlikeli ögeler seziliyor.
Ve hapishanede hayat günden güne korkunçlaşıyor. İşkence, tehdit, zulüm, açlık ve şiddet en gündelik şeyler sanki. Ve tecavüzün kurbanı genç bir çocuk kendini asıyor.
Billy bu cehennemden kurtulmak için iyi yapabildiği tek şeye, boksa (ve onun kick-box denen en vahşi türüne) sığınıyor. Biraz da mahkumlara destek olan güzel bir kızın, Fame’in yardımıyla...Ve orada yapılması gelenek olan Muay Thai adlı hapishaneler-arası boks döğüşlerine sarılıyor. Ama o arada görünürde bedeni, görünmeyen biçimde de iç organları iflas etmeye başlıyor. Kolay onarılamaz olarak..
Film sanki Rocky serisi dahil tüm ünlü boks filmlerinin ve ayni ölçüde Sing Sing’den Alcatraz’a tüm bilinen hapishane öykülerinin pabucunu dama atan bir şiddete ve gerçekçiliğe ulaşıyor. Tam bir direniş ve hayatta kalma destanı; insanın insana yapabileceklerinin en kötüsünü bulup gösterme yarışı.
Bu yarış kimi yerlerde öylesine doruğa çıkıyor ki, dayanmak kolay olmuyor. Hele hassas kalplere göre hiç değil. Ama midesi kaldırabilenlerin bu müstesna filmi görmesinde büyük yarar var. İçerdiği insanlık ve de sinema dersleri açısından...
Az bilinen bir Fransız yönetmenin elinden çıkma bu uluslararası ortak-yapım çalışmasının hemen tümüyle gerçek bir Tayland hapishanesinde ve gerçek mahkûmlarla çekildiğini not düşeyim. Baş roldeki ‘beyaz kahraman’ Joe Cole’a hayran kaldığımı da belirterek....
YARIN: İTALYAN USULÜ AŞK
Not: Haftanın bir diğer filmi olan UPGRADE eleştirisi ortakoltuk.com sitesinde.