Hollywood'un karanlık tarihine görkemli bir uzanış

Sinemanın, daha doğrusu Hollywood'un tarihi üzerine yapılagelmiş birçok ilginç film vardır. Şöyle bir hatırlarsak: Sunset Bulvarı'dan Singin' in the Rain - Yağmur Altında'ya, Bir Yıldız Doğuyor'dan (ki tam 3 kez çekildi) Barton Fink'e, Mulholland Drive'dan Bir zamanlar Hollywooda'ya, The Player - Oyuncular'dan Hollywoodland'e...

Babil geliyor ve birçok açıdan tüm bu filmlerden farklı ve alabildiğine iddialı bir yapım olarak ekranları dolduruyor. 3 saat 10 dakikalık bir uzunluk; geniş bir ekran; zaman zaman çok fazla ışık almış görüntüler... Birçok türle flört eden ve insanı sürekli şaşırtan bir sinema. Ama özellikle has sinefillerin (bu sinemasever demek: yoksa filmin başındaki 'filli sahneler'le ilgisi yok!) sonuç olarak bayılacağı bir film. 

Film California'nın Bel Air yöresinde açılıyor. 1926 yılındayız; henüz siyah-beyaz ve sessiz bir sinema egemen; büyük stüdyolar ve gelişmiş bir teknoloji yok. Hatta o tepeye yazılmış ünlü Hollywood yazısı bile gözükmüyor. Filmler dağda-bayırda ve kırsalda çekiliyor: birkaçı birden yan yana ve iç içe olarak...

Bu arada bir film için bir filin kullanılması gerekiyor. Onun hele bir tepeye taşınması, filmin belki en komik sahnelerini doğuruyor: hele hayvanın tüm içidekileri bir teknisyenin suratına boşaltması. (Asıl gereken sözcüğü kullanamıyorum!)

Ama işin farklı bir dünyası da var. O da inanılmaz bir eğlence; bir cinsellik, içki, uyuşturucu alemi; bir ahlaki ve vicdani çöküş sergilemesi. Fransız deyimiyle, tam bir orji... Öylesine ki, aynı anda birçok kişinin birlikte dans, seks, teşhir, düzüşme, cümbüş, yerlerde sürünme ve akla gelecek-gelmeyecek birçok eylemi birlikte yaptığı, utanma duygusunun tümüyle yitirildiği bir hayal alemi. Filmin kolay unutulmacak sahneleri arasında yer alan...

Film 1926 yılında başlıyor. Yarım saatlik bir uzun bölümden sonra ekranda beliren BABYLON yazısıyla birlikte, asıl öyküye geçiyoruz. 'Yaratıcı olmalı, ilham vermeliyiz' diyerek arayışlar içinde olan bir kalabalık, o ilkel koşulları aşıp daha sağlam bir sinema arıyor. Örneğin ışık konusunda... Hava kararıncaya dek bitirilmesi gereken çekimler var. Ve o ışığı kaçırmamak için çıkan yangın bile önemsenmiyor, işe devam ediliyor!..

Sonra 1927 yılı ve sesli film olayı geliyor. Al Jolson adlı ünlü şarkıcının oynadığı Caz Şarkıcısı filmiyle birlikte... Ve 1928'de sesli film çekimleri başlıyor. Büyük zorluklar içinde... En küçük bir gürültü çekimi durduruyor; çok uzun (bence aşırı uzun) bölümlerde bunun nasıl bir azap olduğu anlatılıyor.

Ve asıl kahramanlar birer ikişer arz-ı endam ediyor. Taşralı Nellie LaRoy (Margot Robbie) yıldızlığa doğru yavaş yavaş yükseliyor: kişiliğini giderek yitirmek ve sonunda fıttırmak pahasına... Daha deneyimli Jack Conrad (Brad Pitt) eski başarılarının gölgesinde yavaş yavaş yok oluyor. Meksika kökenli genç Manny (Diego Calva) yakışıklılığıyla dikkat çekse de, kolay kolay bir baltaya sap olamıyor. Ama sonunda direnen ve ayakta kalan tek karakter de o oluyor. Kaderin cilvesi...

Film Hollywood denen ve o zamanlar nerdeyse köy manzarası arz eden o kasabanın gelişimi üzerine görkemli bir parabol. Fazla uzun, yer yer aşırı tekrarları var. Ama o kadar çok şey anlatıyor ki... Siyahilerin özellikle müzik sayesinde Amerikan toplumuna yerleşmeleri; 1928'de ilk sesli film galasındaki heyecanla simgelenen o önemli devrim; o inanılmaz aile ilişkileri: Nellie'nin zavallı ve ezik babasıyla (Eric Roberts) acılı ilişkisi. Ki onun katıldığı o 'yılanlı bölüm' inanılmaz bir etki yaratıyor seyircide...

Ve de bizlerin Digiiturk'teki Hacks dizisiyle tanıyıp sevdiğimiz, buradaysa yazar Elinor'u canlandıran Jean Smart'ın kendisine yakınan Jack Conrad'a söylediği ve filmlerin temsil ettiği ölümsüzlük üzerine o müthiş sözler. Çok özetlemeyi denersem; "Melekler ve hayaletlerle birlikte sonsuza dek yaşar, o filmler. Ve 50 yıl sonra bile bir ekrana yansır ve sizleri ölümsüz kılar." Sinemanın önemi bundan daha iyi belirtilebilir mi?

Sonuç olarak mükemmel olmayan, kusursuz sayılamayacak çok özel bir filmle karşı karşıyayız. Örneğin bir başka zaafı hikâyenin sadece kimi kişilerinin gerçek olması. Yapımcı Irving Thalberg veya adları anılan sayısız ünlü gibi: Charlie Chaplin'den Greta Garbo'ya... Ama çoğunluğun buna uymayan biçimde düşsel kişilikler olması. Hikâyenin ana mesajı ise belki de şu olabilir: "İnsan ne yapsa kaderinden kaçamaz." Finalde 1952 yılına dek uzanan hikâye, anlatılanların çok sonrasına, en sonundaysa daha yakın tarihten önemli kimi filmlere şöyle bir değiniyor.

Sadece üç film yönetmiş olan ve bunlardan La La Land - Aşıklar Şehri'yle tüm gönülleri fetheden yazar-yönetmen Damien Chazelle, yanına yine yakın dostlarını almış: görüntü ustası Linus Sandgren ve besteci Justin Hurwitz. Doğrusu çok da iyi etmiş...

Oyuncuların hepsi mükemmele yakın. Ama özellikle Margot Robbie -ki yer yer Sophia Loren'i hatırlatıyor... Hele onun bir kadın yönetmenin kaprisleriyle sürekli ve farklı ağlama emirleri alması. Ve bunları aynen yerine getirmesi... Jean Smart, Eric Roberts gibi eskilere, sonlarda çıkan ve James McKay'i canlandıran, sinemanın ölümsüz Spider Man - Örümcek Adam'ı Tobey Maguire da dahil edilmeli. Dönemin modalarından gözüken lezbiyenliğin filmdeki temsilcisi Çinli Lady Fay Zu'daki Li Jun Li da ilginç bir oyuncu. Ama belki en akılda kalan oyuncu, hikâyenin tek 'survivor- hayatta kalan'ı olan Manny Tores'teki Diego Calva. Bugün 32 yaşında olan Meksikalı oyuncunun da sanırım geleceği var.

Özetle... Çok uzun, dengesi tartışmalı bu film, her şeye karşın sinemaseverlerce görülmeyi hak ediyor.