HİÇBİR ZAMAN BURADA DEĞİLDİN X X (You Were Never Really Here) Yönetim ve senaryo: Lynne Ramsay Görüntü: Thomas Townend Müzik: Jonny Greenwood Oyuncular: Joaquin Phoenix, Ekaterina Samsonov, Judith Roberts, Alex Manette, John McCleary, Alessandro Nivola, Dante Pereira-Olson, Scott Price Amerikan filmi |
Önceki Cannes festivalinde en iyi erkek oyuncu ve de senaryo dallarında sürpriz sayılan ödüller alan, sonradan da bir kısım eleştirmen tarafından iyice yağlanarak bir başyapıt düzeyine çıkarılan bir film.
Temelde klasik bir hikaye. Geçmişinde son derece ağır, unutulması zor kişisel, ailesel ve toplumsal deneyimler bulunan (ki bunlardan biri çocukken tacize uğraması, bir diğeri de acılı bir Afganistan macerasıdır), alabildiğine acılaşmış ve zalimleşmiş bir adam, tetikçi olarak üzerine aldığı işleri yürütmektedir. Yani yok olması istenen insanları acımasız yöntemlerle öbür dünyaya yollamak...
Kızı kaçırılıp kötü yola düşürülen bir senatörün davasını izlerken, yolu amansız bir kadın tüccarları çetesiyle kesişir. İşin içine yörenin valisi, onun tetikçi adamları ve başkaları da karışır.
Sonuç: bitmeyen bir katliam atmosferi, yoğun bir şiddet, baş döndüren bir cinayetler geçidi. Ve beyazperdede akıp giden kanın kıpkırmızı rengi!...
Bu işi kotaranın bir kadın yönetmen olduğunu bilmek öncelikle şaşırtıyor. Yazar-yönetmen Lynne Ramsay üstelik sakin bir ülkeden, İskoçya’dan geliyor: Glasgow doğumlu. 1990’ların sonlarında başladığı sinemasında az, ama öz birkaç film de var: Ratcatcher, Morvern Callar, en ünlüsü olan Kevin Hakkında Konuşmalıyız (2012)
İnsan acaba diyor, bir kadının bu filmi yönetmesi, aslında ‘erkek işi’ gözüken böyle bir hikâye seçmesi, tümüyle şu erkek dünyasına alaycı ve eleştirel bir gönderme mi? Ve aslında Ramsay göründüğünden çok daha zeki biri mi?
Ayrıca biçim ustası olarak tanınmayan Ramsay, bu filmde tüm bunları klasik sinemayı bir yana bırakarak, gayet soyut bir uslup tutturarak, çizgisel bir anlatımı tümüyle parçalayarak veriyor.
Yani son derece kişisel bir sinemasal kıvam. Keskin biçimde sofistike ve içerdiği yoğun şiddeti estetize etme çabasında bir film. Yorumunu kendinize göre yapmanız gereken, çok açık edilmemiş bir entrika. Ve de türlü-çeşitli biçimsel oyunlar.
Vallahi, tüm bunlar beni çok tatmin etmedi. Doğrusu bir kez daha izleyip üzerinde düşünmeye de içim elvermedi.
Hayranlıktan başı dönüp iki ödül veren 2017 Cannes şenliği jürisine ve yine filme ağzı açık bakan eleştirmen ve seyirci ekibine rağmen... Haydi, oyuncu ödülünü Joaquin Phoenix’in gerçekten başdöndürücü kompozisyonuna verenleri anlarım.
Ama senaryoya da bir Altın Palmiye vermek? Konuşmaların son derece az olduğu, herkesin en lakonik biçimde, üç-beş sözcükle konuştuğu bir filme senaryo ödülü!.... İnsan şaşırıyor: acaba bizimle alay mı ettiler? Kimdi o festivalin jüri başkanı sahi?...
Bu filme benden bukadar...’Sanat filmi’ meraklıları deneyebilirler.
______________________________________________________________ Not: Son günlerde sinemasever T24 okurlarının yazılarıma ‘like’ yoluyla gösterdiği yoğun ilgiye teşekkür ederim!...
Bunun verdiği moralle ne işler yapılmaz ki!...