Porno film sektörü kadınların çalışma koşulları, kameranın aslında bir erkek gözünü temsil ediyor oluşu, kadınların aşağılanması, kadın hazzının göz ardı edilmesi, kamera arkasındaki kadınların pozisyonu, erkek hâkimiyeti gibi pek çok başlıkta tartışmaya ve değişime muhtaç.
Bu doğrultuda son yıllarda kadınlar, kadınları aşağılamayan, güçlendiren ve kadınların, transların, her cinsel yönelimden bireylerin hazlarını dikkate alan pornolar üretmeye başladı.
Hollandalı bir grup aydın tarafından hazırlanan "De Correspondent" adlı haber portalının, 2014 yılı porno araştırmasına göre internetle birlikte çeşitliliği artan porno, geçmişe göre daha fazla "kadın dostu" haline geldi.
Araştırmaya göre 'filmler, eskiden olduğu gibi yine genelde kadın vücudu odaklı ama insanlık dışı bir görüntü yok'. Kadınların vücudu bütün olarak ekrana geliyor. Kadının cinselliği, zevk ve beğenileri önemseniyor. Son yıllarda kadın lehine yaşanan bu değişimde, porno endüstrisinde kadınların perde arkasındaki rolünün artmasının da etkili olduğu düşünülüyor.
Elbette feminist porno deyince tüm feministlerin feminist pornoyu desteklediğini sakın düşünmeyin! Ancak bu tartışma bu yazının konusu değil. Porno endüstrisinin topyekûn kadını aşağıladığı, şiddeti olağanlaştırdığı ve övdüğü düşüncesi de epey yaygın. Ancak pornonun başka türlü üretileceğini savunanlar da var ve bunlardan biri de Erika Lust. Buradaki temel kriterler de kadının aşağılanmaması, rollerde rıza aranması, güvenli ve etik çalışma koşulları, duyguların yansıtılması, sadece erkeğin hazzının ya da haz alacağı şeylerin değil kadının da öncelenmesi, farklı vücut tipleri, yaş, cinsel yönelim gibi başlıkların işlenmesi oluyor.
Erika LustErika Lust, porno üretiminde kamera arkasında yeterince feminist olmamasının kendisini porno çekmeye yönelttiğini söylüyor. Lust kendisini feminist aktivist olarak tanımlıyor.
Lust çektiği filmleri, aynı zamanda cinsel tecrübelerin, fantezilerin paylaşıldığı (elbette Türkiye'de yasaklı) bazı internet sitelerinde ücretli olarak yayımlıyor.
Lust, feminist pornonun ne olduğunu, kendisini feminist porno çekmeye teşvik eden sebepleri ve pornoda farklı olarak ortaya koymak istedikleri konusunda kendisini teşvik eden şeyi "En şiddetli hissettiğim şey porno üretiminde kamera arkasında yeterince feminist olmamasıydı" diyerek açıkladı.
Peki, feminist porno nedir? Lust'tan dinleyelim:
"Feminist pornocular cinsiyet eşitliği ve sosyal adalete bağlılar. Feminist porno, etik bir şekilde üretiliyor, bunun anlamı oyunculara iyi bir ücret ödenir ve onlara özenli, saygılı davranılır; onların rızaları, güvenlikleri ve refahları önemlidir, üretimleri kıymetlidir.
Genellikle oyuncu ve yönetmen arasındaki ilişki ortak bir süreçtir. Feminist porno alternatif temsiller, estetik ve film yapım stilleri ile arzu, güzellik, haz hakkında fikirleri araştırır.
Feminist porno, onu izleyenleri ve üreten oyuncuları güçlendirmek için çabalıyor."
Tabii feminist porno deyince tüm feministlerin pornoyu, feminist pornoyu desteklediği de düşünülmesin. Lust'a feminist çevrelerden nasıl tepkiler aldığını sorduğumda ise "Hem negatif hem pozitif tepkiler alıyorum ancak olumsuzlar çoğunlukla porno karşıtı feministlerden geliyor" diyor.
Feminist porno hâlâ çok bilinir ve yaygın değil. Lust feminist porno çekmeye başladığı günden bugüne yaşanan değişimi şöyle anlatıyor:
"Şimdilerde her zamankinden daha fazla feminist, kuir, iş etiğini önemseyen porno var ve hareket yıllar içinde büyüyor. Kuzey Amerika, Avrupa ve Avustralya'da yoğunlaşıyor, bu yüzden daha fazla küresel çeşitlilik görmeyi dört gözle bekliyorum."
"Geleneksel pornoda kadınların zevkleri göz ardı ediliyor, kadın bedeni yalnızca erkeklere zevk vermesi üzerinden kullanılıyor. Sizce feminist porno zamanla geleneksel pornoyu da değiştirebilecek mi?" sorusunu Lust, "Feminist pornonun değerlerinin ve film yapım tekniklerinin ana akım pornoyu nasıl etkilediğini zaten gördük; bunlar belirgin iki ayrı kategori değil ve ikisi arasında bir örtüşme de var" diye değerlendiriyor.
Erika Lust feminist pornonun yaygınlaşmasının, toplumda daha fazla cinsiyet eşitliğinin görülmesini (buna medya da dâhil) sağlayacağını söylüyor ve toplumsal yaşamın bütün alanlarına yayılacağını düşünerek ekliyor: "Patriyarki [ataerkillik] ile çarpışmak eninde sonunda daha fazla feminist medya için alan açacaktır."
Bu alandaki kavramların yanlış kullanılmasına da değinen Lust, "geleneksel" ya da "anaakım" porno diye ayrıksı, tek bir şey olmadığını belirtiyor ve kendisinin açık rıza olan, "heteronormativiteye" (heteroseksüel ilişkiyi kural addeden anlayış) meydan okuyan ve yıkan, farklı arzu ve hazları temsil eden pornolar üretmekle ilgilendiğini söylüyor.
Ve son olarak feminist pornonun sadece kadınlar için olmadığını da ekliyor:
"Feminist pornonun kadınlar için olduğu fikri doğru değil. Tüm cinsiyetlerden ve cinsel yönelimden insanlar feminist porno ister ve sever."
