Bana en çok sorulan sorulardan biri olan "Kanada'da nasıl iş buluruz?"u, Kanada'nın önde gelen teknoloji insan kaynakları şirketleri arasında her yıl ilk sıralarda yer alan MatchBox'ın kurucusu Barış Ünal'a sordum
Barış Ünal, İstanbul Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü'nü bitirdikten sonra İngilizcesini ilerletmek ve yurt dışında yaşam tecrübesi edinmek için önce Londra'ya, daha sonra İşletme yüksek lisansı yapmak üzere Kanada'ya geliyor.
Okul bittikten sonra MBA programı aracılığıyla verilen bir yıllık çalışma iznini kullanarak Kanada tecrübesi edinmek istiyor.
O zamanlar Kanada'ya öğrenci olarak gelip çalışabilmek, bugüne nazaran zor. Eğer 90 gün içinde bir iş teklifi alamazsa ve o iş teklifi birebir okuduğu bölümle ilgili değilse çalışma izni yanacak.
76'ncı günde ilk iş teklifini bir İnsan Kaynakları firmasından alıyor. Böylece İnsan Kaynakları sektörü ile tanışmış oluyor. Fark ettiği ilk şey ise Kanada'da yetenek boşluğu olduğu ve mevcut yeteneklerin doğru işlerle buluşmakta zorlandığı oluyor.
2005 sonunda, henüz 27 yaşındayken, başka bir insan kaynakları şirketinden, British Columbia ofisini kurma teklif alıyor. Bu kariyerinde dönüm noktası oluyor. Ofis 4 yıl içinde hızla büyüyor. Winnipeg ve Toronto ofislerinin yeni bölümlerinin açılmasında da görev alıyor. Büyümeyi fark eden bir teknoloji firması, şirketi satın alınca, kendini üçüncü işinde yani, İnsan Kaynakları'nın teknoloji ve bilişim alanında çalışırken buluyor.
2015'te kendi şirketi MatchBox'ı kuruyor.
MatchBox beş yılda 20 kat büyüyor.
2018'de BC'nin en hızlı büyüyen, Kanada'nın ise en hızlı büyüyen 15'inci start-up şirketi oluyor. (Canadian Business and McLean's.)
2020'de Financial Times'ın Amerika kıtasında en hızlı büyüyen şirketleri listesinde 53'üncü, Kanada'da 4'üncü sırada yer alıyor.
Şu anda 100 kişiden fazla personelle, Kanada Hükümeti'nden Fortune 500 şirketlerine kadar çok geniş yelpazede müşteriye hizmet veriyor.
Ünal'la Vancouver'da buluşuyoruz. Bana "Kanada'ya nasıl gelinir?"den sonra en çok sorulan ikinci soruyu kendisine yöneltiyorum: "Kanada'da nasıl iş bulunur?"
Ünal, öğrencilere ve yeni gelen profesyonellere önerilerde bulunuyor.
Barış Ünal
Gelmeden önce...
- Ön çalışma ve araştırma yapın. Kanada dünyanın en şeffaf ülkelerinden biri. Aradığınız her konuda internetten bilgi bulabilirsiniz.
- Sadece iş ve okul imkanlarını değil, Kanada'nın sosyo-kültürel yapısını da araştırın ki geldiğinizde şaşırmayın. Sosyo-kültürel adaptasyon yetenek ve tecrübe adaptasyonu kadar, hatta belki daha bile çok önemli.
- Kanada'daki iş ilanlarını takip edin. Hangi alanda açık var, o alanda eğitim alıp, çalışabilir misiniz, ona bakın.
- CV'nizi her iş ilanına göre ayrı düzenleyin. Tecrübenizin ve kariyerinizin o işle ilgili kısımlarını öne çıkarın. Uygun gördüğünüz işlere eş zamanlı başvurun.
- İletişim yeteneğinizi geliştirin. Bu sadece dile hakim olmakla olmuyor. Dinlemeyi ve dikkatini kendinden çok karşındakine vermeyi gerektiriyor.
- Mesela Türkiye'de hazır cevaplık övünülen, zeka göstergesi olduğu düşünülen bir davranışken, Kanada'da dinlemek, özümsemek ve daha sonra cevabınızı vermek daha kabul gören bir yaklaşımdır.
Öğrencilere öneriler
- Çalışmak istediğiniz alanda eğitim alın. Eğitim sadece konuyu daha iyi öğrenmenize değil, çevre edinmenize yol açar.
- Gençleri teknoloji alanında fırsatlar bekliyor. Mevcut durumda yetenekli bir bilgisayar programcısının Vancouver'da iş bulması çok uzun sürmez.
- Bu demek değil ki herkes ilgi alanını bırakıp, teknoloji okusun. Ancak kendi konularının teknoloji ile buluştuğu noktaları tespit edip, onlara odaklanmaları isabetli olur.
- Örnek olarak Finans ile ilgilenenler Fintech gelişmelerini yakından takip etsinler, bu konuda ekstra dersler, online eğitimler alsınlar, podcast'ler dinlesinler.
- Diğer bir örnek iş, satış alanında olabilir. Kanada'da teknoloji satışı yapacak kalifiye elemana çok ihtiyaç var.
İleri yaşta gelen profesyonellere tavsiyeler
- Kanada'ya yeni gelen, tecrübeli profesyonellerin çalışma hayatına entegre olmaları ve Türkiye'de bıraktıkları yerden başlamaları kolay olmuyor.
- Yine teknoloji çalışanları istisna olabilir. Dediğim gibi bu alanda yetenek açlığı var.
- Doktorların ve benzeri bilim danışanlarının mutlaka Kanada'da denklik alması gerekiyor. Onun haricinde hangi iş alanında çalışıyor olursanız olun, okul okumak iş bulmanızı kolaylaştırır.
- Kanada'da iş tecrübesi olmayana iş verilmediği gibi bir kısır döngü olduğu doğrudur. Çalışmak istediğiniz alanda tecrübeyi gönüllü işlerde çalışarak edinebilir ve bunu rahatlıkla CV'nize ekleyebilirsiniz.
- Gönüllü çalışmak sadece iş tecrübesi değil, Kanada'yı, insanlarını, iş yapış biçimlerini tanıma ve çevre edinme imkanı verir.
- Networking önemli. Yeni göçmenlere baktığımızda en kolay iş bulanların ortak özelliklerinin networking yetenekleri olduğunu görüyoruz. Ulaşmak istediğiniz kişiyi bilin, sonra ona ulaşmak için elinizden geleni yapın. Bu Kanada'da çok rastlanan bir durum. Linkedin hesabı veya e-posta vasıtasıyla ilgili kişilere kendinizi tanıttığınız mesajlar atabilirsiniz.
Karakter özellikleri
- Kanada'da çalışmak isteyen herkesin belli karakter özelliklerine sahip olması beklenir. Aktif dinlemek, yeniliklere ve öğrenmeye açık olmak, alçak gönüllü ve farklılıklara saygılı olmak, pozitif ve empatik bir yaklaşım sergilemek bunların başında gelir.
- Özgüven önemli ve çok çalışmak gerekli. Richard Branson'ın sevdiğim bir sözü vardır: "Biri size bir fırsat sunduğunda, yapabileceğinizden emin değilseniz bile "Evet" deyin. Sonra yapmayı öğrenirsiniz."
