Piyasa Polyanna'cılık oynayıp kendi kendine gelin güvey mi oluyor yoksa Ankara ve Washington arasında gerçekten bir anlaşma mı pişiyor?
ABD Başkanı Joe Biden ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan uzun zamandır beklenen görüşmeyi bugün gerçekleştirecek. Bu görüşmeden anlaşma çıkacağı beklentisiyle dolar geçen hafta 8.40 TL'nin altına geriledi; Türkiye'nin risk primini gösteren CDS (Kredi iflas sigortası primi) uzun süre sonra ilk kez 400'ün altına indi.
"Amerika S-400'ler nedeniyle Türkiye'ye uyguladığı yaptırımları kaldıracak, Washington ile Ankara arasında beyaz bir sayfa açılacak ve yaşanacak bahar havasında Türkiye'ye sıcak para akacak. TL değer kazanacak, borsa yükselecek, tahvil faizi düşecek…" Piyasanın beklentisi böyle.
Aç tavuk kendini darı ambarında sanırmış diyeceğim ama diplomasi koridorlarına uzağım, belki de taraflar, detaylarını henüz bilmediğimiz bir anlaşmaya yakındır gerçekten de.
Bu yönde bazı işaretler yok değil. Örneğin Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu geçen hafta, "Amerika'nın Akdeniz'den Karadeniz'e ve Kafkasya'ya kadar birçok alanda bizimle işbirliği yapma arzusunda olduğunu görüyoruz" dedi.
Reuters haber ajansı "(Afganistan'ın başkenti Kabil) Havalimanı planı, S-400'ler nedeniyle ABD'nin Türkiye'ye yaptırım uygulaması sonrasında karşılıklı iyi niyeti inşa etmek için ender bulunur bir fırsat sunuyor" diyen bir analiz yayınladı.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar "Bizim şartlara bağlı olarak Afganistan'da kalma niyetimiz var. Şartlarımız nedir? Siyasi, mali ve lojistik destek" diye konuştu.
S-400'lerin İncirlik'teki Amerikan üssüne nakledileceği yönündeki söylentileri de bunlara ekleyelim...
Piyasa bu gibi bilgi kırıntılarını alıp pireyi deve mi yapıyor, yoksa gerçekten iki ülke arasındaki buzlar eriyor mu, bu hafta öğreneceğiz.
Eğer beklenen olur, iki ülke arasında "beyaz sayfa" açılır, "ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası" kapsamında Türkiye'ye uygulanan yaptırımların kaldırılacağı sinyali alınırsa dolardaki düşüş hızlanır. Bunu öngörmek için kahin olmaya gerek yok.
Hayır, bir önceki Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal'ın dönemine, yani doların 7 TL olduğu seviyeye geri dönmeyiz. Çünkü enflasyon çok yüksek ve Türkiye'nin bir dolu başka riski var.
Ama dolarda büyük olasılıkla 8 TL'yi, hatta altını görürüz.
Peki tersi olur, dağ fare doğurursa? İkili ilişkiler derin dondurucuda kalmaya devam ederse?
O zaman dolar, iç ve dış dinamiklerin etkisiyle yukarı yönlü hareketine devam eder. Yukarıda Uluslararası Finans Enstitüsü'nün "Doların adil değeri" dediği 9.50 TL seviyesi var.
Ama hareket çok hızlı olmaz çünkü doların tüm dünyada değer yitirmesine neden olan bir dış dinamik var.
"Dış dinamik" dediğim şey, Amerika'daki enflasyon. Amerika'da enflasyon, pandemiye karşı ekonomiyi desteklemek için açılan trilyonlarca dolarlık paketlerin etkisiyle yükseliyor. Geçen hafta tüketici enflasyonunun yüzde 5'e çıktığı açıklandı. Evet, bize göre çok düşük ama yüzde 1-2 enflasyona alışmış bir ülke için çok yüksek.
Piyasaların en büyük korkusu, enflasyon yükseliyor diye Amerikan Merkez Bankası'nın (FED) pandemide uyguladığı gevşek para politikasından vazgeçmesi. Yüzde 0-0.25'e kadar indirdiği faizi tekrar yükselteceği işaretini vermesi ve/veya piyasadan her ay aldığı tahvil tutarını azaltması.
Amerikan Merkez Bankası böyle bir vites değişikliğine giderse dolar tüm dünyada değer kazanmaya başlar.
Neyse ki, Amerikan Merkez Bankası sakin davranıyor, enflasyonun geçici bir durum olduğunu düşünüyor. "Endişeye mahal yok, düşük faize, gevşek para politikasına devam edeceğim" mesajı veriyor.
İşte bunun etkisiyle dolar bir süredir tüm dünyada değer yitiriyor. Doların 8.40 TL'nin altına inmesinin ikinci nedeni de bu.
Bu verilerden hareketle artık bir öngörüde bulunabiliriz: Biden ve Erdoğan anlaşır, Amerika ile Türkiye arasındaki buzlar çözülür ve dolar tüm dünyada zayıf seyretmeye devam ederse Türk Lirası daha da değer kazanır. Dolarda 8 TL'nin altını görme ihtimali yüksek.
Yok bunun tersi olur, Biden-Erdoğan görüşmesinden elle tutulur hiçbir şey çıkmaz, bir de üzerine Amerikan Merkez Bankası "Enflasyon tehlikesini ciddiye alıyorum, para politikasını şu tarihten itibaren sıkılaştırmaya başlayacağım" mesajı verirse dolar ipini koparır, gider...
