Merkez Bankası'nda yaşanan başkan değişikliği sadece memleketin makro ekonomik manzarasını değil "mikro ekonomiyi", yani vatandaşlar olarak hepimizin kişisel durumunu, planlarını da değiştirdi. Mecburen… Eski Başkan Naci Ağbal döneminde 7 TL'nin altına inen dolar 8 TL'nin üzerine, 400 TL'nin altına inen gram altın 450 TL'nin üzerine çıktı. Böyle zamanlarda hep olduğu gibi okurlardan birçok soru geliyor. İçlerinden en ilginç olan ikisi ve "temsil kabiliyeti" yüksek biri...
Damla damla biriktirilen bireysel emeklilikten çıkmak kolay bir karar değil. Hele zamanından önce çıkılırsa devletin bireysel emekliliğe yüzde 25 katkısının yanacağı göz önüne alınacak olursa… Bununla birlikte Türkiye ekonomisinin hali de meydanda, kredi borçlarınızı ödeyemiyorsanız ve bankalar hacizle tehdit ediyorsa başka çareniz kalmayabilir. (Soruyu soranın başına gelen bu.)
Naci Ağbal'ın Merkez Bankası başkanlığı döneminde 400 TL'nin altına inen gram altın, son değişikliğin piyasalarda yarattığı depremle yeniden 450 TL'nin üzerine çıktı. Daha ne kadar yükselir? Bunu merak ediyor.
Altının fiyatını etkileyen iki faktör var: Uluslararası piyasalardaki ons altının fiyatı ve dolar/TL kuru.
Geçen yaz 2 bin doların üzerini gören ons, uluslararası Dolar Endeksi'ndeki son yükselişin etkisi ve aşılama sayesinde Amerikan ekonomisinin yakında açılacağı beklentisiyle 1.700 dolarlara kadar geriledi. (Dolar, altının en büyük rakibi.)
Ama uzun vadede ons altının yönü yukarı. Çünkü Amerika'da Covid-19'a karşı açılan trilyonlarca dolarlık destek paketleri önünde sonunda enflasyonu artıracak. Yakın tarih, altının enflasyona karşı en iyi koruma sağlayan yatırım aracı olduğunu gösteriyor. Bu nedenle enflasyon kafasını kaldırınca ons altın da çok büyük olasılıkla yükselişe geçecek...
Gel gelelim Keynes'in meşhur bir sözü var: "Uzun vadede hepimiz öleceğiz." Yukarıdaki soruyu soran KOBİ patronunun paraya ihtiyacı var ve uzun vadede değil hemen var. Olsa olsa birkaç ay daha bekleyebilir.
Birkaç ay içinde ons altının yükselişe geçmesi kolay değil. Bununla birlikte yurtiçinde dolardaki artışa bağlı olarak gram altının yükselişi sürebilir.
Fakat Merkez Bankası'nın yeni başkanı Kavcıoğlu, düşünülenin aksine faizleri indirmekte acele etmeyeceğini söyledi. Bu açıklamanın da etkisiyle dolar/TL'deki tırmanış şimdilik durdu.
Altın ve dolardaki son yükseliş, TL'ye dönmek isteyenler için bir fırsat. Ben olsam biraz daha beklerdim ama acelesi olanların bu seviyeleri çıkış fırsatı olarak görmesini de anlıyorum.
(Soruyu soran işletme sahibi bireysel emekliliğini bozdurduğunu haber verdi. Dediğine göre Naci Ağbal döneminde, gram altın 400 TL'ye düşmüşken alacağı paradan 70 bin TL fazlasını aldı. İktidara muhalif olduğunu ama Merkez Bankası başkanını apansız değiştirip TL'nin değerinde düşüşe yol açtığı için Cumhurbaşkanı'na müteşekkir olduğunu söylüyor.)
Haklı bir soru, geçen yaz kamu bankaları konut kredisi faizlerinde damping yapınca konut satışları ve fiyatları patlamıştı. Yine aynı şey olmasın?
Yukarıda gördüğümüz gibi kısa vadede Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu'nun faizi indirmesi beklenmiyor. Merkez Bankası'nın Nisan ve belki de Mayıs toplantısından faiz indirimi çıkmayacak. Çıktığında da muhtemelen geçen seneki gibi çılgın bir indirim olmayacak.
Konut satışları ise durmuş durumda. Satışlar neredeyse her ay yıllık bazda yüzde 30 geriliyor. Yani talep tarafında işler iyi gitmiyor.
Ama işin bir de arz cephesi var. Arz tarafında dikkat çekici iki durum var. A) Gayrimenkulde yeni proje yapılmıyor. B) Enflasyon arttığı için inşaat maliyetleri doludizgin artıyor (Yıllık artış yüzde 25'i geçti). Yeni bina arzındaki azalma ve maliyetlerde artış, konut fiyatlarındaki artışın (Geçen yılki oranlarda olmasa da) süreceğini gösteriyor.
Sorunun altın fiyatıyla ilgili boyutuna yukarıda değinmiştim. Orada gördüğümüz gibi uluslararası piyasalarda ons fiyatı yerinde sayıyor, yurtiçinde ise gram altının fiyatı dolardaki artışa bağlı.
Bu koşullarda ben olsam biraz daha bekler ama arayışa başlar ve aradığım ev bulduğumda alırdım.
Cumhurbaşkanı ekonomi başdanışmanı Yiğit Bulut önceki gün "dolardaki spekülatif atağın durduğunu", "dolarizasyonun belkemiğinin çatladığını" söyledi. İktidara yakın yetkililere inanmak için doğru zamanda değiliz. Sadece onlara mı? Ekonomi kanallarına çıkan ekonomistlere inanmak için de doğru zaman değil. Orhan Pamuk'un Kara Kitap'ının kahramanı Celal Salik'in dediği gibi: "Vatandaşlarımızın şahsi görüşleriyle resmî görüşleri arasındaki farkın derinliği devletimizin gücünün kanıtıdır." Şu aralar herkes şahsi değil "resmi" görüşünü açıklamakla meşgul...
Bu koşullarda uluslararası kuruluşların dolarla ilgili öngörülerine kulak vermek daha mantıklı. Onlar ne diyor?
Fransız bankası Societe Generale yıl sonuna kadar dolar/TL'nin 9.7'ye, Amerikan bankası Wells Fargo 9 TL'ye, Londra merkezli yatırım kuruluşu Coex Partners 9.25 TL'ye, İsveçli yatırım kuruluşu SEB AB önümüzdeki 12 ayda 9.10-9.20 TL'ye yükselmesini bekliyor. (Kaynak: Bloomberg haber ajansı.)
Bu öngörüler ışığında kendi hesabınızı kendiniz yapabilirsiniz.
