5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca iş kazasına uğrayan SSK ve Bağ-Kur statüsündeki sigortalılara ve bunların hak sahiplerine önemli haklar sağlanmaktadır. Daha da önemlisi, iş kazası sigorta kolundan sağlanan bu haklardan yararlanmak için yaş, prim ödeme gün sayısı gibi herhangi bir şartta bulunmamaktadır. Bu anlamda, herhangi bir işte/işyerinde çalışmaya başlayan ve çalışmaya başladığı gün iş kazasına uğrayan sigortalılar yaşına, prim ödeme gün sayısına bakılmaksızın aşağıda belirteceğimiz haklardan yararlanırlar. Sigortalılara iş kazası sigortası kolundan, a) Günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi, b) Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması, b) Sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine gelir bağlanması, c) Gelir almakta olan kız çocuğunun evlenmesi halinde evlenme ödeneği verilmesi, d) Sigortalının ölüm halinde cenaze ödeneği verilmesi, şeklinde haklar sağlanmaktadır. İş kazasında sigortalılara sağlanan haklardan ilki geçici iş göremezlik ödeneğidir. İş kazası sonucunda bedensel ve ruhsal özre uğrayan sigortalıların ayaktan veya yatarak tedavi olmaları gerekliliği ve bundan dolayı da işyerinde çalışamamaları gibi bir durum ortaya çıkabilir. İşte, iş kazasına uğrayan sigortalıların hekim veya sağlık kurulu raporu ile ayaktan ve yatarak istirahatli oldukları süre içinde işyerinde çalışamamalarından kaynaklanan gelir kayıplarını telafi etmek amacıyla kendilerine geçici iş göremezlik ödeneği adı altında ödeme yapılmaktadır. Bu bağlamda, SGK tarafından iş kazasına uğrayan SSK ve Bağ-Kur sigortalılarına yatarak tedavi oldukları sürenin her günü için günlük kazançlarının yarısı, ayaktan istirahatli oldukları sürenin her günü için de günlük kazançlarının üçte ikisi oranında ödenek verilmektedir. 5510 sayılı Kanunda geçici iş göremezlik ödenekleri ile ilgili herhangi bir süre sınırlaması getirilmemiş olup, iş kazası geçiren sigortalılar hekim veya sağlık kurulu raporu ile istirahatli oldukları sürece ödenekten yararlanabileceklerdir. İş kazasında sigortalılara sağlanan bir önemli hakta sürekli iş göremezlik geliri bağlanmasıdır. Sigortalıların iş kazası dolayısıyla sürekli iş göremezlik geliri alabilmeleri için meslekte kazanma gücünü en az %10 oranında kaybetmiş olmaları gerekmektedir. Sigortalıların iş kazası dolayısıyla meslekte kazanma gücünü hangi oranda kaybettikleri hususu, hastanelerin sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden SGK Sağlık Kurulunca tespit edilmektedir. Sigortalılara yaşlılık/emeklilik ve malullük aylığından farklı olarak sürekli iş göremezlik geliri bağlanmasında yaş, prim ödeme gün sayısı gibi herhangi bir şart aranmamaktadır. İş kazası dolayısıyla sigortalılara sürekli iş göremezlik geliri adı altında yapılan ödemeler, belli bir süreye bağlı olmaksızın sürekli olarak yapılan bir ödeme niteliğindedir. Yine, yaşlılık/emeklilik ve malullük aylığından farklı olarak, sürekli iş göremezlik geliri bağlanan sigortalılar, gelirleri kesilmeksizin/sosyal güvenlik destek primi ödeme gibi bir zorunlulukları olmaksızın çalışmalarını sürdürebilirler. Ayrıca, iş kazası dolayısıyla sürekli iş göremezlik geliri alan sigortalılar 5510 sayılı Kanundaki şartları yerine getirmeleri kaydıyla, malullük ve yaşlılık/emeklilik aylığına da hak kazabilirler. Sürekli iş göremezlik geliri, sigortalının mesleğinde kazanma gücünün kaybı oranına göre hesaplanmaktadır. Bu bağlamda, sürekli tam iş göremezlikte sigortalıya, hesaplanan aylık kazancının % 70'i oranında, sürekli kısmî iş göremezlikte ise, tam iş göremezlik geliri gibi hesaplanarak bunun iş göremezlik derecesi oranındaki tutarı kendisine ödenmektedir. Örneğin; aylık kazancı (sigorta primine esas kazancı) 1000 TL olan A şahsının iş kazası geçirdiğini ve meslekte kazanma gücünü %100 oranında kaybettiğini varsaydığımızda, kendisine (1.000 X %70 X %100) 700 TL sürekli tam iş göremezlik geliri bağlanacaktır. Örneğimizdeki kişinin meslekte kazanma gücünü %20 oranında kaybettiğini varsaydığımızda bu defa kendisine (1.000 X %70 X %20) 140 TL sürekli kısmi iş göremezlik geliri bağlanacaktır. Bağ-Kur sigortalılarının iş kazası geliri alabilmeleri için meslekte kazanma gücünü en az %10 oranında kaybetmiş olmalarının yanı sıra genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin borçlarının olmaması veya varsa bu borçlarını ödenmiş olmaları gerekmektedir. İş kazası dolayısıyla sağlanan haklardan biri de sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine gelir bağlanmasıdır. Sigortalılar gerek iş kazası sırasında, gerekse sonradan iş kazasına bağlı bir sebepten dolayı ölmüş iseler, geride kalan ve hak sahibi niteliğini taşıyan eş çocuk, anne ve babalarına 5510 sayılı Kanunda belirtilen oranlarda gelir bağlanmaktadır. Yukarıda belirtildiği şekilde iş kazası dolayısıyla ölen babası üzerinden gelir bağlanmış olan kız çocuklarının evlenmeleri halinde, bağlanmış olan gelirleri kesilmekte, ancak bunların talep etmeleri halinde bir defaya mahsus olmak üzere almakta oldukları yetim gelirinin iki yıllık tutarı kendilerine evlenme ödeneği olarak verilmektedir. Yine, iş kazası sonucu ölen sigortalıların hak sahiplerine SGK Yönetim Kurulunca belirlenip ilgili Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden cenaze ödeneği verilmektedir. Bu bağlamda, 2011 yılı belirlenen cenaze ödeneği miktarı 328 TL’dir. Cenaze ödeneği, sırasıyla sigortalının eşine, yoksa çocuklarına, o da yoksa ana babasına, o da yoksa kardeşlerine verilmektedir. Cenaze ödeneğinin yukarıda belirtilen kişilere ödenememesi ve sigortalının cenazesinin gerçek veya tüzel kişiler tarafından kaldırılması durumunda, yukarıda belirtilen tutarı geçmemek üzere belgelere dayanan masraflar, masrafı yapan gerçek veya tüzel kişilere ödenmektedir.
