Görevlendirme olmamaksızın herhangi bir sebeple yurt dışında bulunma durumunda ilgili ülke ile sağlık yardımlarını kapsayan sosyal güvenlik sözleşmesi yoksa sağlık giderleri ödenmez. 5510 sayılı Kanununa göre genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü sayılan kişiler (eş, çocuk, anne-baba) turistik gezi, spor karşılaşmalarını izleme, yakınları ziyaret gibi çeşitli sebeplerle yurtdışına gidebilmektedirler. İşte, genel sağlık sigortalısı veya bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerin (geçici veya sürekli görevlendirme olmaksızın) yurt dışında bulundukları sırada bu ülkedeki sağlık hizmetlerinden yararlanmaları halinde, şayet ilgili yabancı ülke ile Türkiye arasında sağlık yardımlarını kapsayan sosyal güvenlik sözleşmesi varsa, yurtdışındaki yapılan tedavi giderlerinin ödenmesinde sözleşme hükümleri uygulanmaktadır. Örneğin; genel sağlık sigortalısı olan A şahsının Almanya’da bulunan yakınlarını ziyarete gittiğini ve bu sırada da kalp rahatsızlığından dolayı bu ülkede sağlık harcaması yaptığını varsaydığımızda, Almanya ile Türkiye arasında sağlık yardımlarını kapsayan sosyal güvenlik sözleşmesi bulunduğundan, SGK yurtdışında yapılan sağlık harcamalarını sözleşme hükümleri çerçevesinde ödeyecektir. İlgili ülke ile Türkiye arasında sağlık yardımlarını kapsayan sosyal güvenlik sözleşmesi yoksa, SGK yurtdışında yapılan sağlık hizmetleri giderleri ile yol gideri, gündelik ve refakatçi giderlerini ödememektedir. Örneğin; genel sağlık sigortalısı olan B şahsının bakmakla yükümlü olduğu eş ve çocukları ile birlikte Mısır’a turistik amaçlı olarak gittiklerini ve bu gezileri sırasında da trafik kazası geçirmeleri sebebiyle bu ülkede sağlık harcaması yaptıklarını varsaydığımızda, Mısır ile Türkiye arasında sağlık yardımlarını kapsayan sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmadığından yurtdışında yapılan sağlık harcamalarını SGK ödemeyecektir. SGK Türkiye’de tedavinin mümkün olmaması şartıyla yurtdışına tedaviye gönderir. 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı sayılanlar ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerin (eş, çocuk, anne ve baba) yurt içinde tedavisinin mümkün olmaması halinde, bu kişilerin sağlık hizmetleri yurt dışına gönderilmek suretiyle sağlanmaktadır. Ancak, yurtdışına tedavi amacıyla gidilebilmesi için her şeyden önce sağlık sorununun yurt içinde tedavisinin mümkün olmaması şarttır. Yurt dışı tedavileri pahalı bir tedavi yöntemi olduğundan SGK tarafından oldukça zahmetli ve uzun zaman alacak bir prosedüre bağlanmıştır. Bu bağlamda, yurt içinde tedavinin mümkün olmadığı hususunun SGK tarafından yetkilendirilen hastanelerden alınacak sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmesi, daha sonra bu sağlık kurulu raporunun yine SGK tarafından yetkilendirilen hastanelerin sağlık kurulu raporları ile teyit edilmesi, bu aşamadan sonra da yurt içinde tedavinin mümkün olmadığının Sağlık Bakanlığınca onaylanması hâlinde, bu hastalığın tedavisine ilişkin yurt dışında yapılacak sağlık hizmeti giderlerinin tamamı SGK tarafından ödenmektedir. Bu arada, 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu kapsamında olanlar için Milli Savunma Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar da geçerli kabul edilmektedir. Yukarıda belirtilen prosedürleri tamamlayan genel sağlık sigortalıları veya bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler, varsa yurt dışındaki SGK ile sözleşmeli sağlık hizmeti sunucusunda, yoksa sevk edilen sağlık hizmeti sunucusunda yapılan tedavilere ait giderlerin tamamı SGK tarafından ödenmektedir. Yurt dışında yapılan tedavi bedelleri, Kurum tarafından yurt dışındaki sağlık hizmeti sunucusunun banka hesabına havale edilerek veya kişilerce ödenen tutarın belge karşılığı kendilerine ödenmek suretiyle karşılanmaktadır. SGK yurtdışına tedavi amacıyla göndermede avans verebilmektedir. SGK, yurt dışında yapılacak tedaviler için oluşacak giderlere mahsuben talep edilmesi halinde, kişilere veya yurt dışındaki sağlık hizmeti sunucusuna avans ödeyebilmektedir. Avans ödemeleri misyon şeflikleri (büyükelçilik, daimi temsilcilik, başkonsolosluk ve konsolosluk) aracılığıyla da yapılabilmektedir. Sevke konu hastalığa bağlı olarak gelişen komplikasyon ve acil hâller hariç olmak üzere, yurt dışına sevke konu hastalık dışındaki tedavi giderleri hiçbir şekilde SGK tarafından ödenmemektedir.
