Ülkemizde 3.244.047 kişinin hiçbir sağlık güvencesi bulunmamaktadır.
SGK’nın 2010/Temmuz ayı istatistiklerine göre yıl sonu itibariyle 72.561.312 kişi olarak tahmin edilen Türkiye nüfusunun %83’ü sosyal güvenlik kapsamında olup, 12.620.486 kişi (nüfusun %17’si) ise sosyal güvenlik kapsamı dışında bulunmaktadır.
Yine, Sağlık Bakanlığının 2010/Temmuz ayı verilerine göre Türkiye’de 9.376.439 kişi yeşil kart sahidir.
Sosyal güvenlik kapsamı dışında kalan nüfus (12.620.486 kişi) ile yeşil kart sahibi olan nüfus (9.376.439 kişi) karşılaştırıldığında, ülkemizde 3.244.047 kişinin hiçbir sağlık güvencesinin olmadığı ortaya çıkmaktadır ki, bu durum sosyal devlet ilkesi ile bağdaşmamaktadır.
Yeşil kart uygulamasının, herhangi bir sosyal güvenceye sahip olmayan yoksulların sağlık harcamalarının devlet tarafından karşılanmasını hedeflediği dikkate alındığında, bu rakamlar yeşil kart politikasının kapsaması gereken nüfusun önemli bir bölümünü dışarıda bıraktığını ortaya koymaktadır.
Her 5 yeşil kartlıdan biri yeşil kart kıstasını taşımamaktadır.
Esasen, ülkemizde yeşil kart uygulamasının ne ölçüde objektif kriterlere göre verildiği de ayrı bir tartışma konusudur.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından 2009 yılı içinde TÜİK'in 2006'da yapmış olduğu Hane Halkı Bütçe Anketi verileri kullanılarak yapılan bir araştırmada, her 5 yeşil kartlıdan birinin yeşil kart kıstasını sağlamadığı ortaya konulmuştur.
Ülkemizde yeşil kartlılar için yaklaşık yılda 5 milyar TL harcama yapılmaktadır.
Sosyal devlet olmanın gereği olarak hiçbir sosyal güvencesi olmayan yoksul vatandaşların sağlık giderlerinin karşılanması amacıyla yeşil kart vasıtasıyla önemli oranda harcama yapılmaktadır.
Aşağıdaki tabloda son beş yılda yeşil kartlılara yapılan tedavi ve ilaç harcamaları ayrıntılı olarak gösterilmiştir.
Yıllar | Tedavi | İlaç | TOPLAM |
2006 | 1.983,4 | 926,4 | 2.909,8 |
2007 | 2.603,0 | 1.310,0 | 3.913,0 |
2008* | 2.730,0 | 1.301,0 | 4.031,0 |
2009* | 3.745,7 | 1.760,0 | 5.505,8 |
2010* | 3.311,0 | 1.292,0 | 4.603,0 |
Kaynak: TC. Maliye Bakanlığı *2008 ve *2009 yılı geçici gerçekleşme, *2010 yılı tahmini bütçe rakamlarıdır.
Yapılan bu harcamaların genel bütçe gelirlerinden yapıldığı, başka ifadeyle bütün toplum kesimlerinin söz konusu harcamaların finansmanına ödedikleri vergilerde katkıda bulunduğu dikkate alındığında, birey olarak yeşil kart uygulamasının objektif kriterlere göre dağıtılmasını istemek, yapılan harcamaların yerindeliğini sorgulamak en doğal hakkımız olmalıdır.
Bu genel bilgilerden sonra yeşil kart uygulamasının ne olduğu, kimlere verildiği, yeşil kart sahiplerine hangi sağlık hizmetlerinin sağlandığı konusunda açıklamalarda bulunulacaktır.
Yeşil kart nedir?
Hiç bir sosyal güvenlik kurumunun güvencesi altında olmayan ve sağlık hizmetleri giderlerini karşılayacak durumda bulunmayan Türk vatandaşlarının bu giderlerinin 3816 sayılı “Ödeme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Yeşil Kart Verilerek Devlet Tarafından Karşılanması Hakkında Kanun” ve bu kanuna istinaden çıkarılmış olan yönetmelik ve genelgelerdeki düzenlemeler çerçevesinde Devlet tarafından karşılanmasını sağlayan uygulamaya kısaca yeşil kart denilmektedir.
Kimler yeşil kart alabilir?
Yeşil Kart alabilmek için ilgili kişinin;
-Türk vatandaşı olması,
-Türkiye'de ikamet etmesi,
-Hiçbir şekilde sosyal güvenlik güvencesinin bulunmaması, (5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4-a bendi kapsamında SSK sigortalısı olmakla birlikte, 4857 sayılı İş Kanununun 13 ve 14 üncü maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile bu Kanuna göre ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalılar hariç)
-Aile içindeki kişi başına düşen gelir payının aylık tutarının 4857 sayılı İş Kanununa göre belirlenen brüt asgari ücretin 1/3 ünden az olması, (2010’nun ikinci altı ayı için bu rakam 253,50 TL’dir)
Şarttır.
Yeşil kart alabilmek için nereye ve nasıl müracaat edilmelidir?
Yeşil kart almak isteyenler, “Ödeme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Devlet Tarafından Karşılanması ve Yeşil Kart Uygulaması Hakkında Yönetmelik ekinde bulunan (EK-1) “Yeşil Kart Başvuru ve Bilgi Formu'nu” doldurup imzalayarak, ikametgahları merkez ilçede ise valiliğe, diğer ilerlerde ise kaymakamlığa vermek suretiyle başvuruda bulunabilirler.
Yapılan başvurular, gerekli inceleme ve araştırmalardan sonra il veya ilçe idare kurulları tarafından görüşülerek karara bağlanmaktadır.
Yeşil kart alan kişilere hangi haklar sağlanmaktadır?
Yeşil kart sahibi olan kişiler, Sağlık Bakanlığı, belediyeler, üniversiteler ile diğer resmi sağlık kurumlarının birinci basamak sağlık tesislerine doğrudan, ikinci basamak sağlık tesislerine birinci basamak sağlık tesislerinden sevkle veya doğrudan, üçüncü basamak sağlık tesislerine birinci veya ikinci basamak sağlık tesislerinden sevkle veya doğrudan başvurmak suretiyle;
-Yatarak tedavilerini (doğum dahil),
-Ayakta tedavilerini,
-İlaç giderlerini,
-Renkli veya renksiz gözlük camları ve çerçevelerini,
-Ayakta tedavi kapsamında yapılacak muayene, tetkik, tahlil ve pansumanlarını,
-Diş çekimi, diş protezi, dolgu ve kanal tedavilerini,
ücretsiz olarak yaptırabilmektedirler.
Diğer taraftan, yeşil kartlılar daha önce özel hastanelere gidemez iken 27.10.2010 tarihinde 'Ödeme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Devlet Tarafından Karşılanması ve Yeşil Kart Uygulaması Hakkında Yönetmelikte değişiklik yapılarak, yeşil kart sahiplerinin özel hastanelere gidebilmesinin de önü açılmıştır.
Bu bağlamda, acil müdahale edilememesi halinde hastanın uzuv kaybı ve/veya tüm vücut fonksiyonunu kaybetmesine sebep olacak reimplantasyon ihtiyacı, yanık, ağır travma gibi durumlar ile yoğun bakım tedavisine ihtiyacı olan yeşil kartlı hastaların ikinci ve üçüncü basamak sağlık tesislerinde tedavisinin sağlanamaması ve uygun yoğun bakım yatağı bulunmaması halinde bu durumun sağlık tesisi ve 112 Komuta Kontrol Merkezi tarafından belgelendirilmesi kaydıyla hastanın tedavi edilebileceği ve uygun yoğun bakım yatağı bulunan özel sağlık tesisine sevk yapılacaktır. Buradaki sevk işlemi Bakanlığa ait sağlık tesisince, hasta nakli ise 112 sistemi ile yapılacaktır.
