(Okuma Hızı: Marcia moderato*)
"Yapmış olduğunuz tüm fedakarlıklar için teşekkür ederim. Pandemi yayılımını frenlemeyi başardık. Bu büyük bir başarı! İtalya'nın kuzeyinden güneyine güç, cesaret ve toplum bilinci sorumluluğu gösterdiniz. Şimdi hepimiz için virüsle birlikte yaşama evresi başlıyor."
Giuseppe Conte, İtalya Başbakanı,26 Nisan 2020, Halka Sesleniş Konuşması.
Ne uzun zaman oldu Enzo'yu görmeyeli; kasabanın tarihi merkezinde bisiklet tamiri yaptığı, küçük antika eşyalarla, eski fotoğraflarla dolup taşan bir dükkanı var; eskiden bisiklet satarmış. Kasabada yetmişli yıllarda çocuk olan herkesin bisikleti Enzo'nun dükkanından alınmaymış. Hatta ben bile, geçtiğimiz senelerde mor Atala bisikletimi ondan aldım. Enzo'yu her görüşümde selamlaşırız. Burada, bütün derdimiz, havadan sudan, kuşlardan konuşmaktır.
Enzo küçük dükkanının önünde Anadolu'ya ve Abruzzo'ya has çarıklar yaparken, Ağustos 2019."İkinci evre, virüsten özgürleşmek değildir; virüsle birlikte yaşamaktır. Unutulmamalıdır ki, virüsü ülkeye bir kişi (0 numaralı hasta) taşıdı ve ülke bu duruma geldi."
Giuseppe Conte, 27 Nisan 2020,Lombardia Ziyareti Sonrası Basın Toplantısı.
Teresa, emekli bir matematik öğretmeni. Lucky isimli köpeğini dolaştırırken karşılaşır; ayaküstü, Maiella Dağı'na nazır bazen bir saate yakın sohbet ederiz.
Maria, yan villada oturur; spor salonuna gittiği bir sabah dışarıda karşılaştığımız bir gün: "Menemenin tarifi tam olarak nasıl?" diye sorduğunda, bu küçük kasabada hayatımın en şaşırtıcı, en absürd sorusuyla karşılaşmıştım.
COVID-19 hayatımıza girdi gireli ne Enzo'yu, ne Teresa'yı, ne de Maria'yı görüyorum. Sokaklar bomboş. Devriye gezen polis ve jandarma araçları, çöp toplayan mini kamyonlar ve alışverişe gidip gelenler dışında genç köpek sahipleriyle karşılaşıyorum, hepsi bu! İkinci evreye geçişle birlikte orta yaş üstü arkadaşlarımı yeniden görebileceğim; mesafeli ve maskeli olmak kaydıyla sohbetlerimize kaldığımız yerden devam edebileceğiz…
İtalya, 4 Mayıs'tan itibaren ikinci evreye geçiyor. O tarihten itibaren;
barlar, restoranlar ve fast-food yiyecek satan yerler müşterilerine take-away hizmet verebilecek;bireysel spor yapanlar antremanlarını açık alanlarda yapabilecek;akrabalara maskeli olmak ve sosyal mesafeyi korumak koşuluyla gidilebilecek;kapalı alanlarda maske kullanımı şart olacak;şehir parkları, kamuya açık bahçe ve villalara giriş-çıkış serbestliği getirilecek;dağlarda ve deniz kıyılarında yürüyüş yapılabilecek;yazlık evlere gidiş aynı gün içinde ikamet adresine dönmek kaydıyla serbest olacak;imalat endüstrisi, inşaat sektörüne malzeme satan depolar ve toptancılar açılacak;inşaat alanlarında güvenlik protokolüne uygun şekilde yeniden işbaşı yapılacak;
Yaşadığım Abruzzo Bölgesi'nde, kararnameye ilişkin ikinci evre kurallarına dair bazı detaylar eklenmeye başladı bile. 30 Nisan – 17 Mayıs 2020 tarihleri arasında geçerli olmak kaydıyla:
10 Mayıs 2020 Anneler Günü'ne özel, çiçekçiler 13:30'a kadar açık olacak;06:00-20:00 saatleri arasında tek olmak kaydıyla atla doğada gezilebilecek;köpek ve kedi kuaförleri hayvan sahipleriyle mesafeyi korumak şartıyla hizmet verebilecek;göl, nehir ve deniz kıyılarında sosyal mesafe şartına uygun şekilde amatör balık avlanabilecek;tekneyle balık avına en fazla iki kişi olmak kaydıyla çıkılabilecek;köpek eğitmenleri izne açık alanlarda çalışabilecek;mezarlıklar açılacak;tek bir arabanın içinde aynı evde yaşayan en fazla iki kişi kendi bölgesi içinde seyahat edebilecek...
"İkinci evrede getirilen serbestlikler ölçüsünde dört buçuk milyon kişi yeniden iş hayatlarına dönecek. Böylece yoğun bir kesimin hareket akışı yeniden başlayacak. Şüphesiz yeni vakalar ortaya çıkacaktır. Tedbirleri aşamalı olarak gevşetmek durumundayız. Bunun başlıca nedeni bugüne kadar verdiğimiz kayıplara ve halen gözlem altındaki pozitif vakalarımıza olan saygıdır. Bilinmelidir ki, her karar, toplumsal çıkarları gözeten bir sorumlulukla alınmaktadır."
Giuseppe Conte, 27 Nisan 2020,Lombardia Ziyareti Sonrası Basın Toplantısı.
18 Mayıs 2020 tarihinden itibaren kütüphaneler, sergi salonları ve müzeler; 1 hazirandan itibaren berber, kuaför ve estetisyenler açılacak. 4 mayıs gününden itibaren take-away hizmet veren bar ve restoranlar 1 haziran tarihiyle birlikte müşterilerini gerekli sağlık önlemlerini almak koşuluyla kabul edebilecekler.
Rus kökenli İtalyan stilist Irene Galitzine, 1917 yılında Rusya'da dünyadaki ilk ve en büyük sosyalist devletin kurulmasına ve sosyalizmin tüm dünyaya yayılmasına neden olan Ekim Devrimi olarak bilinen Bolşevik Ayaklanması'ndan hemen sonra Prenses annesiyle birlikte, daha bebek yaşlarda İtalya'ya sığınır. Roma'daki İspanyol Merdivenleri'nin en üstünde görülen kilise, zamanın antik ve şehrin en prestijli özel okulu Sacro Cuore di Trinità dei Monti'nin öğrencilerindendir. Roma'da Sanat Tarihi eğitimi aldıktan sonra Fransızca'yı Sorbonne'da, İngilizce'yi ise Cambridge'de öğrenir.
İtalyan Sineması'nda ünlü aktrislerin stilistliğini yaparak ün kazanır. 1960'larda Floransa'daki Palazzo Pitti'de sunduğu koleksiyon sonrası moda otoritesi Diana Vreeland Saray Pijaması (IT: Pigiama Palazzo) modasını ilan eder ve Prenses Galitzine efsaneleşir. Artık şık pijamalarla gece hayatına akılabilir; böylece rahat ve albenili pijamalar günlük yaşama eşlik eder.
İlk Fotoğraf: Veruschka üzerinde bir Saray Pijaması, Vogue UK, Temmuz, 1965"Eğer ikinci evrenin ilk döneminde salgın eğrisi yükselişe geçmezse alınan tedbirleri daha da gevşetebiliriz. Bizler getirdiğimiz sınırlamalarla insanları evlerinde tutmaktan mutluluk duymuyoruz."
Giuseppe Conte, 27 Nisan 2020,Piacenza Ziyareti Sonrası Basın Toplantısı.
İkinci evreyle birlikte aylardır vakit geçirdiğimiz evlerimizde, üzerimize geçirdiğimiz çizgili pijamaları çıkarma vakti gelmiş demektir. Yine bulunduğumuz bölgenin dışına çıkmamak koşuluyla hareket kısıtlılığının devam ettiği bu yeni dönemde ev etrafından biraz daha uzaklaşarak yürüyüşler yapabileceğimizi düşünecek olursak saray pijamalarımızı giymek için bundan daha iyi bir fırsat olamaz! Başka bir deyişle İtalya, çizgili pijamalardan saray pijamaları dönemine teknik olarak 4 mayıstan itibaren girmiş olacak.
"İkinci evre, çekingen bir seçim…Amacımız rizikosuz bir başlangıç yapmak!"
Giuseppe Conte, 30 Nisan 2020,Meclis Konuşması.
Koronavirüs nedeniyle 31 Ocak 2020 tarihinden itibaren ilan edilen olağanüstü halden bu yana, acil durum planı olarak İtalya hükümeti dönem dönem bir dizi kararname yayınladı. Her bir kararname, devlet televizyon kanallarında canlı olarak İtalya Başbakanı Giuseppe Conte tarafından Başbakanlık Resmi Konutu ve Bakanlar Kurulu'nun bulunduğu Palazzo Chigi (türkçe okunuşu: palatzo kigi)'deki Galeriler Salonu'ndan halka duyuruldu.
Kararnamelere ilişkin detayları halka bir bir açıklayan başbakan Conte'nin oturduğu toplantı salonunun arka duvarında insanlık tarihinin dahi ressamı Raffaello'ya ait bir freskin kopyası yer almaktadır. Halka canlı yayında aktarılan kararname detaylarını, başbakan Conte'nin yanıbaşındaki freskte resmedilmiş at üzerindeki Atilla, Atilla'nın yenilmez askerleri, Papa Büyük Leone ve ona eşlik eden korteji ile gökyüzünde elleri kılıçlı iki melek ve ekran başında biz kulak kabartarak pür dikkat dinleriz.
Raffaello, Papa Büyük Leone ile Atilla'nın Buluşması, 1514. Ölçüler: 5.00 x 7.50 mtRaffaello'nun resmettiği freskteki olay 452 yılında, aslında Po Nehri'nin sol tarafındaki son ırmak kolu olarak bilinen ve Garda Gölü'nden çıkan tek damar olan Mincio (Türkçe okunuşu minço) kıyılarında gerçekleşir. Hun İmparatoru Atilla'nın İtalya'yı topraklarına katma arzusuyla yola çıktığı haberini alan Papa Büyük Leone, kortejiyle birlikte onu bu sevdadan vazgeçirmek üzere Vatikan'dan kuzeye, Atilla'nın ordusuna doğru harekete geçer. Tarih bize bu iki grubun Mincio nehri kıyısında, Mantova şehrine çok da uzak olmayan bir bölgede karşılaştığını söyler lakin Rönesans temsilcisi, Barok Stil'e karşı gelişen Manierizm Hareketi'nin öncülerinden olan Raffaello aynı sahneyi Roma topraklarında gerçekleşmiş gibi resmeder.
Papa Büyük Leone ile Atilla'nın Buluşması isimli bu dev freskin orijinali, Vatikan Müzesi'ndeki Eliodoro Salonu'nda, bir kopyası da İtalya Cumhuriyeti'ne ait Başbakanlık Resmi Konutu ve Bakanlar Kurulu binasındaki Galeriler Salonu'nda bulunmaktadır. Atilla, Papa Büyük Leone'nin ricasını kırmaz; İtalya'yı Hun İmparatorluğu'na katmaktan vazgeçip geri döner. Geri dönmesine döner ama hala İtalya Cumhuriyeti'nin ülkeye dair aldığı ve halka canlı yayınlarda açıkladığı her kararın arkasında Tanrının Kamçısı ünvanlı Atilla'yı görürüz.
2020 yılı, Raffaello'nun 500. ölüm yıldönümü. Bu ihtişamlı freskle hatırladığımız Raffaello, öldüğünde mezarının Roma'daki Pantheon Tapınağı'nda bulunmasını vasiyet etmiş ve sade mermer bir mezar içinde o tapınakta yatar. 2020 yılı boyunca Raffaello'nun beş yüzüncü ölüm yıldönümü onuruna Pantheon'daki mezarı üzerinde kırmızı bir gül, eserlerinin ölümsüzlüğünü simgelercesine yıl boyunca taptaze duracaktır.
Antik dönemlere ait devlet görüşünü Rönesans'ın dinamikleriyle birleştiren düşünür, tarihçi, siyasetçi ve oyun yazarı Machiavelli tam 551 yıl önce, 3 Mayıs gününde, Floransa'da doğmuş, yaşamı boyunca politik ve diplomatik görevlerde bulunmuştur. Bir dönem hapse girmiş, işkenceye maruz kalmıştır. Leonardo Da Vinci gibi çok yönlü bir kişiliğe sahiptir. Modern siyaset biliminin kurucusu olmakla kalmaz; kendi ismini verdiği makyavelizm fikir akımının da yaratıcısıdır.
Floransa'da Uffizi Müzesi'nde bulunan Machiavelli'ye ait heykel detayı."İnsanın temel özelliği değişmezliğidir. İnsan geçmişte ne ise, güncelde de aynıdır ve gelecekte de aynı kalacaktır."
Prens veya Hükümdar olarak iki farklı isimle Türkçe'ye çevrilen, etiği yok sayıp iktidar olma yollarını tüm açıklığıyla katı bir gerçekçilik perspektifinden anlattığı, yaşadığı dönemin erklerini gözlemleyerek anekdotlarını kaleme aldığı kitabındaki bu ifade, yaşadığımız Koronavirüs sürecinde beni dehşete sürüklüyor: virüsün yayılımını yavaşlatmak için sosyal mesafeyi arttırdığımız, seyahatlerimizi ertelediğimiz, işlerimizi olasılıklar çerçevesinde evlerimize taşıdığımız, kısaca bir kaplumbağa gibi kendi kabuğumuza çekildiğimiz bu dönem, herkesin dilinde bir "normale dönme özlemi" dolaşıyor.
Abruzzo'daki Küçük Tibet, Campo Imperatore, Gran Sasso (TR: Koca Taş) DağıKastettiğimiz normale dönüş, eski düzene kavuşma rüyası, Machiavelli'nin yukarıdaki sözünü öylesine destekliyor ki! İşte bu, geleceğe dair umutsuzluğu daha da pekiştiriyor: şu an içinde bulunduğumuz durumun nedeni, eski düzenimiz değil mi? "Normal" olarak tanımladığımız, ihtiyaç fazlası, kontrolsüz ve sağlıksız üretim ve tüketim alışkanlıklarımız bizi bu sürece taşımadı mı? İnsan, geçmişteki hatalarını düzeltme kabiliyetine sahip değilse, "normal" derken eski alışkanlıklarına yeniden dönmeyi amaçlıyorsa, dünyanın vay haline!
Doğanın yeniden insan varlığına gerek duymaksızın kendisini hızla toparladığını gördükçe, eski düzenimize dönmemeyi, doğaya, dünyaya, temiz su kaynaklarına eskisi gibi davranmamayı diliyorum. Oysaki COVID-19 sürecinde şahit olduğumuz "yokluğumuz"un hepimize anlatmak istediği şey, ormanda yürüyen bir kurdun usul, sessiz ve ölçülü attığı adımlar gibi yeryüzüne iz bırakmadan geçip gitmemiz gerektiği...
Açıklamalar
*Marcia moderato: orta hızda anlamına gelen müzik terimi.
**Floransa'da Santa Croce Bazilikası'ndaki mezarında Latince olarak yazılmış olan cümle "Tanto nomini nullum par elogium".
Kaynaklar:
