Bugünlerde Twitter’da rastladığım bir mesaj “Dolar, Bitcoin karşısında fena çöktü” diyordu. Hakikaten, dünyanın en kıymetli parası artık Bitcoin. Pazar günü dünyanın en büyük türev borsalarından birinde vadeli işlemleri başlatıldığı için “artık ana akım olmaya gidiyor” denilen Bitcoin için bazıları “o paradan çok yatırım aracı” yorumu yapıyor.
Bitcoin aslında dünyanın merkezi para düzenine bir tepki olarak doğdu. İlk zamanlar daha çok internetin yer altı dünyasında popüler olsa da, altyapısı olan “BlockChain” teknolojisinin 2013’ler sonrasında konuşulmaya başlanması ile popülerliği daha çok arttı.
Bitcoin, dünyada yaygın “kripto para” akımını başlatan ve bugün sayıları 1.300’e varan bu digital paralar içinde en popüler olanı. O kadar popüler ki, bugünlerde TV’larda rastladığımız "kulaktan dolma laflarla yatırım yapmayın" diyen esprili reklama inat, mesela kuaförde, birileri size "Bitcoin nereye kadar gider sizce, yatırım yapılmalı mı?" diyebiliyor.
Akıl hocası Sokrates ve öğrencisi Aristoteles ile birlikte bilim ve Batı felsefesinin temellerini kuran antik dönem filozofu Platon, M.Ö.380 yıllarında yazdığı düşünülen ünlü kitabı “Devlet”te şöyle der:
“Kişisel çıkarları sağlamaya tutkuyla susamış insanlar, iktidarın özel mülkiyetin varlığını ve genişlemesini her zaman teşvik etmesi gerektiğine ikna olmuş insanlar, kamusal işleri elde etmeye koşarsa, hiçbir gerçek siyasal topluluk mümkün olamaz. Bu insanlar iktidar için birbirleriyle amansızca dövüşürler ve özel tutkularla kamusal gücün içiçe geçtiği bu türden bir savaş, sadece en yüksek mevkilere talip olanları değil, bütün ülkeyi de yok eder”
Adamcağız bunu günümüzden neredeyse 24 yüzyıl önce yazmış ama dünyanın ders alır bir hali yok. Nereye baksanız, halk adına devleti yönetmeye talip olanların hırsları ve açgözlülükleri görülüyor.
Bu hırsı ve açgözlülüğü, yaratan ve aynı zamanda koruyan temel araç ise da “para”. İşte Kriptoparaların ilki olan Bitcoin’in başka deyişle “Merkez Bankalarının kontrolünde olmayan Para”nın altındaki temel felsefe bu.
Bitcoin Mortgage krizinin patlamasından 1 ay sonra, Kasım 2008’de Satoshi Nakamoto’nun bir makalesi ile hayatımıza girdi. Nakamoto, matematiksel işleme dayanan bir sistem yaratmıştı. Nakamoto, ilk Bitcoin’leri de kendisi madencilik yaparak oluşturdu. 50 Bitcoin yarattı. Buna dair blok’a “Genesis Block” yani yaratılış blok’u denir. Nakamoto’nun yarattığı sistemde Bitcoin sayısı 21 milyon ile sınırlandırılmış durumda. Şimdiye kadar 16,5 milyon Bitcoin’in çıkarıldığı yani 482 bin blok yaratıldığı kaydediliyor.
“Altına hücum” olayından esinlenerek, “Madenci” olarak adlandırılan kişiler, sistemdeki matematik problemlerini çözerek Bitcoin çıkarıyorlar.
Dünyada Bitcoin pazarının bugün toplam değeri 255 milyar dolar civarında. Toplam 21 milyon olan sayısının 16,5 milyonu pazara girmiş durumda. Bunun bir kısmının yok olduğu düşünülüyor ama sonuçta bugün itibariyle 250 milyar dolara yakın bir ekonomiden bahsetmek çok yanlış değil.
Bitcoin'in popülaritesi 2017 yılı içinde patladı. Fiyatlar arttıkça, popülaritesi ve bilinirliği artıyor. Popülaritesi arttıkça, fiyatı artıyor. Birileri "balon bu patlayacak" derken, fiyat gitgide daha yukarı çıkıyor. 2017 başında 1.000 dolar düzeyindeki değeri, bugünlerde birden 19 bin dolarlara kadar çıktı sonra geriledi, şimdilerde 17.000 dolarlarda.
Yani yılbaşında 17.500 TL karşılığı olan 5 Bitcoininiz olsaydı, bugün elinizdeki para yaklaşık 80.000 dolar = 300 bin TL olacaktı. İşte berberlerde bile konuşulmasının nedeni de bu acayip artış. Yanı sıra Bitcoin cinayeti ya da gasp haberleri de medyada yerini almaya başladı.
Bütün bunların uzantısında ise, son haftalarda, "Yeni Bitcoin Hesapları"nın sayısında büyük bir artış olduğu haberleri var. Pazarın uzmanları bir yıl önce 10 milyon olan Bitcoin hesap sayısının, bu yıl 2'ye katlandığını ve 20 milyona ulaştığını, geçtiğimiz hafta sadece 1 günde 500 bin yeni hesap açıldığını belirtiyorlar. Bir başka bilgi CoinBase isimli borsadan. Şükran günü 300 bin yeni kullanıcı eklediği kaydediliyor. ABD Gelir İdaresi ile başı dertte olan Coinbase'in 6 milyonun üzerinde müşterisi olduğu tahmin ediliyor (Bloomberg sayıyı 13 milyonun üstü şeklinde veriyor ve geçen yılın 3 katı oldular diyor.)
Bitcoin ile yapılan işlem sayısı da 2 yılda 2 katına çıkarak 450 bin/güne ulaşmış.
Bitcoin konusunun popülaritesine bir de Google aramaları tarafından bakalım. Gittikçe artan bir trend görülüyor. Aşağıda dolar ile karşılaştırmalı (buy dolar-buy Bitcoin) grafiğe bakabilirsiniz.
Ülkeler bazında "buy bitcoin-buy dolar" aramalarına bakılırsa, şöyle bir görüntü oluyor. Ükelerin üzerine gelip tıklarsanız, mesela Kanada'da 50'ye 1 Bitcoin arandığı, ABD'de 40'a 1 arandığı, Türkiye'de 5'e 1 arandığı görülüyor. İstisnasız heryerde Bitcoin, dolar'dan daha fazla aranıyor.
Türkiye "Buy Bitcoin" aramalarında 52ci sırada. İlgi, dünyadakine paralel bir şekilde artmış. Bölgesel bakıldığında Bitcoin aramaları en çok İstanbul, Bursa, Kocaeli, İzmir, Ankara, Antalya ve Adana'dan yapılmış.
Bir başka yazıda BlockChain - Fintech konularındaki son gelişmeleri aktaracağım.
