Bu hafta, TBMM'ye yeni bir 5651'e ilaveler kanun teklifi geldiğini yazmıştık[1]. Daha kanun görüşülmeye başlanmadan 2 önemli değişiklik yapıldı. Torba kanun teklifindeki maddeler yaklaşık 1 yıldır 5651 sayılı internet kanununa sürekli eklenmeye çalışılıyor. Anayasa Mahkemesi iptal ettikçe de, yeniden ısıtılıp başka başka torba kanunlarla önümüze geliyor. Ancak bu kanunları düzenleyenler acaba, Bulgaristan'a gün geçtikçe kaptırdığımız yeni bir sektör olmadan, "paradigma değişikliği şart" diyen 10cu kalkınma planını nasıl gerçekleştirecekler?
TBMM'ye önce AKP Konya Milletvekili Kerim Özkul tarafından sunulan, daha sonra genişletilen ve 60'a yakın AKP milletvekili tarafından imzalanan kanun teklifi neler getiriyor özetleyelim;
1. 5651'de Katalog suçlar vardı. Sayıları 9 du. Şimdi bütün suçlar kapsanabilir hale getiriliyor. Toplamda 500-600 suç hareketinin dahil edilebilmesinden bahsediyoruz.
2. TİB Başkanı ve Başbakan'a site kapatma hakkı veriliyor : Bu madde, hukuki bir durum için YARGI yerine YÜRÜTME'ye ve hatta İDARİ yani bir devlet memuruna karar verme yetkisi veriyor.
3. 4 saat içinde kapatma kararı veriliyor. Yani TİB Başkanı ya da Başbakan'ın verdiği kapatma kararını, erişim sağlayıcının gece/gündüz farketmeden 4 saat içinde kapatması gerekiyor; Siteye söz hakkı yok. İçeriğini savunması ya da haklı bulup kaldırması için olacak yok.
4. Kapatma kararı için 24 saat ve 48 saat süreçleri var. Bu süreçlerin nasıl işleyeceği soru işareti
5. Erişim ve Yer Sağlayıcılara Ağır Cezalar; uygulamaması durumunda erişim ve yer sağlayıcıya 500.000 TL'ye varan cezalar öngörülüyor. Bu cezalara "lisans iptali" de dahildir. Yani ifade özgürlüğü iyice yokolacak; Çünkü bu cezayı yememek için erişim ve yer sağlayıcılarının kendi kendine sansür uygulamaları kaçınılmaz olacaktır.
19 ocakta verilen bu torba kanunda bazı değişiklikler eklendiğini ilk başta belirtmiştik. Bu değişiklikler dahil "Torba Kanun Teklifini" buraya bakarak görebilirsiniz. Teklifteki 2 yeni değişiklik ise şu şekilde;
1. Bir önceki haberimizde ilettiğimiz "site engelleme" yerine "URL engelleme" gelmiş. Teklifin 17ci maddesi, 5651'e bir 8A maddesi ekliyor. Bu maddenin de 3cü şıkkına bakarsanız, "URL Engelleme"den bahsediliyor.
2. Ve de yanısıra, son cümlede herşeyi daha kötü hale getirmişler; "ihlalin önlenemediği durumda" diyerek internet sitesinin tümden kapatılabileceğini yani daha da ileriyi görerek belirtelim; "internetin fişini çekmeyi" kanun haline getiriyorlar.
8/A Maddesinin 3üncü fıkrasının son cümlesi internetin fişini çekme ve tüm Büyük internet sitelerini (Twitter, Facebook, YouTube vsvs) kapatmayı yasalaştırıyor. Çünkü burada belirtilen teknik imkansızlık ; https tabanlı URL bloklama yapamamaya işaret ediyor.
Facebook, Twitter, YouTube başta olmak üzere bütün paylaşım siteleri https tabanlı çalıştığı için buralarda yer alan ve sorunlu olduğu düşünülen içerikler, Erişim Sağlayıcılar Birliği ve ISP'ler engelleyemediği zaman (ki https engellenemiyor) tamamen kapatılacak. 2014 başından beri belirtiyoruz; Bu kanun böyle yasalaşırsa, interneti tamamen yok eder.
Bu son cümle https dışında, başka nedenlerle de kullanılabilir. Mesela bir mesaj diğer accountlara da yayılacak diye düşünülürse, yine bu "teknik imkansızlıklar" bahanesi ile site tamamen kapatılabilir. Örnek olarak FuatAvni hesabını verelim. Kapatıldığında mesela FuatAvni1 açıyor, o da kapatıldığında 2 açıyor, 3 açıyor gibi giderse, bu madde ile toptan Twitter'ın kapatılabilmesi yasal hale geliyor.
Ya Sonra?
Peki "ya sonra?" ne olacak diye soralım.
Burayı tıklayarak okuyabileceğiniz "Bulgaristan Sevinçle Soruyor; Sahi mi? Alternatif Telekom Firmaları Kapanıyor mu?" başlıklı yazımızda, "Yeni Ekonomi"nin aktörleri olan internet şirketlerinin hangi ülkelere onlu milyar $'larda yatırım yaptığını anlatmıştık. Ve.. biz bu firmaları Bulgaristan'a kaybediyoruz.
2014-2019 arasında kapsayan 10cu "5 yıllık Kalkınma Planı"na bakarsanız, hedefleri yakalamak için "tekstil, turizm" gibi sektörlerden farklı bir paradigmanın gerekli olduğunu yazdığınu göreceksiniz. Bu değişiklik "Teknoloji-Medya-Telekomünikasyon" sektörleri ile gelebilir. Ama biz bu sektörleri engellemek için çalışıyoruz.
Bunun getireceklerini, çoklu akıl olarak konuşalım, tartışalım ama ben bir kaç noktayı işaret edeyim; bu örnekten gidelim.. Bulgaristan'ın para kazanması ve güç kazanması bir yana, yatırım yapan teknoloji firmaları sayesinde gelişecek olan Bulgar teknoloji çalışanları, bölgede önemli bir siber güç haline de geleceklerdir. Önümüzdeki dönemde siber savaşın beklendiği düşünülürse, bunun anlamı daha iyi anlaşılabilir.
Buna karşılık Türkiye şu anda, bir kaosa girmiş ve mevcut yapılarını geliştirmek bir yana, yok etmeye çalışıyor. Bunu uyarı olarak görenler olur umarım..
[1] Katalog Suçlar Yerine, İnternet Artık 500-600 Civarı Suç ve Hatta Şüphe Üzerine Kapatılabilecek
[2] 5651 Sayılı Kanuna Yeni İlaveler Getiren Torba Kanun teklifi
