Peter Thiel dün Miami'de başlayan Bitcoin 2022 konferansında ilginç bir konuşma yaptı ve adeta finans çevrelerini bombaladı. Çok ön plana çıkmayan bir kişi olduğu için "Bu da kim?" demeyin, ilk internet milyarderlerinden ama asıl özelliği; PayPal ve Palantir'in kurucu ortağı (bu arada sanıldığının aksine Elon Musk Paypal'ın kurucu ortağı değildir, sonradan ortak olmuş ve ayrılmıştır). Dediğimiz gibi Thiel ortalıkta pek gözükmez ama mesela şu haberin arkasındaki kişiydi: "Özgür gazetecilik sınırsız gücün şişirdiği egolara karşı"
Thiel'in açılış konuşmasının konusu; finans kurumlarının durumu. Ondan önce kripto pazarında son 2-3 ayda neler olduğuna kısaca bakalım;
Rusya'nın Ukrayna işgali başladığında, "Savaşın başrollerinden birisi kripto paraya ait" demiştik. Öyle olduğu anlaşılıyor çünkü arkasından hem Avrupa, hem Joe Biden'ın başkanlık talimatı ile ABD, kripto para / dijital para alanını düzenlemeye karar verdiler. Dün de ABD Hazine Bakanı Janet Yellen bir konuşma yaptı ve konuşmasında yapılması planlanan düzenlemeler konusunda aşağı yukarı prensipleri anlattı.
Bitcoin'le başlayan kripto para dünyası aldı başını gidiyor. Muhtemelen kurulu sistemin saldırıları ile bir yukarı fırlayıp, sonra hızla çökse de, hayatta kalıyor ve sürüyor. Çok enerji harcıyor denilse de aldıran yok. Kurulu finans sistemini yıkması için çıkarılan bu para acaba, tam tersine “düzenlemelerle” sistemin içine monte edilebilecek mi? Ya da yüzde 1' aşırı zengin, yüzde 11'i zengin yapıp, geri kalan yüzde 88'i kaderine teslim eden sistem zaten çöküşte mi?
Peter ThielPeter Thiel : Merkez Bankaları İflas Ediyor
İşte bu hava içinde, PayPal'ın kurucusu Peter Thiel, Miami'de Bitcoin 2022'de yaptığı açılış konuşmasında, önce kalabalığa yüz dolarlık banknotlar atarak başladı, parayı kapanlara "sizin bitcoinciler olduğunuzu sanıyordum" siteminde bulunduktan sonra mevcut finans kurumlarını ve kişilerini yerden yere vurdu.
Büyük miktarda enerji kullandığı ve çevreye zarar verdiği için eleştirilen Bitcoin için ESG’yi (çevre, sosyal ve kurumsal yönetişimi) düşman ilan eden Thiel şöyle dedi;
“Ülkeyi yöneten finans gerontokrasisi, ESG gibi popülist kavramlar kullanıyorlar, bunlara karşı devrimci bir gençlik hareketi olarak düşünmemiz gerekiyor”
Thiel adeta şok yaratan konuşmasında tüm dünyanın (bu arada Türkiye'nin de) durumunu ortaya koydu, Warren Buffett ve JP Morgan Chase CEO’su Jamie Dimon gibi finans sektörünün devlerini Bitcoin'i engelleyen Gerontokratlar (herseye kontrol altına alan yaşlı otokrat demek) olarak tanımladı. ESG (çevre, sosyal ve kurumsal yönetişim) şirketlerini düşman olarak tanımladı. Flat para (bildiğimiz dolar, TL vs) rejiminin sonuna gelindiği söyledi. Konuşmasının ilginç bir bölümünü aşağıda veriyoruz;
Thiel şöyle konuştu :
"Bitcoin her zaman dünyanın en dürüst piyasasıdır, en verimli piyasasıdır ve kömür madenindeki kanaryadır. Bize enflasyonun geleceğini söylüyordu. Son iki yılda 5-6.000 dolardan 10 kat arttı.
Bence merkez bankacıları, ABD merkez bankası başkanı Bay Powell ve onun gibi insanlar bitcoin'e son derece minnettar olmalılar. Ama görmezden gelmeyi seçtiler. Bunun bedelini önümüzdeki yıllarda ödemek zorunda kalacaklar.
Lübnan'da enflasyon yüzde 219'a ulaştı. Lübnan Başbakan Yardımcısı Saade Chami, “Devlet, merkez bankası gibi iflas etti, bu yüzden bir sorunumuz var” dedi.
Şubat ayında Türkiye'de enflasyon yüzde 61'i geçerken ABD'de yüzde 7,9'a yükseldi.
Arjantin de Brezilya ile dörtnala enflasyonda, komşuları Venezüella hiperenflasyona düşerken bile uzun bir sakinlik döneminden sonra yüzde 10'un biraz üzerinde bir artış görüyor.
Avrupa Merkez Bankası başkanı Christine Lagarde, Kasım 2020'de toplu para basmanın ortasında , 'Euro cinsinden merkez bankası parasının tek ihraççısı olarak, Eurosystem her zaman gerektiğinde ek likidite üretebilecek' dedi.
Yani, tanımı gereği merkez bankası ne iflas edecek ne de parası bitecek. Buna ek olarak, herhangi bir finansal kayıp olması durumunda, fiyat istikrarını arama ve sürdürme yeteneğimizi etkilemeyecektir.
Euro bölgesinde enflasyon Şubat'taki yüzde 5,9'dan Mart'ta yüzde 7,5'e yükseldi. Bu, FED Başkanı Powell'ın 'bir süre için' yüzde2'nin üzerinde bir enflasyon oranını tutturmak için aldığı bilinçli bir karardı.
Amerika Birleşik Devletleri merkez bankası şimdi belirli bir hızda, faiz oranlarını yükselterek ve Fed'in hem devlet hem de şirket tahvillerine olan talebini geri çekerek ipleri çekiyor.
Bu bir durgunluğa neden olabilir, ancak daha yüksek faiz oranları ticari banka kredileri için daha fazla karlılık anlamına gelir ve bu nedenle hem ipotek hem de krediler için standartlar düşebilir. Pratikte talebe bağlı olarak ticari sektör tarafından daha fazla para 'basma' anlamına gelebilecek bir durum bu.
Ayrıca son verilere göre, paranın hızı, 2021 yılının 3. çeyreğindeki 1.112'den 2021'in 4. çeyreğindeki 1.122'ye sadece yüzde 1'lik hafif bir artış gördü.
Dolayısıyla enflasyonun şu anki yükselişi, Çin tekrar salgın tecritine dönerken oluşacak tedarik zinciri sorunlarına ek olarak, fazla para hareketinden değil, daha fazla para olmasından kaynaklanıyor.
Bu enflasyon kontrolden çıkarsa, o zaman merkez bankası teknik olarak hala iflas etmeyecektir. Çünkü, muhasebe birimleri artık bir değer deposu olarak hareket etmeyecek ve dolayısıyla para tanımını karşılamayacak.
Bununla birlikte, Amerika Birleşik Devletleri veya Avrupa bu aşamada tam değil. Ancak gaz, petrol ve altın, fiat hesap birimlerinin değerindeki yeniden ayarlamayı yansıtmak için yükseliyor ve büyük soru, hükümetlerin bu durumda daha ne kadar yüksek faiz oranlarını karşılayabileceğidir. Yüzde 0'a yakın bir oranda bile faizi zar zor karşılayabiliyorlardı.
İngiltere, tüm ordusuna harcadığından daha fazlasını faize harcıyor. ABD ise, Powell’ın yüzde 2'lik faiz oranlarının üzerine çıkmaması durumunda, muhtemelen yıl sonuna kadar borçlarının faiz ödemelerinde 1 trilyon dolara dayanacak.
Aynı zamanda, borçlanma oranı ekonomiden daha hızlı artarken, ödünç alınan sermaye artmaya devam edecektir. Teoride iflasın tanımı olan bir şey.
Bundan kurtulmanın tek yolu, yenilikleri destekleyecek sermaye yatırımları konusunda reform yapılmasıdır. Ancak bu yönde hareket varsa bile çok yavaş bir hareket oluyor.”
