Bu hafta, Taliban Afganistan'ın kontrolünü fiilen ele geçirdi. ABD diplomatları ve müttefikleri ülkeden hızla kaçarken, 75 bin kişilik Taliban ordusuna karşı, 300 bin kişilik Afgan ordusu silahlarını bırakınca, Taliban başkent Kabil'e girdi.
Taliban'ın hızla kontrolü ele geçirirken, koordine olmak, mesajını yaymak ve yerel vatandaşlar arasında taraftar kazanmak için Facebook'a ait sohbet uygulaması WhatsApp'ı kullandığı raporlanıyor.
Daha fazlasını da burayı tıklayarak görebilirsiniz.
Gördüğünüz gibi bu durum hayli eleştiriye neden oluyor. Ama zaten, Facebook ve Google geçmişte de, IŞİD ve benzeri terör örgütlerinin propagandalarına zemin sağladığı için suçlanmıştı[1][2].
Taliban'a haberleşme zemini yani propaganda olanağı verdiği suçlamalarına karşı, WhatsApp sözcüsü Taliban'ın ABD yasalarına göre "terör örgütü" olarak görüldüğünü ve tehlikeli örgütler politikaları uyarınca şirket hizmetlerinden faydalanmasının yasaklandığını ve uygulamayı kullanan herhangi bir yaptırımlı kişi veya kuruluşla karşılaşırsa, hesapları yasaklamak da dâhil olmak üzere harekete geçeceklerini söyledi.
Bu çerçevede Facebook, Instagram, WhatsApp üzerinde -tespitler yapıldıkça- yasaklanma yapıldığı belirtiliyor. Sözcü, yerel dilleri konuşan bir grup Afgan uzmanla çalışıldığını açıkladı. Ancak WhatsApp'ın "uçtan-uca" şifreleme kullanması nedeniyle, içeriklerin görülemediği ve bu nedenle WhatsApp'ı kimin kullandığının anlaşılamayabileceğini belirtti:
"Özel mesajlaşma servisi olarak kişilerin kişisel sohbetlerinin içeriğine erişimimiz yok; ancak, yaptırım uygulanan bir kişi veya kuruluşun WhatsApp'ta varlığını farkına varırsak harekete geçeriz."
Twitter üzerindeki mesajlardan görüldüğü üzere, Taliban, Kabil sakinlerine şu anda şehrin güvenliğinden sorumlu olduklarını ve vatandaşların herhangi bir yağma veya "sorumsuz" davranışı kendilerine bildirmeleri gerektiğini söyleyen mesajlar gönderdi.
Görüşler farklı. Ya şöyle, ABD yönetimini ve Facebook'u Taliban'a haberleşme olanağı sağladığı için suçlayanlar var:
Ya da "bırakalım kullansınlar, eğer engellersek, başka yol bulurlar” diyenler var. Tabii bu mesajın altında "hem zaten arka planda okuruz” diyorlar mı bilemiyoruz.
Tabii bir de, "Taliban acaba Afgan yönetimi olarak dünyada kabul görecek mi?" sorusu var. Afgan yönetimi olarak, mesela Birleşmiş Milletlerde yer alabilecekler mi? Muhtemelen evet. Çünkü şimdiden İsrail ve Çin'in Taliban ile iş yapma olanakları üzerinde çalıştığı ve ABD'nin bu fırsatı kullanmadığı şeklinde yorumlar, çeşitli haberlerden ya da mesajlardan görülüyor. Ama bu madenler, ülkenin tekrar karışması için başka bir yeterli neden de olabilir. Bakalım gelecek günler bize neler gösterecek?
Peştuca "öğrenciler- talebeler"den ismini alan Taliban, Afganistan'daki İslamcı bir hareket ve askeri organizasyondur. Kendilerine Afganistan İslam Emirliği diyorlar. 2016'dan beri liderleri Mevlevi Hibetullah Ahundzade'dir.
