Kriz konusundaki değerlendirmeleri yakından izlenen bir ekonomistten söz etmek istiyorum
Birkaç gün önce Hyman Minsky’nin, yaşadığımız kriz hakkındaki öngörülerinden bahsetmiştim. Bugün ise Minsky’den çok daha meşhur ve kriz konusundaki değerlendirmeleri yakından izlenen başka bir ekonomistten söz etmek istiyorum: Nouriel Roubini. Roubini 1959 yılında İstanbul’da doğmuş. Hem Türkiye, hem ABD vatandaşı. Uzun zamandır rgemonitor.com adlı web sitesi aracılığıyla ABD başta olmak üzere birçok ülke ekonomisi ile ilgili tahminler yapan ve bu alanda fikirlerine değer verilen bir ekonomist. Ancak, onu dünya çapında üne kavuşturan şey 7 Eylül 2006’da IMF’de yaptığı konuşmasından sonraki dönem oldu. O gün, Roubini, büyük bir kalabalığın önünde durarak, mortgage sektöründeki kredilerin geri dönüşlerinde büyük sorunlar yaşanacağını, bunun hedge fonları batıracağını, yatırım bankalarını zora sokacağını, Fannie Mae ve Freddie Mac* gibi kurumlara büyük zararlar vereceğini söylemişti. Roubini’ye göre 2001’de sonra FED’in faizleri düşürmesi, küresel tasarruf fazlası nedeniyle uzun vadeli faizlerin düşük kalması, ABD’de uygulanan konut destekleme politikaları, kredilerde denetleme ve düzenleme eksikliği, borçlanmanın yüksek değerlere ulaşması, düşük kredi standartları ve konut fiyatlarının artmaya devam edeceğine dair oluşan yanlış beklentiler, konut sektöründe 1997-2006 döneminde bir balon yaratmıştı. Bazıları o gün söylediklerini ciddi bulmadılar, bazıları hiçbir matematiksel tahmine dayanmadığı için bilimsel olmadığını söylediler. Fakat aradan bir yıl geçmeden, Roubini’nin söyledikleri gerçekleşmeye başladı. Roubini, bununla da kalmadı; on iki aşamada sub-prime krizinin, likidite krizine, kredi krizine ve küresel mali krize nasıl dönüşeceğini anlattı. Son günlerdeki açıklamalarında, ABD’deki resesyonun 24 ile 36 ay arasında sürmesini beklediği açıkladı. Şu anda 17. ayda olduğunu hatırlatayım. Son olarak, fazla iddialı olmadığının alını çizerek, Dow Jones endeksinin 6000-6500 aralığında dip yapabileceğini tahmin etmişti. *** Dün akşam saatlerinde IMF’nin hükümete yeni öneriler sunduğu haberinin gelişiyle, borsada hızlı bir yükseliş, döviz ve faizde sert düşüşler gördük. Dün gece 23 sularında, ben bu yazıya başlamışken, dolar/TL 1.69’un da altına inmişti. Diğer taraftan, ABD borsa endekslerindeki hızlı yükseliş üçüncü gününü geride bıraktı. Son üç günde endeksler %10 yükseldi. *Fannie Mae ve Freddie Mac, devlet güvencesinde faaliyet gösteren ve mortgage sektörünün tepesinde bulunan iki ana finansman kurumu.
