Tuhaf sorular...Trump gitse, gerisi gelir mi?Trump'tan kurtulsak, sonrası kolay mı?Koronavirüs günlerinde böyle tuhaf tuhaf sorular aklıma takılıyor.Trump büyük bir baş belası.Yalnız Amerika'nın değil, bütün dünyanın...Demokrasi, hukuk, özgürlük, insan hakları diyenler için tam bir kabus Trump Efendi...Ayrıca çok büyük bir yalancı.Harvard Üniversitesi'nden anayasa hukuku profesörü Klarman, Trump'ın Amerikan demokrasisine yönelik tehditlerini şu on noktada toplamış (Trump):
(1) Bağımsız yargıya saygı duymuyor. (2) Özgür ve bağımsız medyaya hoşgörüsü yok. (3) Bağımsız organlara saygı göstermiyor. (4) Siyasi tartışmalarda çatışmayı teşvik ediyor. (5) Seçimlerin meşruiyetine saygısı yok. (6) Hukuk sistemini siyasal muhaliflerine karşı kullanıyor. (7) Yabancı ülkelerdeki otokratik yöneticilere hayranlık duyuyor.(8) Yönetimde şeffaflığa izin vermiyor.(9) Kamu görevlilerinin çıkarlarıylakamu çıkarı arasında ayrım yapmıyor. (10) Doğru söylemeye asgari bir sadakati yok, (Yani büyük bir yalancı demeye getiriyor Trump için- HC) (*)
3 Kasım'da başkanlık seçimleri var. Amerika Trump'tan kurtulacak mı?Koronavirüs salgını öncesinde bu sorunun yanıtı genellikle hayır diye veriliyordu.Şimdi işler tersine döndü.Bugün 30.3 milyon işsizi var (30 Nisan tarihli NYT'nin birinci sayfa manşeti) Amerika'nın.1929 Buhranı'ndan beri en büyük ekonomik ve sosyal çöküntü dev bir dalga halinde kabardıkça kabarıyor.Trump, son seçim araştırmalarında baş aşağı gitmeye başlamış durumda.
Son bir hafta içinde yapılan beş ayrı araştırma, Mart ortasında yüzde 49 olan Trump’a kamuoyu desteğinin 6 ila 7 puan düştüğünü ortaya koydu. Trump’ı ve politikalarını onaylamayan Amerikalıların oranı yüzde 55’ten aşağı düşmüyor.Trump’ın pandemi krizinin yönetimindeki beceriksizliği karantina nedeniyle ABD ekonomisinin aldığı ve almaya devam edeceği darbeyle çarpılınca Demokrat Parti’nin başkan adayı Biden’ın 3 Kasım seçiminden miting bile yapmadan galip çıkması mümkün gözüküyor. Nitekim, Biden bugün itibarıyla ABD’deki kayıtlı seçmenler arasında Trump’tan 6 puan kadar önde gidiyor. (COVID-19)
Bu ihtimal gerçekleşir de, Amerika 3 Kasım'da Trump belasından kurtulursa ne olur?Her şeyden önce Avrupa'da liberal demokrasiden, hukukun üstünlüğünden, özgürlük ve insan haklarından, yani Avrupa Birliği'nden yana olanların derin bir oh çekecekleri konusunda herhangi bir kuşku yok.Trump'ın sahneden çekilmesi her şeyden önce Almanya'da Merkel'in, Fransa'da Macron'un elini güçlendirecek. Şu ihtimal de epeyce yakın:Merkel-Macron demokrasi bloku, AB'nin yeniden ayaklarının üstünde yükselmesine, Avrupa'yı İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa yapan demokratik değerlerin yeniden güçlenmesine kapıyı açabilir.Macaristan'da Victor Orban, Polonya'da Kaczyński olmak üzere, Avrupa'daki bütün despot zihniyetli popülist kafaların, Trump'ın devrilmesiyle çok ciddi darbe yiyecekleri de kesindir. Bunun gibi, Beyaz Saray'da Trump döneminin kapanması Çin-Rusya-İran blokunu da, Hindistan'la Brezilya'daki Modi ve Balsonaro despotlarını da zora sokabilecektir.Akla gelen bir soru daha var:Bir Demokrat Başkan'la, Joe Biden'la birlikte, Amerika'yla Avrupa arasında İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki gibi bir demokrasi ittifakı kurulabilir mi?Yazıldığı gibi kolay gözükmüyor.Ama şunu bir daha not edin:Amerika'nın 3 Kasım'da Trump belasından kurtulması, insanlığın Koronavirüs belasından kurtulması kadar hayırlı bir gelişme olacak...İşte bu nedenle tuhaf tuhaf soru işaretleri bugünlerde gelip çengellerini zihnime takıp duruyorlar.
Trump gitse, gerisi gelir mi? Trump'tan kurtulsak, sonrası kolay mı?
Umutsuz yaşanmaz!
(*) Trump and the threat to democracy, Prof. Klarman, Harvard Law School Democrats, 10 Aralık 2019.)
