AKP Türkiye’si uluslararası kalite ölçümlerinde nal toplamaya devam ediyor.
Cuma günü yayımlanan Dünya Hukukun Üstünlüğü Endeksi’nde Türkiye sekiz basamak düşerek 113 ülke arasında 99'uncu oldu.*
2012/2013 ölçümünde de Türkiye bir önceki yıla göre 21 basamak gerilemişti.
Demek ki son dört yılda hukukun üstünlüğü konusunda neredeyse 30 basamak aşağıya inildi.
Son büyük düşüşte, darbe girişiminden sonra yapılan keyfi yasal düzenlemeler ve alınan keyfi kararların büyük bir rolü olmalı.
Türkiye’nin notu yüz üzerinden 43 iken endeksin birinci sırasındaki Danimarka’nınki 89 idi.
Endeksin ilk otuz sırasında Müslüman ülke yok.
Müslüman ülkeler arasında hukuk devleti olma özelliğine en fazla sahip olan ülke Birleşik Arap Emirlikleri: Sırası 33, notu 66.
İlk başlarda bu tür endekslerin her zaman en üst sıralarında bulunan İskandinav ülkeleri var.
İlk on sırayı, sırasıyla Danimarka, Norveç, Finlandiya, İsveç, Hollanda, Almanya, Avusturya, Yeni Zelanda, Singapur ve Birleşik Krallık paylaştı.
ABD 18’inci, Hindistan 66’ncı, Çin 80’inci, Rusya 92’nci, İran 86’ncı, Yunanistan 41’inci sırada yer aldılar.
Hukukun üstünlüğü hesaplanırken,
Hükümet Gücüne Uygulanan Kısıtlamalar, Açık Devlet, Temel Haklar, Yolsuzluğun Olmaması, Düzen ve Güvenlik, Yasaların Uygulanması, Sivil ve Cezai Adalet gibi konularda ülkelerin performansı ölçülüyor.
Türkiye’yi bu acıklı duruma düşüren AKP rejiminin, durumu düzeltmek için bir şey yapmasını beklemek herhalde aşırı iyimserlik olur.
En fazla birisi çıkıp bunun Türkiye’ye karşı yeni bir Batı komplosu olduğunu söyleyecektir.
Ama uluslararası bağlamda hukukun üstünlüğünün bu kadar yerlerde sürünmesinin sonuçları, hükümetin bir şey yapıp yapmamasına bağlı değildir.
Hükümetin favori konusu olan Fethullah Gülen’in Türkiye’ye iadesi konusuna, bu endeksle yeni bir darbe vurulmuş oldu.
Amerikan mahkemesinin, Gülen’i, adil yargılanma olasılığının bu kadar düşük olduğu bir ülkeye geri göndermesi olasılığı çok azdır. Suçluluğu kanıtlanmış olsa bile. Ama Gülen’i düşünen kim?
Hukuk zafiyeti en çok darbe girişimi ertesinde yapılan temizlikte, kendini hapiste veya işsiz güçsüz bulanları ilgilendiriyor. Bu hukuksuzluk ortamında, kim onların davalarına adil bir şekilde bakacak? Haklı ile haksız nasıl ayrılacak?
Hukuksuzluk, yatırım ortamını, özellikle dış kaynaklı yatırımları da kaçınılmaz bir biçimde olumsuz etkileyecek.
*
Dünya Hukukun Üstünlüğü Endeksi’nde Türkiye, Doğu Avrupa ve Orta Asya kategorisinde bulunuyor. Ve bu kategorideki ülkeler arasında sonuncu.
İşte liste:
Gürcistan Bosna–Hersek Makedonya Belarus Arnavutluk Kazakistan Sırbistan Moldova Ukrayna Kırgızistan Rusya Özbekistan Türkiye
Yüzü kızaran var mı?
*Listenin tamamı burada görülebilir: http://worldjusticeproject.org/rule-of-law-index
