Asgari ücretin işverene maliyeti ne, teşvikler devam edecek mi?

Cumhurbaşkanı 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren geçerli olacak net asgari ücreti 8.506 TL olarak açıkladı.

Net asgari ücret 1 Ocak 2022'de 4.253 TL idi. Temmuz 2022'de yaklaşık yüzde 30 artış yapılarak 5.500 TL'ye çıkartılmıştı.

Net asgari ücret Ocak 2022 baz alındığında yüzde 100; Temmuz 2022 tarihi baz alındığında ise yaklaşık yüzde 55 artırılmış oldu.

Ancak Cumhurbaşkanı bugünkü konuşmasında "Ocak ayına göre yüzde 94, Temmuz ayına göre yüzde 50 oranında artış sağlandı" dedi. Sanıyorum konuşma metninde bir hesaplama hatası yapıldı çünkü Ocak'a göre yüzde 100 (4.253 TL'den 8.506 TL'ye); Temmuz'a göre ise (5.500 TL'den 8.506 TL'ye); yüzde 55 artış yapıldı. Temmuz 2022'deki asgari ücret konuşmasında da benzer bir hata olmuştu.

Neyse gerçek olan şey asgari ücret 8.506 TL'ye çıkarılırken seçimden önce bir daha artırılacak olduğu sinyalinin verilmiş olmasıdır.

İşverene maliyeti ne olacak?

8.506 TL net asgari ücretin 1.401,98 TL SGK işçi ve 100,07 TL işsizlik fon payı; 1.551 TL de SGK işveren ve 200,14 TL işveren işsizlik fon payı oluşacak. Ancak asgari ücrete verilen 100 TL'lik destek 250 TL olacağı konuşuldu. Bu durumda aşağıdaki tabloda da görüldüğü üzere işverene net maliyeti 11.758,14 TL ancak 250 TL'lik asgari ücret desteği uygulanırsa işverene toplam maliyeti 11.508,14 TL olacaktır.

Yeni istihdamda asgari ücret prim teşviği uzatılacak mı?

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu'na Geçici 19'uncu maddesiyle bir düzenleme yapıldı. Bu maddeye göre, 1 Ocak 2018 – 31 Aralık 2022 tarihleri arasında istihdam edilenlerin 18 aylık SGK işçi ve işveren payları işsizlik fonundan karşılanacak. Ve bu uygulama 2022 Aralık sonu itibariyle bitecek. Daha önce Cumhurbaşkanı bunun süresini 2 kez uzatmıştı.

Yine uzatılacak mı, şimdilik belirsizlik devam ediyor ama piyasanın (patronların) beklentisi uzatılması yönünde.

Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) faaliyet raporuna göre (sayfa 109) 2021 yılında 21 milyar 677 milyon 664 bin TL teşvik ve destek ödemesi yapılmış. 2022 yılının ilk 11 ayında ise 25 milyar TL ödenmiş.

Şayet bu teşvik uzatılırsa yeni istihdamda işsizlik fonundan kişi başına 2.953 TL patronlara teşvik verilecek. Daha basit bir ifadeyle patronlar yeni işe alacakları çalışanların asgari ücrete kadar olan SGK işçi ve işveren payını işsizlik fonundan alacaklar, yani hiç ödemeyecekler.

Asgari ücretten fazla ücret alanlar açısından ne olacak?

25 Aralık 2021'de yayımlanan 7349 sayılı Yasa ile Gelir Vergisi Kanunu'nun 23'üncü maddesinin 18'inci fıkrasına asgari ücrete kadar olan ücret istisnası hükmü eklendi ve bu hüküm 1 Ocak 2022'de hayatımıza girdi. Gelir Vergisi Kanunu'nun 23'üncü maddesine eklenen bu hüküm nedeniyle asgari ücrete kadar olan ücretler gelir vergisinden ve damga vergisinden istisna edildi.

Buna göre asgari ücretten fazla ücret geliri alan kişiler önce basında sıklıkla duyduğumuz vergi dilimine tabi olmakta sonra asgari ücret de tabi tutularak aradaki fark vergi dairesine yatırılmaktadır.

Bu nedenle vergi dilimine ne zaman girileceği hususu henüz açıklanmayan GVK m.103'teki tutarlardır. Bu tutarlar/tarife 2022 yılı için ve şayet yeniden değerleme oranı kadar artırılırsa aşağıdaki tablodaki gibi olacak.

Buna göre ilk dilim 32 bin TL'den 71 bin TL'ye çıkacak. Daha da basit bir ifadeyle net ücreti 10 bin TL olan bir çalışanın aylık vergi matrahı 11 bin 765 TL olacağından Temmuz ayından itibaren ikinci dilime, yani yüzde 20'lik kısma girecek. Ya da Ocak 2023 net aylık ücreti 12 bin 70 TL olan bir çalışan Haziran ayında ikinci dilime girecek.