Birçok ülke, pandemi ve akabinde gelen kriz nedeniyle çeşitli mali yardımlarla vergi indirimleri hatta bunlara muafiyet/istisna uygulamaya başladı. Polonya gibi ülkeler elektrik, doğal gaz gibi ürünlerden alınan KDV’yi düşürürken Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkeler ise bazı vergi oranlarını artırdı.
Bugün Rusya-Ukrayna savaşının patlak vermesiyle birlikte özellikle o bölgeden temin edilen doğal gaz, petrol gibi ürünlerin fiyatları artacak gibi duruyor. Buna bir de döviz kurlarındaki yukarıya doğru tırmanış da eklenince sıkıntı bayağı büyüyecek gibi duruyor. Bu yüzden ülkelerin sağlayacakları mali destekler ile birlikte özellikle KDV ve ÖTV indirimlerinin önemi daha da önem arz edecek.
Bizim ülkemizde temel bazı gıda ürünlerinden alınan KDV oranı yüzde 8’den yüzde 1’e düşürüldü. Doğal gaz, elektrik, akaryakıtta ise herhangi bir vergi indirimine gidilmedi.
Aşağıda bazı ülkelerin kendi maliye bakanlığı ve/veya resmi web sayfalarında duyurdukları destek ve vergi değişikliklerini derlemeye çalıştım.
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Maliye Bakanlığı web sayfasında 1 Haziran 2023’ten itibaren bir federal kurumlar vergisi getireceğini duyurdu. Kurumlar vergisi, kârları 375 bin Dirhemi (112 bin 96 ABD Doları) aşan işletmelere yüzde9 olarak uygulanacak. Kârları 375 bin Dirhemi (112 bin 96 ABD Doları) aşmayan işletmelere ise yüzde sıfır uygulanarak teşvik sağlanacak.
Aynı bölgede yer alan Katar’da kurumlar vergisi oranı yüzde 10, Umman’da yüzde 15, Kuveyt’te yüzde 15, Suudi Arabistan’da yüzde20, Mısır’da yüzde 22,5, Libya’da yüzde 20 ve Lübnan’da ise yüzde 17 oranındadır.
Ayrıca BAE’de 2018’den beridir standart yüzde 5 KDV oranı uygulanmakta ve şu an için KDV’de herhangi bir indirime gidilmedi.
Polonya Hükümeti Enflasyonla Mücadele Kalkanı kapsamında elektrik, benzin, motorin, temel gıda, doğal gaz, gübre gibi ürünlerde KDV indirimi yaptı. Polonya, 1 Şubat- 31 Temmuz 2022 tarihleri arasında geçerli olacak oran değişikliklerini şu şekilde gerçekleştirdi;
- Akaryakıtta KDV'yi yüzde 23'ten yüzde 8'e düşürdü,
- Doğalgazda KDV'yi 1 Ocak’ta yüzde 23’den yüzde 8’e, 1 Şubat’ta ise yüzde 8'den yüzde 0'a düşürdü,
- Temel gıda maddelerinde KDV'yi yüzde 0'a düşürdü,
- Elektrikte daha uzun süre yürürlükte kalması için KDV’yi yüzde 5 oranında düşürdü,
- Isınma sistemlerinde KDV'yi 1 Ocak’ta yüzde 23’den yüzde 8’e, 1 Şubat’ta ise yüzde 8'den yüzde 5'e düşürdü,
- Gübredeki KDV yüzde sıfıra düşürüldü. Temel amaç Polonyalı gıda üreticilerini rahatlamak olduğu dile getirildi.
Fransa Maliye Bakanlığı’nın web sayfasında yer alan duyuruya göre pandemi ve ardından oluşan kriz dolayısıyla bundan en çok etkilenen kesimin mikro girişimciler olduğu ve bu sektörlere destek sunulması gerektiği vurgulanmış. Faaliyetleri dolayısıyla özellikle sağlık durumundan etkilenecek olan otel, restoran, gece hayatı, etkinlikler ve seyahat acentesi sektörlerinde mikro girişimciler de dahil olmak üzere serbest meslek sahipleri bu destekten yararlanabilecekler. Söz konusu destek için başvuru yapmaları zorunlu kılınmış. Mikro girişimciler statülerine göre aralık ve ocak aylarında uygulanacak sosyal güvenlik katkı payı indirim programından yararlanacak. Aralık veya ocak aylarında faaliyetlerinde en az yüzde 65'lik bir düşüş yaşayan mikro girişimciler, o ay için ödenmesi gereken katkı paylarına bir tür istisna/muafiyet uygulanacak. Faaliyette yüzde 30 ile yüzde 65 arasında bir düşüş olması durumunda bu istisna/muafiyet yüzde 50 oranında olacaktır. Fransa’daki daha önce uygulanan sosyal güvenlik katkı paylarını azaltmaya yönelik planlarda olduğu gibi, mikro girişimciler, bu istisna/muafiyeti, söz konusu ay için katkı paylarını hesaplamak için temel olarak kullanılan tabanı azaltarak veya bu indirimin miktarını ilgili ay bazında aktararak uygulayacaklardır.
Alman resmi makamların internet sayfalarında pandemi ve kriz nedeniyle hem vergi indirimleri hem de mali destek uygulayacağı yazmaktadır.
Almanya’da,
Vergi indirimleri ile alakalı bazı düzenlemeler yapıldı,
- 31 Aralık 2022'ye kadar evden çalışanlar için vergi desteği sağlandı,
- 2021 ve 2022 vergi beyannamelerinin verilme süreleri uzatıldı,
- Vergi iadeleriyle alakalı süre uzatımı yapıldı,
- Taşınabilir varlıklar için hızlandırılmış amortisman yönteminin kullanımına izin verildi,
- Haziran 2022'ye kadar kısa süreli çalışma ödenekleri gelir vergisinden istisna edildi.
Vergi indirimlerinden başka özel kredilerden yararlanma süresi 30 Nisan 2022'ye kadar uzatıldı.
Kısa çalışma ödeneğinin yararlanma süresi uzatılarak istihdama katkı verilmeye devam edildi.
Kültürel bazı faaliyetlerin devam edebilmesi için 2,5 milyar Euro’luk bir fon tahsis edildi. Bu fonun amacı kısıtlı koşullarda gerçekleşen etkinliklere finansal destek sağlamanın yanı sıra, etkinliklerin iptal edilmesi durumunda bir tür destek sağlamaya yönelik olmasıdır.
Ülkemizde 14 Şubat 2022 tarihinde pirinç, makarna, et, balık, süt ve süt ürünleri, peynir, yumurta, yemeklik yağlar, meyveler, sebzeler, kuruyemişler, bakliyat çeşitleri, şeker ve şekerli ürünler, çay, kahve, su gibi bazı gıda ürünlerinde KDV oranı yüzde 8’den yüzde 1’e düşürüldü. ÖTV’ye tabi ürünlerde ise ne KDV ne de ÖTV indirimi yapıldı.
Bu süreçte özellikle elektrik, doğal gaz, benzin gibi ürünlerde bir vergi indirimi beklentisi söz konusu. Özellikle Rusya’nın Ukrayna işgalinin ardından enflasyonun daha da körükleneceği de tahmin ediliyor. Bu nedenle doğal gaz, benzin gibi ürünlerin fiyatı da ziyadesiyle artacak gibi duruyor. En azından belli bir dönem için bu ürünlerde yapılacak hem ÖTV hem de KDV indirimleri herkes için can suyu olacaktır.
