Deloitte, yirmi sekizincisini yayınladığı Yıllık Avrupa Futbol Finans Raporu’na göre, Avrupa futbol pazarının toplam gelirleri bir önceki yıla göre %11.3 artarak, 25,5 Milyar Euro’dan 28,4 Milyar Euro’ya ulaştı.[1]
Tablo:2’ye göre, Avrupa futbol gelirlerden aslan payını 15,6 Milyar Euro ile Beş Büyük Lig, yani İngiliz Premier Lig, Alman Bundesliga, İspanyol La Liga, İtalyan Serie-A ve Fransız Lig 1 alıyor. Beş Büyük Lig ya da diğer ifadeyle merkez ligler, toplam gelirin yüzde 54,93’ünü kendi aralarında paylaşırken, çevre liglerin toplam futbol pastasından aldığı pay ise yüzde 18,66.
Bir önceki sezona göre Merkez Ligler’in payı yüzde 6,12’lik bir artış kaydetmiş durumda. Çevre Liglerin paylarındaki artış ise yüzde 8,16 düzeyinde. (Tablo: 2)
Merkez Liglerin gelirleri alt liglerin gelirleriyle konsolide edildiğinde, Merkez Liglerin toplam gelirleri 18,2 Milyar Euro’ya ulaşırken, toplam içindeki payları da yüzde 64,08’e yükseliyor. Çevre Liglerin toplam gelirleri ise 10,2 Milyar Euro düzeyinde gerçekleşirken, Çevre Liglerin payı da yüzde 35,92 olarak gerçekleşti.
Konsolide gelir artışına bakıldığında ise, Merkez Liglerin bir önceki sezona göre gelir artışları yüzde 4, Çevre Liglerin artış oranıysa yüzde 27,5 görünüyor. (Tablo:3)
Son beş yılda Avrupa futbolunda Merkez Liglerin sahip olduğu finansal üstünlük giderek arttı ve bugün öyle bir noktaya geldi ki, var olan egemenliği yıkmak mümkün değil. Finansal üstünlük beraberinde sportif egemenliği de getirdi. Nitekim, UEFA organizasyonlarında Beş Büyük Ligin, Çevre Liglere karşı açık ara sportif üstünlüğünü Şampiyonlar Ligi ve Avrupa Ligi’nde açıkça görebiliyoruz.
Son beş sezonda Merkez Liglerin parasal gelişimleri Tablo:4’te görülüyor. Tabloya göre, Merkez Liglerin gelirleri 13,4 Milyar Euro’dan 17.9 Milyar Euro’ya geldi.
Merkez Liglerin içinde de Premier Lig’in engellenemez bir finansal üstünlüğü bulunuyor. İngiliz Premier Lig’in 2019-20 sezonunu da 5.940 Milyon Euro ile bitireceği öngörülüyor. En yakın Bundesliga ile arasında 2 Milyar Euro’luk bir fark oluşmuş durumda. Bu farkın açılmasında en büyük katkı Premier Lig’in yayın haklarındaki artıştan geliyor.
Merkez liglerin 2017-18 gelirleri ve bu gelirlerin bileşimi Tablo:5’te yer alıyor. Tablodan da görüldüğü üzere, 2017-18 sezonunda İngiliz Premier Lig 5.440 Milyon Euro gelire sahip. Premier Lig’i 3.168 Milyon Euro ile Bundesliga takip ederken, üçüncü sırada 3.073 Milyon Euro'luk geliriyle İspanyol La Liga’yı görüyoruz. İtalyan Serie-A 2.217 Milyon Euro ile Merkez Ligler içinde dördüncü sırada kendisine yer bulurken, Fransız Lig 1 ise 1.692 Milyon Euro'luk geliriyle beşinci sırada.
İngiliz Premier Lig yıllık 3.210 Milyon Euro'luk yayın geliriyle, Merkez Ligler içinde kendisine önemli bir finansal üstünlük sağlıyor. Bu üstünlük, aynı zamanda sportif alana da yansımış durumda. Nitekim, 2018-19 sezonunda hem Şampiyonlar Ligi’nde, hem de Avrupa Ligi’nde 4 İngiliz kulübü kendi aralarında oynadılar ve adeta Şampiyonlar Ligi ve Avrupa Ligi’ni Premier Lig’e çevirdiler. Şampiyonlar Ligi Finalini Liverpool- Tottenham oynarken, Avrupa Ligi finalini ise Chelsea ile Arsenal oynadılar. 14 Ağustos 2019’da İstanbul’daki Süper Kupa finalini de Liverpool ile Chelsea oynayacaklar.
Premier Lig’in toplam 5.4 Milyar Euro’ya ulaşan gelirinin yüzde 59’u naklen yayın haklarının satışından geliyor. Bu bağlamda Premier Lig’in 3.210 Milyon Euro’ya ulaşan naklen yayın gelirleri, Fransız Lig 1’in 3, Alman Bundesliga ve İtalyan Serie-A’nın 1,5 ve İspanyol La Liga’nın da 1 katı kadardır.
[1] ‘’Annual Review of Football Finance 2019 Europe’s premier leagues’’
