İki darbeyle birden açılıyor Meclis yeni yasama döneminde.
1-Açıldığı gün HDP Siirt milletvekili Besime Konca’nın milletvekilliği düşürülüyor, böylece tutuklu olanlar hariç, milletvekilliği düşen HDP’lilerin sayısı beşe yükseliyor.
2-Yeni “içtüzük” ilk kez uygulanıyor. Yeni kurala göre, Meclis Araştırma önergesi üzerinde, önerge sahibi “beş dakika”, diğer partiler “üçer dakika” olmak üzere, toplam on dört dakika konuşabiliyor.
Yeni içtüzük milletvekillerine hiç bir biçimde derdini anlatmak fırsat vermiyor.
AKP ve AKP’nin arka bahçesi MHP el ele verip, “konuşmak ve tartışmak” anlamına gelen “Meclis’i” yeni içtüzükle sessizliğe gömüyor. Milletvekilleri oraya “konuşmak için” geliyor ama, artık o hakları çok ve fakat çok kısıtlı.
Buna karşılık, 2001 yılında yine bir içtüzük değişikliği sırasında, sonradan AKP Başbakan Yardımcısı ve Meclis Başkanı Bülent Arınç, Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya, Adalet Bakanı Mehmet Ali Şahin aslanlar gibi o tarihteki değişikliğe karşı çıkıyor ve örnek olarak Amerikan Temsilciler Meclisindeki “freebaster” modelini gösteriyor.
Freebaster, “istediğin kadar konuş”.
2001’de savun savunabildiğin kadar, “istediğin kadar konuş”, şimdi ise, “konuşmak yok” sezonu.
Dünya demokratik parlamentolarında böyle bir kısıtlama, milletvekillerinin söz hakkına ambargo koymanın örneği yok.
Sosyal hayatta ifade özgürlüğü çoktan yok, artık Meclis kürsüsünde de yok.
1920’de savaş halinde toplanan Meclis’te bile, yasa tasarıları ve öneriler ikişer kez görüşülüyor. 2001’de bu örnekleri verenler, şimdi AKP sıralarında “konuşmak yok” sezonuna parmak kaldırıyorlar.
OHAL’e dayalı KHK’lar dizisinin 694 sayılı KHK’sında bir madde var, SEGBİS’i genişletiyor.
Nedir SEGBİS?
“Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi”.
Ne anlama geliyor?
Mahkeme sanıklara uyguluyor bu sistemi. Nasıl?
“Sen mahkemeye gelme, teknolojik bir sistem üzerinden SEGBİS’e bağlan, derdini bize öyle anlat”.
“Mahkemeye gelme, yargıçla ve savcıyla yüz yüze gelme, duruşma salonunda avukatla yan yana bulunma, kendini savunacaksan, bulunduğun cezaevinden, ses ve görüntü üzerinden savun”.
Anayasaya, Ceza Muhakemeleri Usul Hukukuna, insan haklarına aykırı bu uygulamanın demokrasiyle uzak yakın ilgisi yok.
Sanıklar kendilerini yargıç ve savcı huzurunda, yüz yüze savunmaktan alıkonuluyor ve bu uygulama KHK ile genişletiliyor.
HDP Meclis’in açıldığı ilk gün, geçen salı, SEGBİS’le bağlantılı olarak 4 Kasım’da tutukluluğu bir yılı dolacak olan HDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş örneğini göstererek, SEGBİS’le ilgili Meclis Araştırma önergesi veriyor.
HDP adına söz alan Meral Danış Beştaş yeni içtüzük gereği ancak beş dakika konuşabiliyor. Beştaş:
“Biz Selahattin Demirtaş’ın Şırnak’taki davasını izledik. Israrla mahkemelere çıkıp konuşma isteğini ifade etmesine rağmen, mahkemeler SEGBİS’e zorla getirme kararı verecek kadar büyük bir garabete imza attılar. Türkiye tarihinde ilk kez Demirtaş’la ilgili SEGBİS’e zorla getirilme ve zorlaması yapılıyor.
Öyle bir tuhaf ki ‘sen duruşmaya gelme, konuşma, düşüncelerini söyleme, suçlamalara cevap verme, SEGBİS’e bağlan, bağlanmıyorsan da seni susmuş kabul ediyoruz’ diyorlar ve bu bütün tutuklulara şu anda dayatılan bir sistem”. (TBMM Tutanak, 3 Ekim 2017, s.4-5).
Beştaş’ın aynı konuşmadaki ifadesine göre, Demirtaş’ı mahkemeye getirmemek için gösterilen gerekçe “paramız yok”.
Beştaş devam ediyor:
“Siz Demirtaş’ı cezaevine götürürken, uçakla götürdünüz, şimdi paramız yok, diyorsunu. Bu zaten büyük ayıp. Parayı biz veririz, siz rahat olun. Demirtaş şu ana kadar tutuklu olduğu cezaevinden duruşma için mahkemeye çıkmadı, diğer milletvekilleri de çıkartılmıyor”. (TBMM Tutanak, aynı yerde).
Skandal ötesi bir durum.
Bu durumun, genel anlamda SEGBİS uygulamasının araştırılması için verilen Meclis önergesi için önerge sahibi HDP sadece beş dakika konuşabiliyor. Beş dakikada yukarıda özetlediğim konuşmayı yapıyor.
Akıl, mantık, hukuk iflas etmiş durumda.
Ve bu oturumu eski CHP’li, avukat, yani hukukçu (!) AKP milletvekili Ayşenur Bahçekapılı yönetiyor.
Diğer üç parti üçer dakika konuşuyor önerge üzerinde ve sonra oylanıyor.
Peki, oylama sonucu?
Hiç meraka değer değil.
Elbette AKP ve MHP oylarıyla ret.
