Eski BOTAŞ Yöneticisi Enerji Uzmanı Ali Arif Aktürk, OPEC’in petrol üretiminde günlük 2 milyon varil kesinti yapmasının artından Türkiye’de benzin ve motorine üst üstü üç kez zam gelmesini değerlendirdi. Aktürk, “Ukrayna krizinden beri indirimli Rus petrolü alıyorlar ama rafineri çıkışı uluslararası piyasalara endeksli; Rusya’dan iskontolu alıyor, İtalya’ya endeksli fiyatlardan satıyorlar. Bu önlenmeli” dedi.
Aktürk, serbest piyasa kurallarına uyulmaması nedeniyle akaryakıtta haksız artış olduğuna dikkat çekti. Doğalgaz depolarının boş olduğuna ilişkin iddiaları ile ilgili olarak da Aktürk, “İki depo dolu olsa bile kaynağından gaz gelmezse kesinti kaçınılmaz” uyarısında bulundu.
DP GİK üyesi olan Aktürk, KRT’de “Haftanın Panoraması” programında Semra Topçu’nun sorularını yanıtladı ve özetle şunları söyledi:
“Ukrayna krizi çıktığından beri gerek bizim rafinerilerimiz Rusya’dan yüzde 30 mertebesinde indirimli Rus petrolünü alıyorlar, fakat rafineri çıkış ürünleri uluslararası piyasada İtalya’daki Cenova’daki fiyatlara endeksli olarak belirleniyor. Bir de 14 tane dağıtım lisansı sahibi şirket var. Bunlar da yine dünyanın çeşitli yerlerinden özellikle de Rusya’dan ürün ithal ediyorlar. Bunlar da yine iskontolu ürünü alıyorlar fakat uluslararası fiyatlardan yani İtalya’dan belirlenen fiyatlardan satıyorlar. Halbuki ciddi bir enflasyon yaşıyor bu ülke. Alım gücü düşerken akaryakıt fiyatlarının enflasyona etkisini ekonomistler açıklıyor, çok ciddi bir etkisi var.
Rekabet varsa rekabetin tesis edilmesi gerekiyor. Rekabet kanunun var, rekabetten sorumlu kurum var ayrıca petrol piyasası düzenlemesi kurumunun da işte 10. Madde de yetkisi var. Oysa bütün benzin istasyonlarında fiyatlar aynı, bir kere rekabet yok. Tek fiyat olmaması gerekiyor, indirimli alan dağıtımcılar var. Böyle olmaması gerekiyor. Tabii ki dışardan gelen kriz var ama petrol fiyatı artıyor yadsınamaz. Fransa’da genel grev, Avrupa’da gaz krizi birçok etken var bunu yadsımıyorum ama indirimli alan birileri var ve resmi enflasyon yüzde 83 iken, tırnak içinde söylüyorum; rekabet olduğunu iddia ediyor iken, tek fiyatın olmasını ben garipsiyorum.
Türkiye’nin iki yeraltı deposu var. Bunlar tümüyle dolu olsa bile herhangi bir arz kaynağından kesintiye ilaç olmaz. Bunu geçen kış da yaşadık. Mesela 24 Ocak’ta İran’dan bir kesinti oldu, her kış az ya da çok yaşanır. Dolayısıyla önümüzdeki kış herhangi bir arz kaynağında İran olur, Rusya olur; 4 tane sıvılaştırılmış gaz girişimiz vardır. Oralarda herhangi bir eksilme azalma olması durumunda gaz kesintisi kaçınılmazdır, yer altı depoları ağzına kadar dolu olsa bile…”