Geçen hafta başından beri ABD ekonomisinden birçok kötü veri geliyor. Sırayla hatırlayalım...
Krizin başlamasından bu yana bütün dünya piyasalarının kerteriz aldıkları ekonomik göstergeler ABD ekonomisine yönelikti. Bu nedenle, Amerikan ekonomisinden gelen iyi haberler tüm borsa endekslerinin yükselişine, tersi ise düşüşüne zemin hazırlıyordu. Ancak özellikle son altı aydır Avrupa ve Çin ekonomilerinden gelen haberler de piyasaya yön vermeye başladı. Krizden çıkışa yönelik işaretler alınmaya başladıkça, ülkelerin kendi ulusal verileri de yeniden kendi piyasalarını etkilemeye başladı. Başlıktaki soruya vereceğim ilk cevap bu. Ama şimdi gelin bu soruyu sorma nedenime bakalım. Geçen hafta başından beri ABD ekonomisinden birçok kötü veri geliyor. Sırayla hatırlayalım:
Bu veriler bugünlerde değil, bir yıl önce açıklanıyor olsaydı, bütün piyasalarda ciddi gerilemeler görürdük. Fakat ABD endeksleri 50 ve 200 günlük hareketli ortalamalarını yukarı doğru geçmek üzere (Hareketli ortalamalar, önemli destek ve direnç seviyeleridir). Avrupa borsa endeksleri kendi ekonomilerine yönelik çok da iyi veriler açıklanmıyor olsa da yükselmeye devam ediyor. IMKB endeksleri geçtiğimiz günlerde tüm zamanların rekorunu kırdı. Tabloda gördüğünüz verileri endeksler üzerinde cüzi etkiler bıraktı. Asya borsalarındaki satışları bir kenara bırakmakta fayda var çünkü Japonya ekonomisi hızlı toparlanıyor olsa da büyük sorunlar yaşıyor. Çin’de de nedenleri farklı fakat sonuçları benzer gelişmeler yaşanıyor. İkinci cevap Geçtiğimiz günlerde gelen veriler ABD ekonomisinin krizden çıkış hızının yavaşladığını gösteriyor. Buna şüphe yok. Ancak ikinci bir dip yaşanacağına yönelik kuşkular eskisi kadar güçlü değil . Nitekim verilerde gerileme olmasına rağmen, çok ciddi bozulma yok. Üçüncü cevap Diğer taraftan, son bir hafta içinde beklentilerden daha iyi gelen göstergeler de var: Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi, yeni ev satışları, Case-Shiller endeksi, ISM imalat endeksi, ADP özel istihdam verisi bunlardan bazıları. Ayrıca, çok sayıda şirket beklentilerin üzerinde kar açıkladı. Dördüncü cevap ABD ekonomisinin krizden çıkış hızında yavaşlama olacağı bir muamma değildi. Bu işlerle uğralan hemen herkes aylardır verilerde kısmi bozulma olacağını konuşuyordu. Tereddüt edilen şey, bozulmanın boyutuydu. Şu ana kadar gelen veriler de büyük sapmalar göstermedi. Beşinci cevap Merkez bankalarının krize çare olması için piyasaya sürdükleri dev bir para arzı var ve bu para yüksek getiri arıyor. Bu nedenle gelişmekte olan piyasalar başta olmak üzere, birçok hisse senedi borsası ciddi yükselişler yaşadı. İkinci dip yaşanacağı korkusu azaldıkça, tamamına yakını ABD ve AB kaynaklı olan bu para, daha yüksek getiri sunan alternatifler olmadığı için mevcut pozisyonunu koruyor. Altıncı cevap Piyasalar yükselişte iken (boğa piyasası) kötü haberleri, düşüşte iken (ayı piyasası) ise iyi haberleri görmezden gelir ya da beklendiği kadar fiyatlamaz. Son haftalarda yaşanan yükseliş dalgasında da kötü verilerin fazla önemsenmediğini gördük. ***
Eminim, hemen herkesin aklındaki soru başlıktakinden ziyade bundan sonra ne olacağına yönelik. Onu da yarın konuşalım.