Turtle Blues"Sana uzatılan bir eli gördüğündeona biraz sevgi göster, bir gün o sen olabilirsin.Bu yüzden bu yuvarlak dünyadaki herkesbeni eziyor gibi görünüyor, evet.
Janis Joplin
Ya da Rock'n Roll'un kraliçesi Janis Lyn Joplin; 19 Ocak 1943, Port Arthur, Teksas - 4 Ekim 1970, Los Angeles Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı. Joplin, Teksas'ın küçük Port Arthur kasabasında büyüdü. Yaşamak ve katlanmak zorunda kaldığı kişisel zorlukların ve mutsuzluğunun çoğu, muhafazakâr topluluğun beklentilerine riayet etme konusundaki isteksizliğine ve bilerek uyum sağlamamasına bağlandı. Kimse Janis Joplin gibi şarkı söylemedi. Amerikalı şarkıcı, hippi döneminin en ünlü sanatçılarından biri haline geldi ve inanılmaz derecede çakıllı mezzo-soprano vokalleri ve vahşi, cinsel içerikli performanslarıyla ün kazandı.
Janis Joplin, 1960'ların en iyi rock şarkıcılarından biri olmanın yanı sıra, aynı zamanda harika bir blues şarkıcısıydı ve feryat eden, aşırı duygu yüklü sunumuyla icra ettiği repertuarları adeta kendisine ait kılıyordu. Summertime, tam anlamıyla Janis Joplin'in bütün hünerini ve özgünlüğünü gösterdiği karakteristik bir şarkısı olarak hatırlanır. Elli yılı aşkın bir sürede dönemler, akımlar, türler, modalar değişti ama bu muhteşem şarkı tıpkı bir mücevher gibi değerini korudu.
İlk olarak San Francisco psychedelic - acid rock grubu Big Brother & the Holding Company'nin solisti olarak yıldızlığa yükseldi.
60'ların sonunda solo sanatçı olarak ticari anlamda başarılı bir kariyer için gruptan ayrıldı. Sonraki solo kariyerinde daha çok soul ve blues türlerine yatkın iki eşlikçi grup Kozmic Blues Band ve Full Tilt Boogie Band ile çalıştı. Joplin, Monterey Pop Festivali'nin en unutulmaz gösterilerinden birini yaptı ve geniş kitlelerce, özellikle de Hippi'ler tarafından tanındı. Bu gösteriden sonra Woodstock Festivali ve Festival Express tren turnesi performanlasıyla rock-pop-blues-caz ve country mahfillerinde tüm dikkatleri üzerine çekti.Her zaman en iyi materyal veya en yetkin müzisyenlerle olmasa da, en başarılı kayıtları hem Big Brother ile hem de kendi başına yaptı.
Ayrıca iddialı, cinsel açıdan açık sözlü kişiliği ve sahnedeki heyecan verici varlığıyla rock'ta kadınların rolünü yeniden tanımlamak için çok kıymetli bir misyonu hayata geçirdi.
Port Arthur, Teksas'ta, çalışan bir ailenin ilk çocuğu olarak dünyaya geldi. Bir rafineri kasabasında büyüyen Janis, yeni tanıştığı herkes tarafından sıra dışı biri olarak nitelenirdi. Gençlik yıllarında sanatçı kişiliğini fark eden ailesi, bu alanda kendini geliştirmesi için teşvik etti. 14 yaşına geldiğinde toplum tarafından sıra dışılığı yüzünden dışlanmaya başlayan Janis, kendini müziğin ve sanatın içinde gizlemeye karar verdi. 18 yaşına geldiğinde, Teksas'taki birçok yerel kulüpte sahne almaya başladı. Daha sonraları blues müziğine olan ilgisinin tükendiğini düşünerek, Lamar State College of Technology'e girdi. Bu okulda tahammül edilmesi çok zor ve derin izler bırakacak travmatik bir olay yaşadı. Öğrencilerce düzenlenen bir partide Janis Joplin, okulun en çirkin erkeği seçildi. Janis bunu hiç unutmadı. Örselenen ruhunun acısını şarkılarındaki çığlıklarla dindirmeyi benimsedi ve bu kendine özgü tarzı oldu.
Ama başarıları göz kamaştırmaya başlamıştı. Okulda görünüşü yüzünden zorbalığa uğrayan kız birdenbire modern kadın cinselliğinin simgesi haline geldi.
Büyük rock grubu Grateful Dead efsane şarkıları Bird Song'u, For Janis notuyla Janis Joplin'e ithaf etti.
1963'te okulunu bıraktı ve müzik kariyeri üzerine yoğunlaşmaya karar verdi. Aynı yıl otostopla geldiği California Dreamin'de Hippi hareketine katıldı. Kısa zamande San Francisco ve Venice Plajındaki kafe ve kulüplerin ayrıcalıklı bir müdavimi hâline geldi. California'da geçirdiği iki yılın ardından kasalarla tükettiği tekila sonrası özkontrolünü büyük ölçüde kaybeden Janis, bir de üstüne amfetamin kullanmaya başladı. Özyıkıma doğru bu gidişe dur demek için Port Arthur'a geri dönerek, ayrıldığı okuluna yeniden kaydoldu. Okulunda çok başarılı olmasına rağmen, bu doğrultuda gelişmekte olan hayatından hiçbir zaman memnuniyet duymadı.
Janis, küçük kasaba yaşamına ayak uyduramayacağını anlar anlamaz Kaliforniya'ya geri döndü. Yukarıda belirttiğim gibi Big Brother and the Holding Company adlı grupla, 1967'de sahne aldığı Monterey Uluslararası Pop Festivali'nde, bir blues klasiği olan "Ball and Chain" ile izleyenleri büyüleyerek, grubun ilgi odağı olmasını sağladı. Bu performans sonrasında aldıkları albüm teklifini geri çevirmeyen grup, 1968'de ilk albümünü yayınladı.
Albert Grossman, 1968'de grubun menajerliğini üstlendi ve Columbia Records plak şirketiyle bir anlaşma imzalamayı başardı. Aynı yıl grubun "Cheap Thrills" albümü bu şirketin etiketi ile yayınlandı. Bu albümde, "Piece of My Heart", "Ball and Chain" ve "Turtle Blues" gibi klasikleşmiş blues şarkılarının canlı versiyonları da yer almaktaydı. Bu albümün başarısı sayesinde sekiz hafta boyunca listelerde üst sıralarda kalmayı başaran grubun adı artık "Janis Joplin with Big Brother and the Holding Company" olarak anılmaya başladı.
Arka arkaya gelen büyük başarılar, grup üyelerinin tabii başta Janis'in uyuşturucu ve alkole olan düşkünlüğünü daha da arttırdı. Uyuşturuculara günde 200 dolar para harcamaya başladı. Bu çok pahalı uyuşturucularla yapılan âlemler grubun performansı ve iş ilişkileri üzerinde kötü tesir yaptı. 1968'in sonunda, Big Brother and the Holding Company son bir performans gerçekleştirdikten sonra dağıldı.
Bir sonraki sene kariyerine tek başına devam etme kararı alan Joplin, 1969'un Haziran ayında gerçekleştirilen Woodstock festivalinde sahne alarak yeniden büyük beğeni toplamayı başardı. Blues'un yanında caz müziğine de her zaman ilgi duymuş olan Joplin, aynı yıl "The Cozmic Blues Band"i kurdu ve "I Got Them All' Kozmic Blues Again Mama!" albümünü yayınladı.
Kazandığı başarılarla birlikte artan stresini bastırmak isteyen Joplin, eroin kullanımını arttırdı. Kullandığı diğer uyuşturucular ve alkol hayatının vazgeçilmezleri oldu.1969 yılının sonunda bu gidişatının doğru olmadığını fark ederek tüm bağımlılıklarına son verdi ve yeni bir başlangıç yapmak için "The Full Tilt Boogie Band" adlı grubu kurdu.
1969 yılında, "Pearl" albümünün kayıtları için stüdyo çalışmalarına başladı ancak, ihtiyaç duyduğu ilhamı bulmak için yeniden eroine başladı
Joplin'in hayatı, birkaç biyografide belgelendiği gibi yıllarca uyuşturucu bağımlılığı, alkolizm ve değişken kişisel ilişkilerden oluşan bir roller coaster olmuştu. Bununla birlikte, müzikal olarak, ölümünden kısa bir süre önce, son çalışması Pearl için grubu olan Full Tilt Boogie Band'ı bir araya getirdiğinde, başarısı yükselişteydi.
Pearl albümü, blues, soul ve folk-rock füzyonu ile olgun, çeşitli bir stilleri harmanlayabilmeye dönüşmesinin sağlam bir kanıtıydı. Fırladığı farklı stratosferde apayrı alemlerin ve hislerin sesi oldu ve bu ses kozmik yankılarla gezegenimize ulaştı.
Trajik bir şekilde, Ekim 1970'te bir Hollywood otel odasında aşırı dozda eroin alarak 27 yaşında öldü. Ölümünün ardından yayınlanan Pearl albümünde yer alan "Mercedes Benz" isimli şarkısı haftalarca listelerde üst sıralarda bulundu. Bu şarkı Janis' in ölümünden önce yaptığı son kayıttı. Aynı albümdeki "Me and Bobby McGee" şarkısı1971'de ölümünden sonra bir numaralı single oldu. Şarkı Janis Joplin ile özdeşleşti.
Janis, yaşadığı zamanda olduğu gibi günümüzde de, gelmiş geçmiş en iyi kadın blues şarkıcılarından biri olarak kabul ediliyor.
