“Benden sonra gelecek başkana anahtarı teslim ederken, ‘IŞİD’i kontrol altına almak, Irak ve Suriye’de istikrarı sağlamak için gerekenler yapıldı’ demek isterim... İran IŞİD’le mücadele konusunda bize yardım etmeli...”
Bu sözler, Türkiye saati ile dün akşam İran’la yapılan nükleer anlaşmayla ilgili basın toplantısı düzenleyen ABD Başkanı Barack Obama’ya ait. Yani Orta Doğu’da işler değişiyor. Değişen dengeler, doğal olarak Türkiye’nin –son dönemde tartışmalı hale gelen- dış politikasını da etkileyecek.
Neler yapmalı?
Sorunun çok boyutlu cevapları olsa da, Türkiye’nin önünde kısa vadede önemli bir imkân var.
Türkiye bu yıl G20 Dönem Başkanı. Yıl içinde birçok toplantı yapıldı. Daha yapılacak birçok toplantı var.
G20; Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Çin, Endonezya, Fransa, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, İngiltere, İtalya, Japonya, Kanada, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Türkiye ve IMF – Dünya Bankası – AB Komisyonu’ndan oluşuyor.
G20, dünyanın en büyük ekonomilerinden oluşmuyor. Misal, Norveç, İsveç, İran ve daha başka ülkeler, üye bazı ülkelerden daha büyük ekonomilere sahip olmalarına rağmen G20 üyesi değiller.
İran, satın alma gücü paritesi itibariyle dünyanın 18. büyük ekonomisi. Bizim hemen bir sıra altımızda.
1 Ekim günü İstanbul’da “Sahraaltı Afrika’da Enerjiye Erişim Üst Düzey Toplantısı”, 2 Ekim günü İstanbul’da “G20 Enerji Bakanları Toplantısı” yapılacak. 15 – 16 Kasım tarihlerinde de Antalya’da “G20 Liderler Zirvesi” toplanacak.
Dün, G20 liderlerinin tamamının Antalya’da yapılacak zirveye katılacağı teyidinin alındığını öğrendik.
Biliyoruz ki, G20’ye dönem başkanlığı yapan ülkeler, grup üyesi 19 ülke dışında bazı ülkeleri ve uluslararası kurumları da zirvelere davet edebiliyor. Geçmiş yıllarda yapılan zirvelere Kamboçya, Şili, Kolombiya, Hollanda, İsviçre, Birleşik Arap Emirlikleri, Yeni Zelanda ve daha birçok ülke misafir olarak katıldı.
Türkiye hali hazırda Antalya’da yapılacak G20 Liderler Zirvesi’ne Azerbaycan, Malezya, Senegal, Singapur, İspanya ve Zimbabve’yi davet etmiş durumda.
Malezya, 2015 ASEAN (Güneydoğu Asya Uluslar Birliği) Başkanı olması nedeniyle; Senegal, NEPAD’ı (Afrika’nın Kalkınması İçin Yeni Ortaklık) temsilen, Zimbabve de 2015 Afrika Birliği Başkanı olması nedeniyle davet edilmiş.
Dönem başkanı olarak Türkiye “G20 Liderler Zirvesi’ne İran ve Yunanistan’ı davet ediyorum” dese, buna kim ne diyebilir? Peki, bu davet eden ve edilen ülkelerin yararına olmaz mı? Bence harekete geçme zamanı…
