Mini mini metelik

Çocukluğumun resmidir;  Hikmet Şimşek yönetimindeki “ Pazar Konseri”. Cumhuriyetin aydınlanmacı, toplumu  “muasır medeniyet seviyesine” çıkarma ruhunun evlerin kapısını çaldığı dönemlerdi. 12 Eylül darbe sonrası, sadece TRT’nin yayıp yaptığı, “kültürel/ideolojik” bombardımana uğradığımız, arabeskin henüz hayatımıza karışamadığı, halk müziklerinin yurt korosu eşliğinde dinlenildiği, klasik müziğin devlet eliyle evlere sokulduğu zamanlardı.

Derenin altından çok sular aktı o zamandan bu zamana.  Kimlik politikaları öne çıktı, çok kültürlülük söylemi 90’ları belirledi. Dev bir endüstri olan “world music” potası, tek sesliliğe inat, sadece notaları değil, kültürleri, sesleri, tonları, grupları birbirine karıştırdı.

Ben de,  pazar pazar, dönemin, coğrafyanın ruhuna uygun müzik yapmaya çalışan Murat Yücel’i tanıtacağım sizlere. Murat Yücel, köklerinin dna’larını taşıyan  Muğlalı bir yörük olarak(yörük: göçebe, çok yürüyen)göçmüş buralara; akademik kaygılar nedeniyle.  Ege Üniversitesi Amerikan Dili ve Edebiyatı bölümündeki bitirme tezinde Siyahların, Kızılderililerin verdikleri varoluş mücadelesinde müziğin payını araştırır. ABD imparatorluğunun kızkardeşi Avustralya’da ise  Aborijinlerin uğradığı kültürel soykırım üzerine master yapmak isterken, hayatı müziğe takılır. Müzik tutkusu, deyim yerindeyse ekmek teknesi olur; elinde gitarı, vurur  kendisini bu coğrafyanın sokaklarına. Gelip geçenler arasında, Avustralyalı müzisyenlerin ilgisini çeker yaptığı müzik. Müzikal muhabbet, Gece Grubu’nun kurulmasına kadar varır. Gece’de Mavi Sakal’ın vokalisti Tibet Ağırtan’ın yanı sıra, harp çalan bir Samualı, darbuka çalan bir Yunan, gitar çalan bir Avustralyalı ve vokalde de Murat Yücel vardır. Türkçe sözlü şarkı, türküler, doğaçlama bir yorumla, her müzisyenin kendi rengini verdiği bir tarzda icra edilirken, ticari ve müzikal kaygılar nedeniyle Gece yerini, “kertenkelelerin birliği” anlamına gelen Unified Gecko’ya bırakır:

 “ Yaptığımız müziği Avustralyalılar seviyordu. Türkler arasında bizi,  çaldığımız parçaların aslına sadık kalmamakla eleştirenler de  yok değildi. Çok konser verdik. Hatta bir album çıkardık. Müzik bir moda gibi, isteseniz de istemeseniz de, değişime ayak uydurmak zorundasınız. Daha etnik, akustik sounddan daha popüler sounda geçtik. Gruba bateri ekledik.İsmimiz de grubun yapısından geliyor zira BM gibiyiz; Maltalı, Samualı, Hollandalı,Avustralyalı, Srilankalısı var.” 

Yaptığı müziği Avustralya katkılı Türk Müziği olarak tarif eden Murat Yücel, Çingene müziğine de aşık biri. Ezberi bozmak için Roman değil özellikle Çingene kelimesini kullanan ben soruyorum Yücel’e neden bu ilgi Çingene müziğine?  Çocukken anne babasından entrüman istediğinde “seni Çingenelere verelim o zaman” cümlesiyle büyüyen Yücel, yörük köylerine komşu Çingene köylerinin müzikleriyle büyümüş, kulağı dolu taa o zamanlardan. Onları, müziğin virtüözleri, Türkiye’deki müzik piyasasının asıl sahipleri olarak kabul ediyor.  Türkiye’deki festivallerdeki karşılaşmaların bir sonucu olarak İstanbul’da Baro Banda grubunu kurmuş.  2005’teki bir festivalde Unified Gecko’nun üyelerinden birinin konsere gelmemesi, onun yerini bir Çingene müzisyenin ikame edilmesiyle, aslında tesadüfen atılmış grubun tohumları.

Bir yörük olarak Murat Yücel çeşitli kültürlerin müziklerini yaşayarak, tanışarak, konuşarak öğrenmeyi seviyor. Bu yanı onun derlemecilik özelliğini de beslemiş. Yörük köylerinden birinden derlediği, askere gitmeden önce harçlık istenmesini anlatan  “mini mini metelik, hoplada gel,ağaların cebini yokla da gel”  türküsünü o gün ışığına çıkarmış.

Kendisini müzik ve kültür elçisi olarak da gören Murat Yücel’in hayalleri de var müzik endüstrisinin dişlisi olmanın yanı sıra. Aborijinlerle yaşayıp, onların müziğini öğrenmek istiyor. Aslında başlangıçtaki geliş nedenine geri dönme arzusu.  

 “Mini mini notalar, hopla da gel, müzik kültürlerini topla da gel” diyelim kısmetse.

NOT: Gazetecilik tarifini ve inancını sonuna kadar paylaştığım Ahmet Şık’a yönelik itibarsızlaştırma operasyonunu boşa çıkarmak için susmayacağız, yola devam.