Türk Telekom'un 2021 sonuçları 17 şubatta açıklandı [1]. Buna göre şirket toplam 34,3 milyar TL konsolide gelir ve bunun yüzde 17'si olan 5,8 milyar TL kar elde etti. Ne kadar başarılı sonuçlar. Alkışlıyoruz.
Amma ve lâkin, madem bu kadar kârlı olan bu şirket, şimdi neden port fiyatlarına yüzde 67 zam yapıyor? Madem devlete geçti, artık kâr diye zorlayacak bir ortağı da yok. Üstelik ettiğini raporladığı kâr yüzde 17 gibi, pek çok şirketin rüyasında görebileceği yükseklikte bir oran. O zaman neden halka hizmet etmeyi öne almıyor da, port fiyatlarına yüzde 67 gibi dev bir zam yapıyor?
Acilen parasal durumu daha iyi bir şekle sokmasını gerektirecek bir durum mu var?
"Yüzde 67 zam" haberi duyulur duyulmaz büyük tepki doğurdu. Sosyal medya da insanlar eleştirilerini dile getirdiler.
Arkasından serbest telekom operatörlerinin derneği olan (dolayısıyla Türk Telekom'un bu tarifelerle toptan müşterisi durumundaki) TELKODER bir açıklama yaptı ve devlet sahipliğine geçer geçmez gelen zamların herkesi zorlayacağını söyledi[2] :
"Türk Telekom tekrar devletin sahipliğine geçti ve ilk alınan kararın zam olması bizleri üzdü. BTK bu yüksek tarife artışına ilişkin kararı öncesinde mutlaka sektörün görüşünü almalı ve onaylanan yüksek oranlı yeni zamlı tarifelere geçiş için makul süre tanımalıydı."
Bugün ise tepkiler üzerine Türk Telekom bir açıklama yayınladı ve za'mı kısmen yalanladı. Önce bu açıklamaya, sonra ne olup olmadığına beraberce bakalım: Açıklama aynen şu şekilde;
‘İnternete yüzde 67 zam yapıldı’ haberleri doğru değildir ve gerçeği yansıtmamaktadırTürk Telekom’un Port ücretlerindeki artışlarla ilgili olarak son dönemde gündeme gelen fiyat düzenlemesi konusunda bir açıklama yapma gereği duyulmuştur. Bazı yayın organları ve sosyal medya platformlarında belirtilen ‘İnternete yüzde 67 zam yapıldı’ içerikli haberler ve yorumlar gerçeği yansıtmamaktadır. Belirtmek isteriz ki, toptan seviyedeki Port ve Transmisyon ücretlerinde Şubat 2020’den beri herhangi bir fiyat güncellemesi yapılmamıştır. Aradan geçen iki yılı aşkın süre zarfında dünya ve Türkiye ekonomisindeki konjonktüre bağlı olarak maliyetleri doğrudan etkileyen ekonomik parametrelerde ciddi değişiklikler yaşanmıştır. Şubat 2020’den bugüne transmisyon (iletim) maliyetleri önemli ölçüde artmış olmasına rağmen transmisyon ücretlerinde herhangi bir değişikliğe gidilmemiştir. Toptan seviyede gerçekleştirilen fiyat düzenlemesinin perakende seviyesindeki internet ücretlerine yansıması ise tamamen ilgili internet servis sağlayıcı işletmelerin kendi stratejileri kapsamında belirlenecek olup, bu artışın; iddia edilen oranların ve enflasyonun da çok altında olacağı öngörülmektedir. Toptan seviyedeki hizmetler için öngörülen güncelleme teklifi, 1 Haziran 2022 tarihinden itibaren geçerli olacaktır. Kamuoyunun bilgisine saygıyla sunarız. Türk Telekom |
Türk Telekom açıklamasının aksine yüzde 67 zam yapıldığı doğru. Ayrıca ertelenmeden önce 1 Nisan 2022 itibariyle geçerli olacaktı ama -tepkiler nedeniyle olsa gerek- 2 ay ötelendi[3].
Türk Telekom'un, internet servis sağlayıcılarına toptan sattığı port fiyatlarına gelen zamlar şu şekilde;
Bunlar Türk Telekom'un imtiyaz sözleşmesi ile işlettiği -ve Türk devletine ait olan- altyapıdan, kendisi dışındaki işletmecilerin abonelerine hizmet vermesi için toptan kiraladığı portların eski ve zamlı fiyatları. Görüldüğü gibi zam oranı en aşağı yüzde 66,9 ve bazı kalemlerde yüzde 67,5.
Dolayısıyla az kalsın, 1 nisan itibariyle diğer operatörlerin alacağı fiyatlar bunlardı. Şimdi 2 ay ertelendi. Ama zam 2 ay sonra -o ya da bu şekilde- gelecek.
Üstelik sadece diğer operatörler değil, yakın zamanda Türk Telekom'un kendi bireysel ve kurumsal abonelerine dair zamlı fiyatları da duyuyor olacağız.
Türkiye'nin 180 yılda yaptığı telekom şebekesinin imtiyazını elinde tutan Türk Telekom'un diğer işletmecilere yaptığı toptan satışlarda, port fiyatı dışında, bir de transmisyon bedeli var. Türk Telekom'a yakın kaynaklardan, Türk Telekom'un bu konuda da zam yapma isteği olduğunu duyuyoruz. Yukarıdaki açıklamasında dikkat ederseniz şöyle diyor;
"Şubat 2020’den bugüne transmisyon (iletim) maliyetleri önemli ölçüde artmış olmasına rağmen transmisyon ücretlerinde herhangi bir değişikliğe gidilmemiştir."
Bu da transmisyon ücretlerinde bir zam yapacağı anlamına geliyor mu, göreceğiz.
Operatörlerin zam oranı ise, bu 2 kalemdeki artışın bir kompozisyonu olacak. Belki üstüne, doların saçma sapan yükselişi, dolayısıyla her şeydeki artış ve artan asgari ücret dahil diğer pek çok maliyeti de koyuyor olacaklar. Türk Telekom da dikkat ederseniz bundan bahsediyor;
"ilgili internet servis sağlayıcı işletmelerin kendi stratejileri kapsamında belirlenecek olup..."
Ama Türk Telekom açıklamasında en tuhaf cümle şu;
"Bu artışın; iddia edilen oranların ve enflasyonun da çok altında olacağı öngörülmektedir."
Yani port fiyatlarına yüzde 67 zam yapıp sonra,"enflasyonun çok altında" tanımlaması en hafifinden bu zammın doğasına uygun düşmüyor.
Dolayısıyla biz de bugünden haziranda internet fiyatlarına ne zam gelir, bilemiyoruz. Ama düşündüğümüz şey şu; "5,8 milyar TL kar ettiğini beyan eden ve bu yıl içinde 5 milyar TL'ye yakın temettü dağıtacak olan Türk Telekom neden yüzde 67 zam yapıyor? Zaten kâr ediyor" [4].
"Şubat 2020'den bu yana artan maliyetler" ifadesine rağmen, Türk Telekom 2021'de yüzde 17 yani 5,8 milyar TK kar etmiş. Başka ne kadar kar etmesi isteniyor ki?
Ya da Türk Telekom'un mali yapısını biran önce parlatma derdi mi var? Bankaların hisselerini alır almaz bu ne acele?
Bu arada -TELKODER'in de işaret ettiği gibi- operatörlerin başı dertte. Çünkü bu zamlı tarifelerin, kontratlı satışları hesaba katmadan, operatörlerin fikri alınmadan ortama atıldığı kaydediliyor. Operatörlerin 2 yıllık kontratlı satışları vs varsa, abonelerine bu zammı uygulama konusunda zorluk çekebilirler. Yani önümüzdeki yaz aylarında, operatörlerle aboneler arasında meydan savaşı çıkabilir.
Toptan tarifenin olması gerekenin aksine gayet kısa bir uygulama süresi bırakılarak sunulması da hayli tuhaf. Çünkü mevzuatta bunun süreleri var. Ama uyulmadığı anlaşılıyor. Birilerinin mevzuatı bilmediği gibi bir durum mu var acaba? Çünkü tarife mart sonlarında yayınlanıp, 1 nisanda uygulanması beklendi. Bu adeta, Türk Telekom'un dışındaki "diğer operatörler olabildiğince zarar etsinler" gibi bir yaklaşım. Yani şirketlere işini planlama şansı verilmiyor. Özetle iletişim özürlü BTK (ki haber için soru gönderdiğinizde cevap bile vermiyorlar, şirketlerin, derneklerin taleplerine dönmüyorlar), yine bir acaip karara imza atmış durumda.
Sonuçlarını yani internete gelecek zam oranlarını ise, 1 Haziran'dan itibaren görmeye başlayacağız.
Kaynakça
[1] Türk Telekom’dan 2021’de 34,3 milyar TL Ciro ve 5,8 Milyar TL Kar Elde Etti
[2] BTK’nın Onayladığı Türk Telekom Toptan Tarife Zamları Herkesi Zorlayacak
[3] 09/03/2022 tarihli ve 2022/DK-ETD/64 Sayılı Kurul Kararının Güncellenmesine İlişkin Talepler
[4]5 Milyar TL Temettü Dağıtacak Olan Türk Telekom Yeni Yönetim Kurulu Hemen Açıklandı
