CHP lideri Ecevit Başbakan olarak Moskova’ya gidiyor. 1978 yılı haziran ayı. Uçağa bindim ateş bastı, “Allah kolaylık versin HC” diye mırıldandım. Ben Cumhuriyet’ten genç bir muhabir olarak tek tabancayken, diğer gazeteler genellikle en üst düzeyde ve iki kişiyle temsil ediliyordu. Yan koltuğa gözüm ilişti: Abdi İpekçi’yle Sami Kohen. Biri, Milliyet’in Genel Yayın Yönetmeni ve başyazarı, öteki, Dış Haberler şefi ve yılların dış politika yorumcusu. Bu ikili, en tehlikelisiydi. Her ikisi de aktif gazeteciliği hiç bırakmamış, yorumlarını olayların içinden yazan değerli meslek büyüklerim... Haber atlamaya hazır ol, dedim kendi kendime. Uçak havalandı. Sami Abi hemen Abdi Bey’in yanından kalktı, onun yerine Dışişleri’nin Genel Sekreter yardımcılarından bir büyükelçi geldi oturdu. Abdi Bey de o meşhur teybini ortaya koydu, sohbet koyulaştı Moskova’ya ininceye kadar. İçim içimi yiyordu. Büyükelçi yanından ayrılırken, Abdi Bey bana döndü, şöyle bir göz kırptı, hafif alaylı bir yüz ifadesiyle... Ertesi sabah Yazı İşleri Müdürüm Altı Punto Çeto’dan (rahmetli Çetin Özbayrak) ilk fırçamı yemiştim, Abdi Bey atlatmıştı. Bir başka gün Kremlin’de başbakanları, Ecevit’le Kosigin’i bekliyoruz. Bir yandan da göz kamaştıran Kremlin Sarayı’nda etrafa bakınıyoruz. Gözümü Abdi Bey’den ayırmıyorum. Bir tablonun önünde biriyle sohbeti yine koyulaştırmış. Üstelik hepimizin peşinde olduğu bir Sovyet diplomatıyla...
Abdi İpekçi adını bizim mesleğimizden silemezsiniz. Ama sizler gazeteciliğin yüz karası sayfalarında yer alacaksınız
Yanlarına yaklaşıyor, o tabloya bakar gibi yapıyorum. Sohbet İngilizce. Abdi Bey, benim kulağımın uzamaya başladığını fark edince, İngilizce’yi Fransızca’ya çeviriyor, bana yine şöyle bir göz kırparak... Tek kelime Fransızca bilmiyorum. Ertesi sabah Altı Punto Çeto’dan bir fırça daha, Milliyet Cumhuriyet’e bir haber daha atlattığı için. Hatıralar... Abdi İpekçi bizim mesleğin az sayıda efsanelerinden, doruklarından biridir. Gazetecilikteki gençlik -ya da radikal- yıllarımda Abdi Bey’i hem takdir eder, hem kıskanır, hem de eleştirirdim. Ama yıllar geçtikçe, ‘Abdi İpekçi gazeteciliği’ni ayrı bir yere koymaya, daha beğenerek izlemeye başladım. İktidarla muhalefetin haberlerine eşit yer vermeye gayret ederdi Milliyet’in birinci sayfasında. O meşhur teybini, o zamanlar birbirlerinin gırtlağını sıkmaya çalışan Ecevit’in de, Demirel’in de önüne eşit olarak koyardı. Bazen her ikisini de eleştirileriyle küstürdüğü olurdu. Devrim dergisinde fedai gazetecilik yaparken Abdi İpekçi’ye çok kızardık. Çünkü o, ‘seçim sandığı’na inanırdı, bizler ise ‘devrim’e... O, seçim sandığından iyi şeyler çıkacağını savunurdu. Bizler ise sadece ‘emperyalizmin işbirlikçileri çıkar’ diye kestirip atardık. 1971 yılında, 12 Mart’ta asker darbe yapınca, biz Devrim’de bir başyazı yazmıştık: “Şiddet şiddeti getirir!” Abdi Bey’in ertesi gün Milliyet’te demokrasiyi savunan başyazısının başlığı şöyleydi: “Şiddet şiddeti getirir ama...” O ‘ama’nın anlamını yıllar geçtikçe daha çok kavradım ve yüzüm her geçen yıl daha çok ‘demokrasi’ye döndü.
Abdi İpekçi adı, bir zamanlar kendisiyle özdeş hâle gelmiş olan gazetesi Milliyet’ten silinmek isteniyor
Abdi İpekçi bizim mesleğimizin doruklarından biridir.
Bir efsanedir.
Milliyet gazetesini 1950’lerden alıp 1980’lerin başına kadar getirdi, bu ülkenin en etkili, en güzel birkaç gazetesinden biri yaptı.
Ve o etkinliğinin, popülerliğinin bedelini, ne yazık ki, hayatıyla ödedi sevgili Abdi İpekçi.
Lanet olası bir faşist komplo, 1979’un başında 12 Eylül darbesini hazırlayacak ortamı olgunlaştırmak için Abdi Bey’i suikast hedefi olarak seçti.
Aradan yaklaşık 38 yıl geçti.
Bir sivil darbe sürecindeyiz.
Ve bugün de Abdi İpekçi adı, bir zamanlar kendisiyle özdeş hâle gelmiş olan gazetesi Milliyet’ten silinmek isteniyor.
Gerçekten çok hazin.
‘Abdi İpekçi gazeteciliği’nin Milliyet’te çoktan yok edildiği malum.
Bu süreç, Erdoğan Demirören’in Milliyet’teki patronluğuyla başladı.
Daha gazeteyi aldığında, genel yayın yönetmeni kim olsun diye Tayyip Erdoğan’a telefon eden oydu.
Milliyet’te Saray’ın hoşuna gitmeyen köşeleri birer birer kapatırken, Milliyet’te Abdi İpekçi gazeteciliği dönemini noktalayan ve Beyefendi rahatsız olmasın gazeteciliğini başlatan da oydu.
Hatta, bir seferinde ‘beyefendi rahatsız’ olup kendisine telefon açınca, telefonda ağladığını da herkes televizyonlardan duydu.
Şimdi sıra, anlaşılan, Abdi İpekçi adının Milliyet’ten tümüyle silinmesine geldi.
Bu yıl Abdi İpekçi Gazetecilik Ödülleri dağıtılmadı.
Jüri, 29 Nisan 2016’da Sedat Ergin’in başkanlığında toplandı.
Yılın gazetecisi ödülünü haber dalında, İŞİD’in Diyarbakır, Suruç ve Ankara bombacılarının Türkiye’deki örgütlenmesini ve devletin ihmallerini anlatan haberleri için Hürriyet muhabiri İdris Emen’e (fikri takibin önemine vurgu yaparak), fotoğraf dalında Aylan Bebek fotoğrafıyla DHA muhabiri Nilüfer Demir’e verilmesine karar verdi.
Aradan sekiz ay geçti.
27 yıldır verilmekte olan ödül açıklanmadı.
Son zamanlarda bu konuyla ilgili haberler çıkmaya başlayınca, gazete yönetimi herhangi bir inandırıcılığı olmayan bir açıklama yapmak zorunda kaldı(*).
Öte yandan, Abdi İpekçi Gazetecilik Ödülü Jüri Başkanı ve Hürriyet Genel Yayın Yönetmeni Sedat Ergin de konuyla ilgili olarak dün şöyle dedi:
“Jürinin kararına rağmen, ödülün verilmeyeceği yolundaki kararı hayretle karşıladım. Getirilen gerekçeyi inandırıcı bulmuyorum. Bize daha önce ödül töreninin gecikmesiyle ilgili başka gerekçeler söylenmişti. Jüri olarak 29 Nisan 2016’da toplandık. Ödülü İdris Emen arkadaşımız oy çokluğuyla, bileğinin hakkıyla kazandı. Milliyet’in iptal kararını, rahmetli Abdi İpekçi’nin hatırasına yapılmış bir saygısızlık olarak görüyorum.” (**)
Çoktandır ne meslek büyüklerimize saygı kaldı, ne de mesleğimizin ahlak ve ilkelerine...
Gerçek gazeteciler bugün askeri darbe dönemlerinden çok daha kötü koşullarda yaşamakta.
Bir kenara not edin.
Abdi İpekçi adını bizim mesleğimizden silemezsiniz. Ama hiç unutmayın, sizler gazeteciliğin yüz karası sayfalarında yer alacaksınız.
* Milliyet yönetiminin açıklaması şöyle:
“Bu yıl 27.’si düzenlenen 2016 Abdi İpekçi Yılın Gazetecilik Ödülü ile, 26.’sı düzenlenen 2016 Örsan Öymen Yılın İnceleme Ödülü için daha önce bir araya gelerek ve bir sonuca ulaşmıştınız. Bununla beraber Gazete Yönetimimizin daha sonra yaptığı değerlendirmede her iki yarışmada da başvuruların ödüllerin içeriğine ve konumuna uygun yoğunlukta olmadığı tespiti yapılmıştır. Katılımcı sayısının azlığı ve Türkiye’nin bu yıl içinden geçtiği zor koşulların beraberinde getirdiği hassasiyetler nedeniyle Gazete Yönetimimiz bu yıl her iki ödülün de verilmesini uygun bulmamıştır. Yarışmalar önümüzdeki yıl daha önce olduğu gibi düzenlenecek, başvuru koşulları da ilerleyen günlerde duyurulacaktır.”
** 27 yıldır verilmekte olan Haldun Taner Hikaye Ödülü de, Doğan Hızlan başkanlığındaki jürinin 20 Mayıs 2016’da toplanıp, “Muhtelif Evhamlar” kitabının yazarı Ömür İklim Demir’e verilmesini kararlaştırmasına rağmen yedi aydır açıklanmadı.
