Aşının gölgesinde kalan ilaç araştırmaları; Koronavirüslerin hücreye girdiği kapıyı kapatan ilaç geliştirildi

Son günlerde EMA yani aşı iznini veren Avrupa İlaç Ajansı’na BioNTech aşısına izin vermesi için baskı artmıştı, ajans kararını bir hafta kadar öne çekti ve 26 Aralık'ta toplanacağını duyurdu. Öte yandan İngiltere’den aşının mutasyona uğradığına yönelik gelen haberler en çok aşı üreticileri için endişe verici oldu. Çünkü her mutasyondan sonra aşıyı da uyum sağlayacak şekilde değiştirmek gerekiyor, bu da zaman alıyor. Dolayısıyla aşı çalışmaları kadar, maalesef onun gölgesinde kalan ilaç çalışmalarının da önemi büyük.

Covid-19’a karşı yeni ilaç yine Almanya’dan

Geçen hafta çarşamba günü, merkezi Münih yakınlarında bulunan ilaç firması Formycon’un, SARS-CoV-2 bloke edicisinin, hücrelerin enfeksiyonunu tamamen engellediğini açıklaması şaşkınlık yarattı. Bunu şöyle basitleştirerek anlatabiliriz; SARS-CoV-2 ve diğer bütün Koronavirüsleri, ana giriş noktası olarak insan hücrelerinin yüzeyindeki aynı reseptörü kullanıyorlar. Farmycon işte tam da bu reseptöre, SARS Koronavirüsleri ile bağlanacak bir antikor füzyon proteini yerleştirip bloke ediyor. Yani virüsün hücreye girdiği kapıyı kapatmış oluyorsunuz. Uzmanlar bunun özellikle mutasyona uğramış virüse karşı çok önemli bir koruma sağlayacağını söylüyorlar. Alman ilaç şirketi Formycon şu günlerde Avrupa ve Amerika’ya acil lisans başvurusu yapmaya hazırlanıyor. Lisansı almasının epey zaman alacağı, ilacın kullanılmasının neredeyse 2022’yi bulacağı düşünülüyor. 2022’ye daha çok var diyebilirsiniz ancak, dünya nüfusunun %50 ya da 60’ının aşıya kavuşmasının bir yıldan çok daha uzun süreceği de açık. En az aşı kadar ilaca da ihtiyacımız olacak. Öte yandan, Formycon şirketinin Kıbrıslı bilim insanı Prof. Dr. İbrahim Benter’in keşfettiği yöntemini kullandığı ifade ediliyor. Hatta konu, Benter’in Korona ilacını bulduğu şeklinde lanse ediliyor. Ancak bu bilgi ispat edilmeye muhtaç.

Antidepresan işe yarıyor olabilir

İlaç konusunda bir olumlu haber de Georgia Üniversitesi’nden geldi. Üniversite çalışanları gribe karşı geliştirmeye çalıştıkları antiviral bir ilaç ile ilgili araştırmalarını Koronavirüs'e karşı bir araştırmaya dönüştürdüler. Şimdilik hayvanlar üzerinde yapılan çalışmaların, özellikle üst solunum yollarında olumlu sonuçlar verdiği tespit edildi. Bundan sonraki aşamada insanlar üzerinde denenecek ilacın, enfeksiyonu 24 saat içinde durdurabildiği iddia ediliyor. Yine Almanya’dan Münster Üniversitesi’nden virologlar, etken madde Fluozxetin’in, ki bu madde Prozac adı altında bir antidepresanda bulunuyor, Koronavirüse karşı, virüsün hücreye girmesini engelleyerek, etkili olduğunu tespit ettiler. İlacın en azından Covid 19’u daha hafif geçirmeye yaradığı ifade ediliyor. Ancak uzmanlar bu tür ilaçların doktor tavsiyesi olmadan alınmaması için uyarıda bulunuyorlar.

Almanya 27 Aralık'ta aşıya başlıyor

Almanya Korona salgını ile mücadelede ilkbahar aylarındaki başarısını gösteremiyor. Ölü sayısı bazı günlerde 1000’e yaklaşıyor. Bu yüzden, henüz BioNTech aşısının AB lisansı çıkmadan daha tarih verdi. 24 Aralık'ta aşı uygulamaya başlayacağını duyuran Alman Hükümeti, büyük bir lojistik plan ve hazırlık yaptı. Muayenehane ile hastaneler yeterli olmayacağı için özellikle büyük kentlerde 400 adet aşı merkezi kuruldu. Bu merkezler, fuar alanları, spor salonları ve eski mülteci kamplarında bulunuyorlar. Almanya'da ağırlıklı olarak BioNTech’in aşısını kullanacağı ve bu aşı -70 gibi çok düşük sıcaklıklarda depolanıp transfer edileceği için bu merkezlere gerekli soğutucular yerleştirildi. Transferi kolaylaştırmak amacıyla da ayrıca 20’den fazla ara istasyon oluşturuldu. Bu merkezlerde sadece aşı yapan sağlık personeli çalışmayacak, randevu verecek, baş vuranların uygunluğunu kontrol edecek elemanlar da istihdam edilecek. Onlar da hemen hemen hazır. Yetmeyen yerde Federal Ordu’dan destek alınacak. Organizasyon kolaylaşsın diye, randevular her eyalette tek bir merkezden, Call Center ya da internet aracılığıyla alınacak. Eyalet yönetimi mesela diyecek ki, benim elimde sadece 500 aşı var, 500 kişiye randevu verin, verilecek. Bu, birikmelerin kuyrukların oluşmaması için çok önemli, aksi halde vatandaşlar, aşı olmak için beklerken enfeksiyon kapabilirler. Şimdiden 10 binden fazla doktor bu merkezlerde çalışmak için baş vurmuş. İki vardiya halinde çalışacak doktorların saat ücreti yaklaşık 140 Euro.

6 kategorili aşı planı

Almanya’da henüz kimin önce aşı olacağı kesinleşmedi. Robert Koch Enstitüsü’nün aşı komisyonu 6 basamaklı bir taslak hazırladı. Öncelikli olanlar tabii yaşlılar ve kronik hastalıkları olanlar. Bunların sayısının 15 milyon civarında olduğu sanılıyor. En acil aşı yapılacak olanlar 80 yaşın üzerindekiler ile ambulans veya acil serviste, yaşlı bakımında ve hastanede çalışıp Covid-19’lu hastalar ile temasta olanlar. 76-80 yaş arasında olanlar ile diğer sağlık sektöründe çalışanlar ilk grubu takip edecekler. Üçüncü kategori 71-75 yaş arasında olanlar, riskli bir hastalık taşıyanlar ve onlarla yakın temasta bulunanlar, mülteci yurdu gibi kalabalık yerlerde yaşamak zorunda kalanlar, hamilelerin yakınları ve sağlık personelinin bir kısmından oluşuyor. Liste çok uzun ve detaylı. İlginç olan şu ki, en alt kategori yani hiçbir önceliği olmayanların sayısı Almanya’da 45 milyon, nüfusun yarısından fazlası. Bu da demek oluyor ki, herkesin aşılanması yılları alacak. Ha! aşı Çin’de olduğu gibi Almanya’da da serbest piyasaya veya karaborsaya düşer mi? Bunu da zaman gösterecek.